4 qershor 2024

BBC

Deri më tani, vendet perëndimore kanë kufizuar përdorimin e armëve të tyre nga Ukraina në objektiva ushtarake në Rusi, duke përfshirë Krimenë dhe territoret e pushtuara.

Ata ishin të shqetësuar se sulmet ndaj objektivave përtej kufirit të njohur ndërkombëtarisht me armë të ofruara nga vendet e NATO-s do ta intensifikonin më tej konfliktin.

Por shtytja e fundit e Rusisë në rajonin verilindor të Harkov ka bindur aleatët e Kievit se nëse dëshiron të mbrohet me sukses, Ukraina duhet të jetë në gjendje të shkatërrojë objektivat ushtarake përtej kufirit.

Muajin e kaluar, Rusia nisi një ofensivë masive tokësore në zonë, duke hapur një front të ri dhe duke pushtuar disa fshatra.

Penetrimi rus përbën një kërcënim serioz për Harkovin, qytetin e dytë më të madh të Ukrainës, vetëm 30 kilometra nga kufiri.

Kufiri në këtë zonë është praktikisht vija e frontit, kështu që ndalimi i përdorimit të armëve të marra nga Perëndimi për të goditur objektivat jashtë Ukrainës i ka lejuar njësitë ruse të përgatiten për atë operacion në një mjedis të sigurt.

Pas presionit në rritje nga Ukraina dhe vende të tjera evropiane, SHBA-të ranë dakord të ndryshojnë politikën e tyre dhe të lejojnë Kievin të sulmojë Rusinë me armë nga Perëndimi.

"Karakteristika kryesore e angazhimit tonë është të përshtatemi sipas nevojës, të adresojmë atë që po ndodh në të vërtetë në fushën e betejës, të sigurojmë që Ukraina të ketë gjithçka që i nevojitet, kur të duhet", tha Sekretari amerikan i Shtetit, Entoni Blinken në takimin e ministrave të punëve të jashtme të vendeve të NATO-s, të premten në Pragë.

Ndërsa Amerika dhe Gjermania kanë thënë se Ukraina mund të përdorë armët e tyre për të sulmuar territorin rus, disa anëtarë të tjerë të NATO-s, si Italia, Hungaria dhe Turqia, janë të vendosur kundër kësaj.

Presidenti amerikan Xhosef Bajden u ka dhënë leje autoriteteve në Kiev që të përdorin armët e vendit të tij për të sulmuar objektivat në Rusi, por vetëm pranë rajonit të Kharkivit, raportojnë mediat amerikane, duke cituar zyrtarë.

Ministri i Jashtëm italian Antonio Tajani ka paralajmëruar se vendimi i kancelarit gjerman Olaf Sholc për të lejuar Ukrainën të përdorë armë gjermane në caqet në Rusi mund të çojë në Luftën e Tretë Botërore.

Presidenti ukrainas Volodimir Zelenski tha se përdorimi i armëve perëndimore për sulme në territorin rus është "çështja e ditës".

Një përgjigje mbërriti shpejt nga Moska.

Nënkryetari i Këshillit të Sigurimit të Rusisë, Dmitri Medvedev, tha se Ukraina dhe aleatët e saj do të marrin një "përgjigje vdekjeprurëse".

Presidenti rus Vladimir Putin ka kërcënuar më parë se do të zgjerojë "zonat sanitare" në rast se armët perëndimore me rreze të gjatë do të përdoren në sulmet në territorin rus.

Ai tha se vendet anëtare të NATO-s në Evropë nuk duhet të harrojnë se kanë "vende me territore të vogla që janë të populluara dendur".

"Ata duhet ta marrin parasysh këtë faktor përpara se të fillojnë të mendojnë për sulme thellë në territorin rus," shtoi ai.

Shmangia e përshkallëzimit është ndoshta arsyeja pse autorizimi i SHBA-së për të sulmuar Rusinë nuk përfshin armë me rreze të gjatë si ATACMS (Sistemet e raketave taktike ushtarake).

Këto raketa kanë një rreze veprimi prej 300 kilometrash dhe mund të përdoren për të shënjestruar bazat ushtarake dhe fushat ajrore thellë brenda territorit rus.

Kufizime të tilla i lënë Ukrainës vetëm mundësinë e fokusimit në objektivat afër kufirit të saj.

Por ky është ende një ndryshim i madh i politikës për aleatët kryesorë të Kievit.

