27 dhjetor 2024

Një fushatë e pazakontë zgjedhore në të cilën një kandidat presidencial u tërhoq nga gara, tentativa për vrasje ndaj një kandidati tjetër dhe një krimb në trurin e një të treti. Si dhe vrasja e turpshme e një drejtuesi të një kompanie sigurimesh shëndetësore, shembja e një ure të rëndësishme dhe një eklipsi diellor.

Këto nuk janë të gjitha ngjarjet që shënuan vitin 2024 në SHBA, por janë disa nga më të rëndësishmet që mbajtën vëmendjen e publikut amerikan prej muajsh. Përveç atyre ndërkombëtare, si luftërat e Izraelit në Gaza dhe luftërat e Rusisë kundër Ukrainës.

Ngjarja kryesore sot në SHBA është fitorja e republikanit Donald Tramp në zgjedhjet presidenciale të vitit 2024. Në garën kundër kandidates demokrate Kamala Haris, ai përmirësoi rezultatet e vitit 2020 në disa shtete dhe arriti të fitojë lehtësisht me 270 vota elektorale. Numri përfundimtar ishte 312 vota për Trampin ndaj 226 për Harris.

Trampi, i cili shërbeu si presidenti i 45-të i Shteteve të Bashkuara nga viti 2017 deri në vitin 2021, pritet të (ri)inaugurohet së shpejti si presidenti i 47-të. Në histori, vetëm një ish-kryetar shteti arriti të kthehej në Shtëpinë e Bardhë pasi pësoi një disfatë dhe një ndërprerje katërvjeçare - Gruver Klivlend në vitin 1893.

Ngjarja e dytë më e rëndësishme në SHBA këtë vit ishte dalja vullnetare e Xho Bajdenit nga gara, pasi ai ishte zgjedhur tashmë si kandidat presidencial nga demokratët. Një akt i rrallë dhe vetëmohues për një president në detyrë, Bajdeni u tërhoq nga gara më 21 korrik pas një debati shkatërrues me Trampin javë më parë. Gjatë gjithë korrikut, demokratët ishin në gjendje paniku dhe vendosën të votojnë zëvendëspresidenten Kamala Haris për të zëvendësuar Bajdenin, në një procedurë votimi të nxituar në internet jashtë rregullave të vendosura të autoriteteve zgjedhore të DNC.

Harris organizoi një fushatë solide duke tërhequr disa miliardë dollarë donacione, një rekord në zgjedhjet e mëparshme, por edhe kjo nuk mjaftoi për të kapërcyer popullaritetin e Trampit (i cili ndërkohë i mbijetoi kërcënimit të një tjetër atentati në Florida) dhe që u mblodh fuqishëm në çështjet që shqetësojnë më shumë amerikanët, një ekonomi joefektive dhe inflacion nën Bajdenin, si dhe numri rekord i emigrantëve të paligjshëm të kaluar në kufirin jugor me Meksikën.

Dy lajme të tjera që tërhoqën vëmendjen e amerikanëve është dënimi i Trampit në rastin e ryshfeteve të një aktoreje pornografike për të heshtur për lidhjen e tyre shumëvjeçare dhe zbulimi i kandidatit presidencial Robert F. Kenedi më i riu, se ai i mbijetoi paralizës cerebrale.

Është e rëndësishme të theksohet se të gjitha akuzat ose gjyqet kundër Trampit, katër penale dhe dy civile, duke përfshirë padinë e ngritur kundër tij nga prokurori i posaçëm Xhek Smith për ndërhyrje në rezultatin e zgjedhjeve të vitit 2020 dhe trajtim jo të duhur të dokumenteve të klasifikuara, janë ndërprerë dhe u shkarkua me fitoren e tij në zgjedhje.

Amerikanët ishin gjithashtu të tmerruar nga fakti që Kenedy kishte probleme serioze shëndetësore, duke përfshirë një parazit që ai tha se i kishte ngrënë një pjesë të trurit. Duke shtuar ironinë, politikani i skajshëm që u bë i njohur gjatë pandemisë për qëndrimet e tij anti-vakser dhe teoritë e tjera konspirative si largimi i fluorit në furnizimin me ujë, është emëruar të jetë sekretar i shëndetësisë në administratën e re të Trump.

Përpjekja e dështuar për vrasjen e Trampit në një tubim në Butler, Pensilvani më 13 qershor, e mbante opinionin të varur për ditë të tëra. Për fat të mirë, atentatori humbi për një centimetër dhe Trampi i shpëtoi vdekjes, duke u larguar me një gërvishtje në vesh. Megjithatë, ngjarja përfundoi në mënyrë tragjike, me një përkrahës të vrarë dhe dy të plagosur rëndë. Fotot e gazetarëve të

mitingut që tregonin Trampin me një fytyrë të gjakosur duke ngritur grushtin dhe duke thënë "luftoni" bënë xhiron e botës dhe papritur e bënë atë mega-popullor në mesin e elektoratit, me një shans të lartë për të fituar zgjedhjet.

Dy ngjarjet kryesore ndërkombëtare që mbajtën dhe mbajnë ende vëmendjen e amerikanëve janë lufta e Izraelit në Gazë, e cila është ende në vazhdim pavarësisht përpjekjeve për një armëpushim nga diplomacia amerikane e udhëhequr nga Antoni Blinken; dhe konflikti i tensionuar dhe i zgjatur në Ukrainë, ku Rusia po zhvillon një fushatë ushtarake për të shkatërruar identitetin dhe sovranitetin ukrainas të konsideruar si gjenocid nga shumë vëzhgues, duke përfshirë organizatat humanitare “Amnesti Internejshënël” dhe Këshillin e KB-së për të Drejtat e Njeriut.

Trampi ka premtuar se nëse zgjidhet, do t'i japë fund shpejt luftës në Ukrainë, edhe para 20 janarit, kur do të inaugurohet. Edhe pse kjo duket joreale. Një sondazh i fundit zbuloi se gjysma e amerikanëve e përkrahin përparimin e shpejtë drejt paqes dhe fundin e kësaj lufte.

Një urë që u shemb pranë portit të Baltimores në mars të këtij viti në një nga arteriet kryesore të qarkullimit në Shtetet e Bashkuara ndikoi transportin dhe logjistikën, duke përkeqësuar perspektivën tashmë të dobët për inflacion më të ulët.

Dhe vrasja e 4 dhjetorit e Brajan Tompsonit, drejtorit të “UnitedHealthcare”, nga i ri i braktisur Luixhi Manxhione, i shpallur në internet si "hero i popullit", ka intensifikuar diskutimet në SHBA rreth çmimeve jashtëzakonisht të larta të kujdesit shëndetësor dhe barnave dhe përgjegjësinë që kanë për këtë kompanitë private të sigurimeve shëndetësore.

Boris Kamçev