21 nëntor 2024

AFP / Hina

Njeriu më i pasur në botë, Ilon Mask, ka ndjekur nga afër presidentin e zgjedhur Donald Tramp që nga përfundimi i zgjedhjeve presidenciale më 5 nëntor.

"Unë nuk mund ta dëboj atë," tha Trampi me shaka të enjten e kaluar në një darkë gala në pronën e tij në Mar-a-Lago në Florida.

“Por më pëlqen kur është këtu. Ju keni bërë një punë fantastike, një mendje e mrekullueshme”.

Megjithatë, a mund të mbijetojë "bromansa" mes njeriut më të pasur në botë dhe presidentit të zgjedhur të SHBA-së, pas disa dallimeve të mëdha politike mes tyre dhe temperamentit të tyre të zjarrtë? AFP paraqet gjashtë fusha të mundshme konflikti:

Kush është shefi?

Mask është i njohur për zakonet e tij maniake të punës, rreptësinë dhe drejtimin e kompanive të tij si çifligje personale, ku autoriteti i tij rrallë vihet në dyshim.

Nga linjat e fabrikës deri te bordi i drejtorëve, ai është mësuar të ketë gjithçka sipas asaj që ai dëshiron. Ai shquhet për natyrën e tij kokëfortë, prandaj di të pushojë papritmas kolegët e tij në vendin e punës dhe ndonjëherë t'i trajtojë publikisht si idiotë.

Trampi, një manjat që gjithashtu pëlqen të japë urdhra për dorëheqje dhe të poshtërojë publikisht njerëzit, kërkon besnikëri të plotë dhe kënaqet duke qenë në qendër të vëmendjes.

Ai gjithashtu pëlqen t'i kthejë kundër njëri-tjetrit këshilltarët dhe anëtarët e kabinetit të tij, thonë ish ndihmësit e tij.

Të shtunën, Mask e përkrahu miliarderin Hauard Lutnik për postin e Ministrit të Financave, një nga testet e para të ndikimit të tij. Ndërkohë, Trampi ka zgjedhur Lutnikun si Ministër të Tregtisë.

Ndryshimet e klimës

Mask investoi në Tesla në vitin 2004 pjesërisht sepse ishte i shqetësuar për ngrohjen globale.

Në vitin 2017, ai dha dorëheqjen nga këshilli afarist këshillues i Trampit në shenjë proteste ndaj vendimit të tij për të tërhequr SHBA-në nga marrëveshja e Parisit për klimën.

“Ndryshimi i klimës është real. Tërheqja nga Marrëveshja e Parisit nuk është e mirë për Amerikën apo botën”, shkroi Mask në Twitter në atë kohë.

Trampi, i cili e konsideron ndryshimin e klimës një "mashtrim", pritet të tërhiqet nga angazhimet e SHBA-së pasi presidenti Xho Bajden iu bashkua Marrëveshjes së Parisit në vitin 2020.

Mask kohët e fundit ndryshoi qëndrimin e tij, duke i thënë Trampit në një bisedë live në gusht në X: "Nëse në 50 deri në 100 vjet do të jemi kryesisht të qëndrueshëm, mendoj se ndoshta do të jetë mirë".

Paneli Ndërqeveritar i KB-së për Ndryshimet Klimatike (IPCC), organi kryesor këshillues në botë për klimën, thotë se temperaturat mesatare globale po lëvizin drejt asaj që të arrijnë 1.5 gradë Celsius mbi nivelet para-industriale deri në fillim të viteve 2030, një prag kyç që do të ketë pasoja të mëdha për ekosistemet.

  Tranzicioni i energjisë

Mask është duke vënë bast të madh për tranzicionin e energjisë, duke u pasuruar me makinat elektrike të Tesla-s dhe po zhvillon gjithashtu teknologjinë vendase për bateritë dhe panelet diellore për çatitë.

Trampi, nga ana tjetër, mbrojti "shpimin" në fushatën e tij dhe pritet të miratojë lejet e reja të infrastrukturës dhe karburanteve fosile, madje duke lejuar nxjerrjen e naftës dhe gazit në tokat e mbrojtura federale.

Mask u tall me ekonominë e bazuar në hidrokarbure që Trampi e mbron hapur.

Presidenti i zgjedhur ka emëruar drejtorin ekzekutiv të kompanisë së dytë më të madhe të frakingut në Amerikë si ministrin e tij të energjisë. Vitin e kaluar, Kris Rajt mohoi publikisht ndryshimin e klimës dhe kundërshtoi tranzicionin e energjisë.

Kina

Qëndrimi agresiv i Trampit ndaj Kinës dhe rreziku i një lufte tregtare midis dy ekonomive më të mëdha në botë mund të jetë një tjetër pengesë e madhe në marrëdhëniet midis dy miliarderëve.

Kina është një treg i madh për Teslan, ku kompania zotëron një nga të ashtuquajturat e saj fabrika gjigante dhe përpiqet të konkurrojë me prodhuesit vendas me rritje të shpejtë.

Mask nuk thotë kurrë asgjë negative për Partinë Komuniste në pushtet, ndryshe nga skifterët kur është në pyetje Kina, si Marko Rubio, sekretari i ardhshëm i shtetit.

 Departamenti i Efikasitetit Qeveritar (DOGE) i lidhur me zinxhir

I pamëshirshëm kur bëhet fjalë për uljen e kostove në kompanitë e tij, Mask është ngarkuar nga Trampi për të drejtuar Departamentin e Efikasitetit të Qeverisë (DOGE), i cili supozohet të reduktojë shpenzimet qeveritare.

Këto plane pothuajse me siguri do të hasin në rezistencë të madhe politike, madje edhe midis republikanëve.

Me afrimin e zgjedhjeve të përgjithshme, pavarësisht nëse është kursimi i çeqeve të Medikeid për të varfërit apo dhënia e kontratave të mbrojtjes për mbështetësit, prioritetet e politikës së Trampit mund të ndryshojnë nga ato të Maskut.

Teknologjia e madhe

Marrëdhëniet e ndërlikuara dhe rivalitetet personale të Maskut me kompanitë më të mëdha të teknologjisë në Luginën Silikon, datojnë para disa dekadash dhe ai pritet të përballet me shumë konflikte interesi në administratë.

A do ta qëndrojë i qetë Mask, i cili zotëron një kompani të inteligjencës artificiale, të shikojë Trampin të shtyjë OpenAI, startup-i i mbështetur nga Microsoft, për themelimin e të cilit dhjetë vite më pare, Mask luajti një rol kyç?

Nëse themeluesi i Amazon, Xhef Bezos arrin të tërheqë vëmendjen e Trampit, a do të tolerojë Masku rivalin e SpaceX që të afrohet me qarqet e brendshme të Shtëpisë së Bardhë?