13 март 2024 

АФП/Хина

Се чини дека Европскиот зелен план, до неодамна клучна мисија во Брисел, е под се поголема закана пред европските избори, бидејќи во Унијата расте отпорот против неговите трошоци и последици, пишува Франс прес, пренесува Хина.

Протестите на земјоделците, загриженоста на потрошувачите за трошоците за живот и неподготвеноста на некои земји веќе го поткопуваат амбициозниот план на Европската унија да стане јаглеродно неутрален до 2050 година.

„Европскиот зелен план е нашата нова стратегија за раст“, ​​објави претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен на почетокот на нејзиниот мандат во 2019 година, притоа презентирајќи десетици закони за исполнување на климатските цели.

Пет години подоцна, тонот се промени.

Сега индустријата и земјоделците ги осудуваат новите „товари“ кои се ставени на нивниот грб. Членките на ЕУ, вклучително и Франција, повикуваат на „пауза“ во спроведувањето на натамошните мерки.

„Оваа реакција е насочена кон земјоделските површини. Не важи за енергијата, индустријата, транспортот“, тврди Паскал Канфин, претседател на Комитетот за животна средина на Европскиот парламент.

За ваквата состојба тој ја обвинува „стратегијата за поларизација“ на десничарските партии.

Усвоени се многу закони од Европскиот зелен план, како што е данокот на јаглерод или правила против увоз на стоки од обесшумените зони.

Меѓутоа, замавот беше запрен минатата година со законите кои требаше да ги намалат хемиските пестициди и да го поттикнат обновувањето на екосистемот бидејќи десничарските струи веруваат дека тие би можеле да го поткопаат производството на храна во Унијата.

Најголемата група во Европскиот парламент, конзервативната Европска народна партија (ЕПП), од која потекнува Фон дер Лајен, го претвори ова прашање во изборен гамбит.

Земјоделското земјиште и шумите „треба да се заштитат многу подобро“, а земјоделците не треба да се сметаат за „непријатели на климатската политика“, рече германскиот претставник на ЕПП Петер Лизе.

Политика на идентитетот

Климатската криза станува „вистинско прашање на политиката на идентитет“, изјави Сузи Денисон од тинк-тенкот Европски совет за меѓународни односи.

Тоа се претставува како „или-или“, избор помеѓу „грижата за климата или грижата за економската ситуација“, додаде таа.

Иратксе Гарсија од Клубот на социјалисти и демократи, ја обвини „екстремната десница и ЕПП“ и ги обвини дека се обидуваат да ги збунат сите.

„Конзервативците се обидуваат да испратат порака дека мораме да избереме меѓу земјоделците и Европскиот зелен план“, рече Гарсија, опишувајќи го како „навистина неодговорно“.

„Транзиција - мораме да го направиме тоа. И ние сме подготвени да се соочиме, да зборуваме, да објасниме“, рече таа.

Сепак, промената надесно во Европскиот парламент може да загрози голем дел од законодавството за ова прашање, поткопувајќи ги чекорите за транзиција потребни по 2030 година. Тоа дури може да го забави спроведувањето на веќе усвоените закони, од кои некои имаат клаузули за ревизија.

За Антонио Тајани, вицепремиер во италијанската крајнодесничарска влада, време е Брисел да го „отфрли својот екстремистички и идеолошки став“.

Индустријата и земјоделството не смеат да бидат казнети со недостижни еколошки цели“, рече Тајани.

Брисел веќе се откажа од обидот да ги ревидира правилата за хемиските производи и поради револтот на земјоделците, предложи листа на отстапки и исклучоци од правилата за животна средина поврзани со Заедничката земјоделска политика.

Фон дер Лајен, која се кандидира за втор мандат на чело на Комисијата, во последниве месеци повика на „нова фаза“ од Европскиот зелен план што ја зема предвид потребата за поголема европска конкурентност на земјоделците и бизнисите.

Новиот состав на Европскиот парламент би можел да настојува да го поврзе планот со реиндустријализацијата за да се привлечат инвестиции, фабрики и работни места како дел од транзицијата, рече Нил Макароф од тинк-тенкот Strategic Perspectives.

Сепак, експертите укажуваат на слаба точка во наплатата на тие инвестиции - тинк-тенкот I4CE проценува дека дефицитот во финансирањето на постигнувањето на климатските цели во 2030 година изнесува 406 милијарди евра годишно.