4 октомври 2024

АФП

 По атентатот на лидерот на Хезболах во Либан, израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху се пофали дека Израел се пресметал, но претходните израелски насочени убиства фрлија сомнеж за тоа што всушност ќе се промени, пишува АФП.

Смртта на Хасан Насрала не само што не им дозволи на Израелците да мируваат, туку доведе до ирански ракетен напад врз Израел како одмазда за атентатот на лидерот на неговите сојузници и иранскиот генерал кој исто така беше убиен во тоа време.

Израел најави одмазда, а аналитичарите велат дека е само прашање на време кога тоа ќе се случи.

Хезболах, кој беше основан во 1982 година со помош на Иран, по израелската инвазија на Либан, претрпе голем удар поради израелските напади во кои загинаа Насрала и голем дел од највисокото раководство на Хезболах.

Меѓутоа, претходните израелски операции ги покажуваат можните ограничувања на таквата стратегија.

Кога во 1992 година беше убиен претходникот на Насрала, Абас ал-Мусави, Хезболах не беше ослабен.

Насрала, кој тогаш имаше 32 години, го замени Ал-Мусави и, според зборовите на Нетанјаху, стана „не само уште еден терорист“, туку „тој терорист“.

Израел, исто така, се поврзува со атентатот на високиот командант на Хезболах, Имад Мугније, во Дамаск во експлозија на автомобил-бомба во 2008 година.

Тоа убиство не ги ослабна воените операции на Хезболах, оценува аналитичарот на Меѓународната кризна група Дејвид Вуд.

Тој вели дека тоа не го попречувало регрутирањето луѓе за Хезболах и дека таа организација продолжила да ја развива својата воена програма.

Овој пат, израелските напади може да се покажат како поголеми последици бидејќи високото воено раководство на Хезболах е десеткувано, рече Вуд, нарекувајќи го „предизвик без преседан“ за организацијата.

Израелската политика на насочени убиства започна по Олимпијадата во Минхен во 1972 година, кога вооружени Палестинци од групата Црн септември убија 11 Израелци.

Како одговор, Израел ја започна операцијата „Гневот Божји“ насочена кон водачите на Црниот септември и Организацијата за ослободување на Палестина (ПЛО).

Таа стратегија се разви со израелските напади врз највисоките оперативци на Хезболах и палестинскиот Хамас.

Сепак, имаше и неуспеси, како што е неуспешниот обид да се затруе лидерот на Хамас, Калед Машал, во 1997 година во јорданската престолнина Аман, кој ги наруши односите со Јордан само две години по мировниот договор.

Израел мораше да го ослободи духовниот водач на Хамас, Ахмед Јасин, поради двајцата израелски шпиони уапсени од Јордан.

Од нападот на Хамас на 7 октомври минатата година, Израел изврши неколку атентати на високи функционери, меѓу кои и лидерот на Хамас, Исмаил Ханија, командантот на Хезболах, Фуад Шукр, и сега Насралах.

Израел ја презеде одговорноста за смртта на Шукр во јужен Бејрут, но допрва треба да ја потврди улогата во убиството на Ханија во Техеран.

Нетанјаху неодамна ги бранеше овие насочени убиства цитирајќи го Талмудот, централниот текст на јудаизмот, кој вели: „Кој ќе дојде да те убие, стани и убиј го прво“.

Со години пред 7 октомври, Хамас и Хезболах се вооружувале, вели Џон Хана од Еврејскиот институт за национална безбедност на Америка.

Нападот на 7 октомври, кога беа убиени околу 1.200 луѓе во јужен Израел, од кои повеќето цивили, а повеќе од 250 заложници беа киднапирани и одведени во Газа, го промени тоа.

Последните напади врз Хезболах покажуваат дека доктрината за превенција со одмазда се вратила во стратегијата за национална безбедност на Израел, рече Хана, додавајќи дека Израел сега во голема мера ги деградира воените способности и на Хамас и на Хезболах.

Воена цел на Израел стана, покрај уништувањето на воените и управувачките способности на Хамас, враќањето на заложниците и обезбедувањето дека Газа повеќе не е закана и враќањето на раселените од север поради прекуграничните напади на Хезболах.

Во Израел, некои се прашуваат дали убиството на Насрала ќе служи за оваа цел.

Коментаторот на либералниот дневен весник Хаарец, Јоси Мелман, смета дека смртта на Насрала ќе ги промени правилата на играта само доколку има сериозни дипломатски напори за прекин на борбите.

„Хезболах, и покрај тешките удари што ги претрпе, ќе продолжи да го гаѓа северниот дел на Израел. И се додека продолжува гранатирањето, евакуираните нема да се вратат“, вели Мелман.