17 септември 2024 

Си-Ен-Ен

Не постои политички прирачник за тоа како да се справите со уште еден обид за атентат врз кандидат за претседател од голема партија пред изборите што се одржуваат за неколку недели.

Сепак, токму тука се наоѓаат спротивставените кампањи по она што изгледа како втор обид да се убие републиканскиот кандидат Доналд Трамп, во најновиот пресврт во политичката сезона која ги надминува сите преседани и ја истакнува длабоката поларизација на нацијата.

Двапати во рок од два месеци, Америка за малку избегна трагедија и да види атентат врз значајна политичка фигура за време на изборната сезона — и токсичните сили што таквиот гнев може да ги ослободи во земја разурната од висцерални партиски поделби.

Фактот што вакви инциденти воопшто се случуваат, зборува за подземните насилни струи што постојано го следат американскиот политички живот, особено влошени од лесната достапност на огнено оружје. И двајцата претседателски кандидати сега се обраќаат пред надворешни толпи од зад непробојни стакла. Сега ќе има нови стравувања дека бурниот период до Денот на изборите може да ја одведе земјата уште подалеку по мрачниот пат.

По децении без обид за атентат врз високи функционери од извршната власт, годинава повторно е оживеана застрашувачката реалност: оние кои се кандидираат за највисоката функција потенцијално ги ризикуваат своите животи.

Брзи реакции од пријателите и противниците на Трамп

Во неговата најобемна реакција на она што се случи, Трамп објави на својата социјална мрежа „Truth Social“ во неделата навечер за тоа што го опиша како „сигурно интересен ден!“ „Сакам да им се заблагодарам на американската тајна служба, шерифот Рик Бредшо и неговата Канцеларија на храбри и посветени патриоти, и на сите органи за спроведување на законот, за неверојатната работа направена денеска во Трамп Интернешнл за да ме сочуваат како 45-ти претседател на САД, и републикански кандидат на претстојните претседателски избори, на БЕЗБЕДНО“, напиша Трамп. „РАБОТАТА ШТО ЈА НАПРАВИЈА БЕШЕ АПСОЛУТНО ИЗВОНРЕДНА. ЈАС СУМ МНОГУ ГОРД ШТО СУМ АМЕРИКАНЕЦ!“

Потпретседателката Камала Харис, нејзиниот партнер во кампањата, гувернерот на Минесота Тим Волц, и претседателот Џо Бајден брзо изразија олеснување што лицето кое било осомничено дека планира да го нападне Трамп на еден од неговите голф-терени на Флорида било забележано пред да може да пука и дека поранешниот претседател бил безбеден. Харис рече дека била информирана за инцидентот и напиша на социјалните мрежи: „Драго ми е што е безбеден. Нема место за насилство во Америка.“

Колку и да е сурово да се размислува за политичките последици веднаш по очигледен обид за атентат, сè во Америка се политизира за неколку минути — особено со 50 дена до крајно неизвесни избори.

Трамп — кој за неколку секунди откако го преживеа првиот, многу посериозен обид за атентат во Батлер, Пенсилванија, на 13 јули, стана и рече „борба, борба, борба“ — брзо објави е-пошта за собирање средства во неделата попладне која гласеше „Јас сум Безбеден и Добар!“ „Ништо нема да ме забави. НИКОГАШ НЕМА ДА СЕ ПРЕДАДАМ!“ напиша Трамп во е-поштата што водеше до страница за донации од поддржувачите.

И една од главните сојузнички на поранешниот претседател, пратеничката од Њујорк Елис Стефаник, објави изјава во која ја повтори идејата дека Трамп бил поштеден со помош на божествена промисла, што беше тема неколку пати споменувана на Републиканската национална конвенција. Претседавачката на конференцијата на републиканците во Претставничкиот дом сугерираше дека по она што се случило, земјата сега имала обврска да го избере Трамп. „За среќа, Бог продолжува да го чува претседателот Трамп. Како Американци, мора да се обединиме зад него во ноември за да ја заштитиме нашата република и да го вратиме мирот во светот,“ рече таа.

Претседателот на Претставничкиот дом Мајк Џонсон, по посетата на поранешниот претседател во неговото одморалиште Мар-а-Лаго во неделата, исто така сугерираше дека Трамп се спасил благодарејќи на божествена интервенција и го засили наративот дека Трамп е непобедлив. „Ниту еден лидер во американската историја не издржал повеќе напади и останал толку силен и отпорен. Тој е непобедлив.“

Тоа чувство дека Трамп е заштитен од Бог ги анимираше чувствата на неговите поддржувачи на конвенцијата во Милвоки дека е предодреден за победа. Ваквите претпоставки беа намалени, сепак, кога Бајден го стопираше своето повторно кандидирање, овозможувајќи и на Харис да влезе и да ја трансформира трката.

Повеќе прашања за тајната служба

Човекот кој беше приведен во обидот за атентат бил забележан од тајната служба неколку голф-дупки пред поранешниот претседател на голф-теренот Трамп Интернационал во Вест Палм Бич, Флорида.

Стефаник праша како „било дозволено атентатор да се доближи толку блиску до претседателот Трамп повторно?“ Таа напиша: „И натаму недостига објаснување за ужасниот обид за атентат во Пенсилванија и очекуваме да има јасно објаснување за тоа што се случи денеска во Флорида.“ Испитувањето на тајната служба од страна на пратеничката од Њујорк веројатно ќе предизвика дебата во наредните денови за нивото на заштита на поранешниот претседател — особено со оглед на она што се случи во Батлер.

