28 јуни 2024

Ал Џазира Балканс

Пред една година, Русија и светот го задржаа здивот по бунтот што го најави Евгениј Пригожин, водачот на групата „Вагнер“.

Колона оклопни возила, тенкови и транспортни возила од приватна воена компанија влезе во градот Ростов, најголемиот руски град во југозападна Русија, откако Пригожин го обвини министерот за одбрана Сергеј Шојгу дека намерно не им давал муниција и поддршка на неговите борци од групата и дека армијата започнала ракетен напад врз група.

„Вагнер“ на еден ден ја презеде контролата врз градот, а потоа започна да напредува кон Вороњеж, каде, исто така, ја презеде контролата. Потоа продолжи кон главниот град Москва.

Брз крај

Се чинеше дека земјата е на работ на граѓанска војна. Но, истиот ден, бунтот заврши брзо и ненадејно по интервенцијата на белорускиот претседател Александар Лукашенко, а „Вагнер“ го запре напредувањето кон Москва во замена за безбедносни гаранции. Како резултат на тоа, Пригожин и дел од неговите сили отидоа во Белорусија, што изгледаше како компромис со властите.

Два месеца по овие настани, на 23 август 2023 година, во регионот Твер, северно од Москва, се урна авионот со Пригожин, кој долго време го нарекуваа „готвачот на претседателот Владимир Путин“. Пригожин бил во авионот заедно со другите водачи на „Вагнер“ и никој не преживеа.

Оттогаш, се случија многу настани кои радикално ја променија не само структурата и судбината на групата, туку и рамнотежата на силите во руската воена елита. Додека некои ги задржаа своите позиции, други исчезнаа од сцената засекогаш.

Многу воени коментатори веруваат дека бунтот на Пригожин беше „искрата“ за отпуштања, оставки и апсења во воениот естаблишмент што се случија во Русија по реизборот на Путин за претседател на земјата во март.

„Вагнер“, исто така, повеќе не постои во неговата оригинална форма. Мал дел остана во рамките на Министерството за одбрана, а другиот, на чело со синот на Пригожин, Павел, се приклучи на Руската национална гарда (Росгвардија). Според тестаментот на Пригожин од 2023 година, целиот негов имот му припаѓа на Павел, кој бил борец во групата, но не бил во кругот на водачите.

Мистериозна судбина

Судбината на преостанатите членови на групата се уште не е целосно јасна. Некои од нив, неколку дена по неуспешниот бунт, беа приведени во Белорусија, додека некои заминаа во Африка. Остатокот беше распределен меѓу силите на Ахмат (Ахмад), Редут, Арбат и други.

Неодамна, паралелно со регрутирањето на војници со договор во руските сили поради учество во воената операција во Украина, можни се и повици за вклучување во редовите на таканаречениот Африкански корпус.

Не е тајна дека „Вагнер“ долго време е присутен на африканскиот континент, но настаните што доведоа до негово „спојување“ во други формации значеа дека регрутирањето војници се одвива исклучиво преку Министерството за одбрана на Русија.

Ова го објаснува брзиот почеток на формирањето на Африканскиот корпус за решавање големи и сложени задачи надвор од границите на Русија, со цел, според објаснувањето на Министерството, „да им се помогне на суверените африкански земји во соочувањето со неоколонијалното влијание на Западот што ја поткопува нивната база на ресурси и ја зајакнува еднаквата соработка меѓу Москва и овие земји“.

Со развојот на настаните поврзани со распоредувањето на силите на „Вагнер“ во други воени формации, беше формиран Африканскиот корпус за да ги замени Вагнеровите структури кои дејствуваа на овој континент.

Пополнување на празнината

Според изјавите за медиумите објавени на крајот на минатата година од упатени извори блиски до Министерството за одбрана, процесот на распоредување на овие сили започна во пет земји: Буркина Фасо, Либија, Мали, Централноафриканската Република и Нигер, а се планира да биде заврши во текот на ова лето. Корпусот ќе биде директно поврзан со Министерството за одбрана и ќе го надгледува полковникот Јунус-бек Јевкуров, заменик министер.

Важно е да се напомене дека првиот разговор за можноста за пристигнување на руски воени единици во Буркина Фасо беше во средината на 2022 година. Меѓутоа, во декември истата година, претседателката на соседна Гана, Нана Акуфо-Адо, ги обвини новите власти во Буркина Фасо дека го поканиле „Вагнер“

Како одговор, властите на Буркина Фасо го отповикаа амбасадорот на Гана во знак на протест против овие изјави и го поканија нивниот министер за надворешни работи во Гана на консултации, но официјално не го потврдија или негираше присуството на борци од руски приватни воени компании во земјата или намера да ги покани.

На 24 јануари годинава преку официјалниот профил на тие сили на Телеграм беше објавено пристигнувањето на првата единица на Африканскиот корпус (100 војници) во Буркина Фасо, со напомена дека подоцна ќе им се придружат уште 200 војници.

Соопштението дојде откако Централноафриканската Република, Мали и Буркина Фасо го напуштија она што може да се опише како францускиот систем на „воен патрон“, што беше воспоставен за време на ерата на францускиот воен лидер Шарл де Гол во поранешните француски колонии.

Заради можноста други западноафрикански земји да преземат слични чекори, Москва веројатно ќе стане поентузијастичка за „пополнување на празнината“ со своите сили на континентот, кои првично беа дел од групата „Вагнер“.