11 февруари 2024

Скај њуз (анализа на Шон Бел)

По неколкумесечни шпекулации за раздор со Володимир Зеленски, украинскиот генерал Валериј Залужни е сменет од функцијата, а претседателот рече дека е „време за обновување“.

Многумина Украинци го гледаат генералот Залужњи како национален херој - па зошто е сменет и дали тоа ќе ја промени судбината на Украина во војната со Русија?

Не е невообичаено военото раководство да се менува за време на подолг период на борбени операции. Се смета дека генералот Залужни бил инструментален во отпорот на руската инвазија и е неизмерно популарна личност во Украина.

Но, военото раководство бара широк спектар на лични атрибути, а популарноста не е високо на листата.

Военото време бара да се донесат тешки одлуки, често со голема жртва од страна на оние што се под команда, ставајќи многу тежок товар на високите команданти. Дури и најтврдокорните команданти на крајот почнуваат да го чувствуваат напорот.

Украина е Давид на руската суперсила Голијат, така што генералот Залужни брзо ја прифати западната воена тактика и поддршка за да избегне конвенционална изнемоштувачка војна од советската ера.

Западот обезбеди високотехнолошко прецизно оружје, модерни борбени тенкови и проектили, плус борбена обука за украинските сили; сепак, толку очекуваната „пролетна“ контраофанзива во 2023 година не успеа да ги постигне своите цели.

Со придобивките од ретроспектива, без веродостојна борбена воздушна способност - модерни борбени авиони - Украина секогаш беше осудена да страда.

Украинците се бореа храбро, но започна изнемоштувачка војна, а генералот Залужни знаеше дека треба да се зачуваат ограничените ресурси.

Со статична линија на фронтот и намалена поддршка од Западот, растеше политичкиот притисок да се постигне напредок. Ова создаде тензии меѓу военото и политичкото раководство, при што генералот Залужни беше претпазлив за продолжување на офанзивната акција без западна воена поддршка.

На Украина и требаше повеќе оружје за да надвладее, за што е потребно време - време за кое претседателот Володимир Зеленски оцени дека Украина го нема.

Се чини дека последната капка дојде во ноември минатата година кога - во долг есеј и интервју во списанието Економист - генералот Залужни рече дека војната дошла во ќор-сокак.

Без оглед на реалноста на бојното поле, претседателот Зеленски требаше да создаде доверба кај западните сојузници дека победата останува можна, доколку дојде воена опрема и муниција.

Признавањето дека Украина е во ќор-сокак, кога Русија сè уште окупира 20 отсто од територијата на Украина, не беше од помош. Така, претседателот Зеленски се одлучи за промена на пристапот и стратегијата.

Сепак, во овие околности, одлуката за смена на популарниот шеф на украинската војска ќе носи ризик.

Воените удари се случуваат кога војската ја губи вербата во своите политички господари, а очигледно е дека претседателот Зеленски и генералот Залужни имаат многу различни ставови за следната фаза од војната.

Но, по неколку недели гласини, на крајот беше договорена непречена транзиција.

Новиот шеф на вооружените сили на Украина е 58-годишниот генерал-полковник Олександр Сирски, постар и уште позакоравен офицер.

Но, бидејќи генералот Сирски ќе ги наследи истите воени недостатоци што го предизвикаа неговиот претходник, тешко е да се види како оваа промена ќе има значително влијание на бојното поле.

Генералот Сирски, исто така, има помало искуство со западната воена доктрина која е основа на повеќето западни високотехнолошки муниции.

Што се однесува до Залужни, аналитичарите долго време шпекулираат дали тој еден ден би можел да се појави како политички ривал на претседателот Зеленски на идните избори.

Генералот Ајзенхауер - врховен командант на сојузничките експедициски сили во Европа во Втората светска војна - немаше очигледни политички амбиции на крајот на војната, но стана 34-ти претседател на САД само неколку години подоцна.

Сепак, во оваа фаза, се чини малку веројатно дека генералот Залужни ќе бара политичка функција додека не заврши војната со Русија.

Генералот Залужни се покажа како популарен и способен водач за време на војната и ќе биде многу тешко за неговиот наследник да го надмине.

Но, понекогаш промената носи нови перспективи и можности, а претседателот Зеленски ќе се надева дека оваа промена навестува промена на судбината за војната на Украина со Русија.

Сепак, времето не е на страната на претседателот Зеленски и веројатно ќе му треба повеќе отколку промена на военото раководство за да направи пресврт на војната во корист на Украина. ссм/

фото: ЕПА