• петок, 15 ноември 2024
На денешен ден
23 октомври 2022 (МИА)   42. п.н.е.- Римскиот политичар Марко Јуниј Брут извршил самоубиство. 1596.- Турската војска на султанот Мухамед III кај Ерлау, во Унгарија, ги поразила австриските трупи на Максимилијан. 1764.- Во Париз умрел Жан Мари Леклер, француски виолинист и композитор, во почетокот балетски играч. Компонирал повеќе дела меѓу кои особено се истакнуваат виолинските композиции. Роден бил во 1697 година. 1817.- Роден е францускиот лексикограф и енциклопедист Пјер Атаназ Ларус, издавач на големиот светски енциклопедиски речник на 19. век во 17 томови. Издавачката куќа „Ларус“ по неговата смрт во 1875 година продолжила со издавање енциклопедиски речници. 1844.- Во Париз е родена Сара (Вистинското име и е Розин) Бернар, француска актерка, со исклучително убав глас и дарба. Нејзината глума обележа цела една епоха. Нејзини главни улоги се Корделија („Крал Лир“), Кралица („Руј Блаз“), во „Федра“, „Дамата со камелии“, „Хамлет“, „Тоска“, „Теодора“ и други. Умрела во Париз, на 2 март 1923 година. 1844.- Родена е француската актерка Анријета Розина Бернар, позната како Сара Бернар, која ја одбележала театарската епоха како најголема трагичарка во своето време. Уживала исклучителна популарност и современиците ја нарекле „божјата Сара“. Нејзини главни улоги се Корделија („Крал Лир“), Кралица („Руј Блаз“), во „Федра“, „Дамата со камелии“, „Хамлет“, „Тоска“, „Теодора“ и други. Била професор на Конзерваториумот во Париз. Ја напишала книгата „Мемоари“. Умрела во Париз, на 2 март 1923 година. 1872.- Умрел Теофил Готје, француски писател. Пишувал поезија, романи, патописи и критики. Роден бил во 1811 година. 1893.- Во Солун била основана Внатрешната Македонско-Одринска Револуционерна Организација (ВМОРО), со цел за извојување автономија на Македонија преку револуционерна борба. Врвна точка на дејноста на ВМОРО е организирањето на Илинденското востание во 1903 година во Македонија и на Преображенското востание во Одринска Тракија. Основите на Организацијата се поставени на 5 ноември 1893 година (23 октомври - според стариот календар) во куќата на книжарот Иван Хаџи Николов во Солун. На основачкиот состанок присуствуваат: Д-р Христо Татарчев – лекар, родум од Ресен, Даме Груев – учител, родум од с. Смилево - Битолско, Петар Поп Арсов – учител, родум од с. Богомила - Велешко, Иван Хаџи Николов – книжар во Солун, родум од Кукуш, Антон Димитров – учител, родум од с. Ајватово - Солунско и Христо Батанџиев – учител, родум од с. Гуменџа, Ениџе Вардарско. Основачите почнуваат да ги шират овие револуционерни идеи меѓу прогресивната младина во Солунската бугарска машка гимназија. Набргу учениците во гимназијата создаваат кружоци, конспиративни групи и др. По завршувањето одат по своите родни места и таму почнуваат да агитираат. Младите студенти и нивните професори стануваат стожерот, односно движечката сила на македонската револуција. Емисарите вршат обиколки по селата во Македонија и Одринска Тракија и формираат месни комитети. Откако на овој начин се формирала структурата на организацијата, се започнало со процесот на создавање вооружени чети и почнале набавки на оружје по илегални канали од Бугарија и Грција. 1917.- Кај местото Луневил, во Франција, американските сили ги почнале првите борбени акции во Првата светска војна. 1917.- На седница на Централниот комитет на руската Социјалистичка работничка партија (болшевичка) донесена била одлука за покренување организирано востание. Со подготовките и изведувањето на Октомвриската револуција раководел Владимир Илич Ленин. 1944.- Во Филипинскиот Архипелаг се одиграла најголемата поморско-воздушна битка во Втората светска војна. Во неа учествувала целата јапонска флота и три четвртини од флотата на САД. Битката траеле до 25 октомври, кога поразените Јапонци го напуштиле боиштето, со обострани големи загуби. 1954.- САД, СССР, Велика Британија и Франција се спогодиле да ја окончаат окупацијата на Германија. 1958.- Рускиот писател Борис Пастернак ја добил Нобеловата награда за литература. 1961.- На поранешниот генералeн секретар на Обединетите нации Швеѓанецот Халмар Агне Даг Хамаршелд, кој под сомнителни околности загинал со авион во време на конгоанската криза, постхумно му била доделена Нобеловата награда за мир. 1973.- Израелската воена команда соопштила дека Израел и Египет се согласиле да ги прекинат вооружените напријателства на Блискиот Исток. 1973.- Главниот северновиетнамски преговарач со Американците во Виетнамската војна Ле Дук То ја добил Нобеловата награда за мир. 1983.- Во самоубиствениот напад на исламски терористи, во камиони наполнети со експлозив, во штабот на американската морнарица во Бејрут во близина на зградата во која биле сместени француски војници, убиени биле 241 американски и 58 француски војници. 1990.- Украинскиот премиер Виталиј Масол бил принуден да поднесе оставка по масовните студенски протести, станувајќи прв советски функционер од тој ранг кој ја напуштил власта под притисок на јавноста. 1992.- По едномесечна нафтена војна против Македонија, Грција го повлекла ембаргото. 1993.- Во експлозија која ја подметнале терористи на Ирската републиканска армија, во Белфаст загинале 10 луѓе. 1995.- Република Македонија и Австралија воспоставиле дипломатски односи на ниво на амбасади. 1998.- Израел и Палестинаката ослободителна организација по маратонските разговори со посредство на САД, го потпишале долго одложуваниот таканаречен Вај безбедносен договор со кој било предвидено отстапување на делови од окупираната територија на Палестинците во замена за мир. 2003.- Чеченски исламски терористи упаднале во московскиот театар „Дубровка“ уценувајќи дека во воздух ќе ги дигнат сите 800 посетители, а и себе, доколку руските власти не отстапат од операцијата во Чеченија и не ја повлечат војската од нивната земја. Во акцијата на руските сили за безбедност три дена подоцна во театарот загинале 129 заложници и 41 терорист. 2006.- По повод одбележувањето на 50-годишнината од унгарската револуција и востание против советското владеење во Будимпешта во 1956 година, дошло до масовни демонстрации и судири со полицијата во близина на зградата на Парламентот. Церемонијата на Кошутовиот плоштад, свечената седница на Парламентот и полагањето венци на гробот на Имра Наѓ останале во сенка, поради масовните нереди. За време на демонстрациите од паркинг пред Градската куќа бил украден тенк од типот Т-34, музејски примерок донесен на свеченостана, како еден од експонатите со цел да се долови атмосферата од октомври 1956 година. 2006.- Во Скопје почина Проф. д-р Илија Бојаџиев, долгогодишен шеф на Катедрата за педијатрија на Медицинскиот факултет. Тој бил основоположник на Одделот за имунологија на Клиниката за детски болести и бил еден од пионерите на клиничката имунологија во Македонија. Денес, во негова чест, овој оддел го носи неговото име. Роден бил во Дебар, на 17 јули 1932 година.   ###

Остани поврзан