Скопје, 9 март 2023 (МИА) - По повод месецот на Франкофонијата, во Чифте Амам во Скопје отворена е изложбата „Париски рефлексии 2“. Посетителите може да видат дела на втората генерација македонски уметници кои реализирале студиски престој, изложби или на извесен начин во дел од нивното творештво биле поврзани со центарот на светската уметност – Париз.

Овие уметници извршиле влијание врз развојот на македонската уметност, во доменот на надреализмот, енформелот и останатите тогаш актуелни светски тенденции.

Изложбата се реализира во соработка со Францускиот институт во Скопје. Првиот дел од изложбата „Париски рефлексии“ беше отворен минатата година.

Директорката на Националната галерија Дита Старова Ќерими за време на отворањето на изложбата денеска посочи дека станува збор за селекција на авторите кои се родени до 1930 година, кои ја дефинирале ликовната сцена кај нас по Втората светска војна па се до 6. и 7. деценија на 20 век -  Вангел Коџоман, Василие Поповиќ - Цицо, Борислав Траиковски, Димитар Кондовски, Томо Шијак, Петар Мазев, Спасе Куновски, Ордан Петлевски, Иван Велков, Богољуб Ивковиќ, Ристо Лозаноски, Ванчо Ѓорѓиевски, Трајче Јанчевски, Вангел Наумовски и други, како и францускиот уметник Клод Дервен, кој во поново време творел во нашата држава.

Како што рече, сите претставени 39 дела се дел од колекцијата на Националната галерија. Директорката на Националната галерија се надева дека одбележувањето на деновите на Франкофонијата во нашата земја ќе стане традиција, односно дека ќе можеме во континуитет да ја продолжиме соработката меѓу двете земји.

-Влијанието на Националната Париска школа го чувствуваме до ден денешен, бидејќи уметноста се уште ги зближува луѓето физички, во галериите, во музеите, но и културно преку нејзин капацитет да ја раскаже картата на врвните ументици, кои патувале и се враќале дома и го оставиле нивното културно наследство да сведочи за силните пријателски врски со европските земји, додаде Старова Ќерими. 

Претседателот Стево Пендаровски во своето обраќање посочи дека оваа изложба е исклучителен приказ на повеќеслојноста на ументичкото доживување. Посочи дека уметноста покрај тоа што има естетската вредност, таа успешно ги поврзува земјите и народите.

-Во нашиот случај, тоа се културните специфики на Северна Македонија и на Француската Република. Париз бил и останува синоним за глобален уметнички Пантеон, кој во себе ги спојува најмоќните вредности на уметноста - естетското, наследеното и космополитски современости. Историјата на македонската ликовна уметност, како и историјата на ликовната уметност воопшто, не може ни да се замисли а уште помалку да се прикаже, без Париската школа, додаде претседателот.

Тој изјави дека од негов аспект, како некој кој ја почитува уметноста и нејзините социо-културни значења, фасцинирачки делува конгломератот од различни правци во уметничкото изразување креирани во рамките на оваа школа.

-Секој од уметниците сам ги избира своите ликовни афинитети и придонесува во откривањето на модерниот ликовен јазик. Париската школа е синоним за прогресивност, авангарда, слобода на изразување. Вредности кои македонските уметници, подготвени за откривање на нови хоризонти и нивно уметничко поврзување со средината од која што потекнуваат, ги прифаќаат со отворен ум и намера да бидат дел од европската и светската ликовна модерна, рече претседателот.

Амбасадорот на Франција во земјава, Сирил Бомгартнер посочи дека влијанието на Париската школа уште повеќе е видливо во делот на големите македонски сликари од 20 век.

-Пред една година го отворивме првиот дел од изложбата „Париски рефлексии“. Влијанието на Париската школа уште повеќе е видливо во делот на големите македонски сликари од 20 век. Париз беше присутен во боите, по потезите на четката, во обработените теми. И така, се создаде идејата да организираме изложба за Париските влијанија кај големите македонски уметници. Затоа, во март лани организиравме прекрасна изложба на избрани дела од овие големи автори, основоположници на македонското современо сликарство. И така, година дена подоцна, повторно сме собрани свечено да ја отвориме оваа изложба. Проширувањето на оваа иницијатива се чинеше не само логично, туку и неопходно, додаде амбасадорот.

Тој потсети дека првиот дел од изложбата се фокусираше на македонските уметници од првата половина на 20 век - Мартиновски, Личеноски, Лазески...

-Оваа приказна на културен афинитет меѓу нашите две земји не е еднострана. Француски уметници престојувале тука и црпеле инспирација. За да го птоврдиме тоа, го избравме ументикот Клод Дервен, овој голем француски пријател на македонските сликари пред чии дела можеме да се восхитуваме, создадени при неговата посета на манастирот „Св. Јоаким Осоговски“ во Крива Паланка. Воопшто не е случајно што сакавме да ја отвориме оваа изложба во текот на месецот на Франкофонијата. Франкофонијата е францускиот јазик, но и вредностите што таа ги носи, а тука пред се мислам на повеќе јазичноста, уште повеќе на културната разноликост, рече францускиот амбасадор. бт/ац/

Фото: МИА