Трамп веќе сугерираше, без докази, дека администрацијата на Бајден и Харис биле соучесници во обидот за атентат во Пенсилванија, тврдејќи дека тие го искористиле Министерството за правда против него. Но, сите правни проблеми на Трамп се одвиваа преку редовна судска постапка, и нема докази дека Белата куќа е на кој било начин инволвирана.

Вториот очигледен обид за атентат се случува на позадината на турбулентна кампања која ги побиваше традиционалните правила и предвидувања. За првпат од 1968 година, актуелен претседател ја повлече својата кампања за реизбор неколку месеци пред изборите, неволно отстапувајќи место на својата потпретседателка, која има шанса да стане првата црна жена, и првата јужноазиска жена која ќе биде врховен командант.. Републиканскиот кандидат е осуден криминалец кој се соочува со повеќе кривични обвиненија поради неговиот невиден обид да остане на власт по поразот на претходните избори. Доколку повторно се врати во Белата куќа, Трамп би бил само вториот претседател кој изгубил реизбор, но повторно победил во неконтинуиран втор мандат.

Делувањата на поранешниот претседател во наредните денови ќе бидат внимателно следени. По првиот обид за атентат, поранешниот претседател повика на обединување на земјата. Но, неговото ветување за единство не траеше подолго од првата третина на неговиот говор на Републиканската национална конвенција, кој потоа се претвори во карактеристичната поделеност врз која тој ја гради својата политичка кариера.

Трамп постојано го игнорираше советот на високите републиканци и неговиот кампањски тим да се фокусира на јасна и прецизна критика против Харис. Тие би сакале да се концентрира на нејзината улога во економската политика на администрацијата на Бајден во време кога многу гласачи сè уште се борат со високи цени, иако инфлацијата се намалува. Дури и ако неговите соработници го советуваат да го обнови националното обединување како тема, нема гаранција дека Трамп ќе ги слуша или дека тоа ќе биде во негов политички интерес.

Уште еден очигледен обид за одземање на неговиот живот веројатно ќе има некое ниво на личен ефект врз поранешниот претседател. Во деновите по тесното избегнување смрт или сериозни повреди во Пенсилванија, кога куршум го поткачи неговото уво, Трамп изгледаше осуетен. Но, оттогаш, се врати на своето живописно јас и, ако ништо друго, неговата реторика стана уште поекстремна. Тој неодамна ги предупреди своите политички противници дека ќе ја искористи законодавната власт против нив и ќе ги затвори доколку смета дека изборите се нелегитимни, и ги удвои своите неосновани тврдења дека последните избори биле украдени.

Во моментите што следеа по инцидентот од неделата, фокусот на повеќето противници на Трамп беше на одржување на смиреноста во овој нестабилен момент. Во демократијата не може да има оправдување за обид за замолчување на кој било политичар преку насилство. Истовремено, во наредните денови ќе се отвори дебата за тоа до кој степен поранешниот претседател — уникатно провокативна фигура — помогна во потпалување на поделбите во нацијата.

Претходно овој викенд, на пример, поранешниот претседател и неговиот потпретседателски кандидат, сенаторот од Охајо, Џеј Ди Ванс, ги зголемуваа политичките тензии. И двајцата републиканци ги потенцираа неоснованите тврдења дека хаитските бегалци во Спрингфилд, Охајо, крадат и јадат домашни миленичиња. Противниците на Трамп предупредија дека неговото континуирано расна демагогија ги става животите на луѓето во опасност.

Во контроверзното интервју на Си-Ен-Ен „State of the Union“ во неделата, Ванс инсистираше дека тврдењата за хаитските мигранти — кои легално престојуваат во САД — биле потврдени од жалби на некои негови избирачи. И далеку од повлекување од приказната — и покрај сведочењата на повеќе локални официјални лица дека нема вистина во гласините — Ванс гневно ги осуди сугестиите дека неодамнешните бомбашки закани против градот имаат врска со него и со Трамп кој ги ескалираше овие тврдења. Тој ѝ рече на Дана Баш: „Овој град ужасно страдаше поради политиките на Камала Харис.“

Но, републиканскиот гувернер на Охајо, Мајк Девајн, запрашан од Еј-Би-Си во неделата дали видел докази за гласините за јадење на домашни миленичиња, одговори: „Не. Апсолутно не.“ Гувернерот на Охајо додаде дека хаитските мигранти, на кои Трамп во петокот им се закани дека ќе ги депортира во Венецуела, биле легално во земјата.

Во нормални околности, очигледен обид за атентат врз претседателски кандидат би можел да се очекува да предизвика бран на сочувство што би можело да се претвори во политички поттик. Но, последниот близок промашен напад врз Трамп доаѓа во момент кога трката со Харис е многу тесна. Додека двајцата кандидати се борат за можеби неколку стотици илјади гласачи кои би можеле да се префрлат во клучните држави, не е јасно колку простор има за промена на перцепциите за Трамп, кој е поларизирачка фигура уште од неговата прва кампања во 2015 година.

Поранешниот претседател речиси сигурно ќе ги искористи последните настани за да ги зајакне своите неосновани тврдења дека е жртва на прогон насочен кон спречување на неговото враќање на власт. Но, прерано е да се каже дали вториот очигледен обид за атентат ќе има поголемо политичко влијание од првиот.

На крајот, ќе биде на гласачите да ја разрешат оваа непредвидлива и опасна изборна сезона. ссм/

фото: ЕПА