Edhe në rastin e armëve me rreze më të shkurtër - deri në 70 kilometra - lëshuesit e shumëfishtë të raketave si HIMARS mund të pengojnë ndjeshëm operacionet logjistike ruse dhe lëvizjen e trupave, duke ngadalësuar përfundimisht çdo plan sulmues.

Ukraina tani mund të "sulmojë vendet ku armiku po përqendron trupat, pajisjet dhe depot e furnizimit të përdorura për sulmet ndaj Ukrainës", tha Juri Povk i Grupit Taktik të Kharkivit, i cili koordinon operacionet ushtarake në verilindje.

Zelenski, javën e kaluar tha se Rusia po grumbullonte trupa vetëm 90 kilometra nga Kharkivi për një ofensivë të re.

Instituti për Studime Ushtarake analizoi imazhet satelitore dhe konfirmoi se kishte "rritje të aktivitetit në magazina dhe depo" në zonë.

Prandaj, aftësia për të synuar ato objekte do të përmirësojë ndjeshëm aftësinë e forcave ukrainase për të zmbrapsur sulmet e reja në këtë zonë.

Heqja e embargos perëndimore të armëve, megjithatë, nuk ka gjasa të ndihmojë Ukrainën të mbrohet nga raketat ruse të njohura në vend si KAB.

Ata lënë shkatërrim shkatërrues pas tyre dhe përdoren rregullisht për të bombarduar Kharkivin dhe qytete të tjera kufitare.

Për të parandaluar sulme të tilla, forcat ukrainase duhet të synojnë avionët që hedhin bomba vdekjeprurëse kryqëzuese.

E vetmja armë e aftë për të përgjuar këto avionë që ka aktualisht Ukraina është sistemi anti-ajror amerikan Patriot.

Megjithatë, afrimi i këtyre armëve në Kharkiv përbën një rrezik të madh.

Dronët spiunë mund ta dallojnë shpejt atë dhe Moska mund të lëshojë raketa si Iskander për të shkatërruar këtë sistem të shtrenjtë.

Për t'i bërë gjërat më interesante, Britania dhe Franca, të cilat i dërgojnë Ukrainës të zhvilluara së bashku raketat e lundrimit të lëshuara nga ajri “Storm Shadow” (ose Skalp, siç quhen në Francë), nuk e kanë kufizuar në mënyrë eksplicite përdorimin e tyre.

Gama e tyre mund të jetë deri në 250 kilometra.

Për më tepër, presidenti francez Emanuel Makron u tha gazetarëve javën e kaluar: "Ne duhet të lejojmë Ukrainën të neutralizojë pozicionet ushtarake nga të cilat lëshohen raketat dhe, në thelb, pozicionet ushtarake nga të cilat po sulmohet Ukraina".

Një retorikë e tillë konsiderohet si një licencë për të përdorur Storm Shadow/Skalp, tha një oficer i forcave ajrore për BBC në kushte anonimiteti.

Pra, thotë ai, Kievi tani mund të synojë aeroportet në rajonet Kursk dhe Belgorod në kufi me Ukrainën.

Megjithatë, operacione të tilla do të jenë të kufizuara për sa i përket asaj që mund të arrihet me to.

Një Su-24 ukrainas i pajisur me këto raketa kryqëzuese do të duhej t'i afrohej kufirit rus për t'i gjuajtur, duke e bërë atë të pambrojtur ndaj sistemeve ruse të mbrojtjes ajrore.

Aeroplanët spiunë F-16, të cilët priten deri në fund të vitit, janë më të pajisur për detyra të tilla.

Presidenti Zelenski pranon se nuk është ende e qartë nëse partnerët ukrainas do të lejojnë që këta avionë të përdoren për qëllime në Rusi.

"Unë mendoj se përdorimi i çdo lloj arme, armatimi perëndimor, në territorin rus është vetëm çështje kohe," tha ai në samitin nordik në Stokholm të premten.

Forcat ukrainase po përpiqen të bëjnë armët e tyre për të qëlluar objektiva në prapavijën ruse.

Disa nga dronët e tyre sulmuan depot e naftës dhe objektet ushtarake qindra kilometra larg kufirit.

Objektivi i një prej sulmeve të fundit ishte një stacion radari me rreze të gjatë në qytetin Orsk, i vendosur 1800 kilometra nga kufiri me Ukrainën.

Foto: EPA