Yahoo News/AFP

Стоејќи покрај спомен плочата поставена во спомен на нејзиниот 14-годишен син, кој беше убиен од пијан возач во центарот на Софија пред една година, Николина Петкова вети дека ќе се бори за да ги направи бугарските патишта побезбедни.

„Ништо не може да го врати нашиот Филип“, рече таа. „Но, јас чекорам напред за родителите повеќе да не чекаат залудно нивните деца да се вратат дома“.

Бугарските патишта се најопасни во Европската унија со 82 смртни случаи на милион жители, покажуваат официјалните податоци за 2023 година објавени од Европската комисија.

Шведска е најдобро рангирана меѓу 27-те членки на ЕУ со 22 смртни случаи на милион жители.

Таткото на Филип, Красимир Арсов, е еден од неколкуте ужалени родители кои го обвинуваат невнимателното возење, лошото одржување на патиштата и неефективниот правосуден систем за големиот број на смртни случаи во сообраќајот во Бугарија.

Во септември 2023 година, Филип беше прегазен од пијан возач кој возел 88 километри на час, трипати поголемо од дозволената брзина.

Спомен плочата до пешачкиот премин каде што загина, стана место за собирање пријатели и семејства на другите жртви кои бараат правда.

„Пред несреќата мислев дека живееме во нормална земја“, вели Арсов, 60-годишен инженер. „Но, кога разговарав со роднините на другите жртви, сфатив дека државата не ги штити животите на своите граѓани“.

Неказнување

По фаталната несреќа, родителите на Филип се борат да ја подигнат свеста за ова прашање за да направат разлика.

„Ништо не може да го поправи тоа што ни се случи“, вели 52-годишната Петкова.

Но, критикува дека виновниците мислат дека можат да останат неказнети, раширеното непочитување на законот и неказнивоста на виновниците.

„Човекот што го уби нашиот син беше осуден за возење под дејство на алкохол пред 18 години, но се извлече со едноставна парична казна и повторно направио кривично дело“, рече таа.

По неколку месеци поминати во истражен затвор, на возачот му е одреден домашен притвор. Сега му се суди.

„Мораме да бидеме упорни - ништо нема да се смени додека реално не се спроведат казните“, вели Петкова, која студирала право. 
Но, се чини дека сообраќајните несреќи што речиси секојдневно ги известуваат медиумите ја подигнаа свеста за овој проблем кај најсиромашната членка на ЕУ, погодена од долга политичка криза.

Минатата година бугарскиот парламент донесе построги казни за лицата кои возат под дејство на дрога. Автомобилите на обвинетите возачи сега се привремено задржани додека трае судењето, дури и ако возачите претходно не биле казнети.

Судовите би можеле да го поништат законот со образложение дека тој го нарушува правото на приватна сопственост, но Петкова нагласи дека и човечките животи се „основно право“.

Илјадници одземени автомобили

Полицијата конфискувала повеќе од 4.000 автомобили од воведувањето на построгите мерки, според официјалната статистика. Доколку возачите се прогласат за виновни, возилата се продаваат на аукција или се даваат на користење на локалните власти или министерствата. Но, официјалните паркинзи се полни со запленети автомобили.

„Се обидуваме да најдеме решение“ за да ги префрлиме на поголеми паркинзи, изјави полицискиот службеник Иво Момчев.

Директорката на Агенцијата за безбедност на патиштата, Малина Крумова, изјави дека одземањето на автомобили имало позитивно влијание. Бројот на загинати во сообраќајот е намален од 2019 година, кога е основана агенцијата, рече таа, но бројот на повредени се уште се мери во илјадници.

Стари автомобили и лоша инфраструктура

Бугарските патишта се многу фреквентни бидејќи земјата поради својата географска положба е порта кон ЕУ и тоа е една од главните причини за високата стапка на сообраќајни несреќи, рече Крумова. Но, тој ја обвинува и релативната сиромаштија во земјата.

Речиси половина од автомобилите регистрирани во Бугарија се постари од 20 години. Благите технички прегледи не ги отстрануваат опасните возила од коловозите, а многу лоша е и патната инфраструктура.