31 октомври 2024 

CNN

Економијата на Исланд ги надминува повеќето европски земји откако воведе пократка работна недела низ целата земја без намалување на платите, покажа истражување објавено минатата недела.

Помеѓу 2020 и 2022 година, 51 отсто од работниците во земјата ја прифатиле понудата да работат пократко, вклучително и четиридневна работна недела, открија два тинк-тенкови и додадоа дека денес веројатно ги има уште повеќе.

Минатата година Исланд забележа побрз економски раст од повеќето европски земји, а неговата стапка на невработеност е една од најниските во Европа, забележаа Институтот за автономија во Обединетото Кралство и Исландската асоцијација за одржливост и демократија (Алда).

„Оваа студија покажува вистинска успешна приказна: пократкото работно време стана широко распространето во Исланд... А, економијата е силна според голем број индикатори“, вели Гудмундур Д. Харалдсон, истражувач во Алди.

Две претходни студии

Во две големи истражувања помеѓу 2015 и 2019 година, вработените во јавниот сектор во Исланд работеле 35-36 часа неделно, без намалување на платата. Многу учесници претходно работеа 40 часа неделно.

Испитувањата опфатија 2.500 луѓе, повеќе од 1% од работоспособното население на Исланд во тоа време, и беа насочени кон одржување или зголемување на продуктивноста и истовремено подобрување на рамнотежата помеѓу работата и животот.

Истражувачите откриле дека продуктивноста останува иста или подобрена на повеќето работни места.
Здравјето на вработените и нивното задоволство драстично се подобри.

Воочениот стрес се намали, а рамнотежата помеѓу работата и приватниот живот се зголеми.

По објавените резултати, исландските синдикати преговараа за намалување на работното време за десетици илјади нивни членови низ целата земја.

Економска виталност

Во 2023 година, економијата на Исланд порасна за 5%, што е втора стапка на раст по онаа на Малта меѓу богатите европски економии, според најновите светски економски изгледи на Меѓународниот монетарен фонд, објавен минатата недела. Тоа е многу повисока од просечната стапка на раст на земјата од речиси 2% во деценијата помеѓу 2006 и 2015 година.

Сепак, ММФ предвидува значително побавен раст на Исланд оваа и следната година.

„Растот се очекува да опадне… во 2024 година поради дополнително омекнување на домашната побарувачка и забавување на растот на трошоците за туризам“, објавија државните органи во оценката во јули.

Ниската стапка на невработеност на Исланд е „силен показател за виталноста на економијата“, велат и од Институтот за автономија и Алдо.

Според светската економска перспектива на ММФ, таа стапка изнесуваше 3,4 отсто минатата година, нешто повеќе од половина од просекот за напредните европски економии. Агенцијата очекува да се зголеми благо до 3,8 отсто оваа и следната година.

Имаше голем број на експерименти со четиридневната недела низ светот. Ова вклучува успешно тестирање во 2022 година на 33 компании, при што најголем број со седиште во САД и Ирска.зш/