Португалија: Фаталниот расизам и напредокот на крајната десница предизвикуваат загриженост
23 септември 2020
Ал Џезира, Сараево
Интелектуалци како Корнел Вест и Ахил Мбембе ја повикуваат Португалија да постапи по серијата расистички напади.
Демонстрант држи натпис „Кажи не на расизмот“ за време на антирасистичките протести во Лисабон, Португалија, на 31 јули 2020 година.
Пред нешто повеќе од еден месец, Мамаду Ба вечераше со пријателите кога доби е-маил со предупредување за „мерки“ против него и неговото семејство доколку „не ги заврши своите политички функции и не ја напушти територијата на Португалија“ во следните 48 часа.
Покрај него, имаше уште девет други приматели, меѓу кои и тројца членови на Парламентот.
„Ова не е ништо ново за мене“, изјави Ба за Ал Џезира. „Минатата година морав да се преселам откако добив повеќе смртни закани од неонацисти кои јавно ја објавија мојата адреса на Фејсбук“.
Ба е активист кој се бори против расизмот и е шеф на организацијата СОС Расизмо. Овој Португалец, роден во Сенегал, пристигнал тука пред 23 години како студент.
Во август, седиштето на СОС Расизмот беше во центарот на, како што оценија локалните медиуми, „парада во стилот на Кју Клукс кланот“, каде поединци носеа факели и бели маски.
„Потешко ми е поради децата, мојот син има 15 години и тој е многу свесен за сè што се случува, помладите деца ги чувствуваат работите поинаку. Ова покажува дека Португалија има вистински проблем со расизмот и дека претстои борба“.
Мамаду Ба, активист кој се бори против расизмот, добил е-мејлови со закана за неговото семејство.
Неодамна доби полициска заштита заради заканите.
Оваа навредлива е-порака пристигна во време на зголемена загриженост за крајната десница и извештаи за расизам, некогаш кобен, во Португалија.
На почетокот на септември, камерунскиот филозоф Ахил Мбембе и американскиот интелектуалец Корнел Вест им се придружија на десетици активисти и академици ширум светот во потпишувањето на отворено писмо во кое повикуваат на солидарност со движењето на луѓето со темна кожа во Португалија, барајќи одговорност и конкретни промени за трансформација на „реалноста на структурниот расизам и неговите манифестации во полициската бруталност, расистичкото насилство и расното вознемирување во Португалија “.
Европската мрежа против расизам (ЕНАР), исто така, побара реакција од Владата преку писмо поддржано од 16 членови на Европскиот парламент и 72 граѓански организации, осудувајќи ги неодамнешните случаи на полициска бруталност и расистички напади.
Во февруари, Клаудија Симоес, Португалка по потекло од Ангола, беше удрена со нога од полицаец пред автобуска станица пред нејзината ќерка затоа што го заборавила месечниот билет на своите деца.
Таа започна да се гуши, потоа била ставена во полициски автомобил каде наводно била нападната и подложена на расистички навреди. На крајот била хоспитализирана, каде и биле дијагностицирани сериозни, трауматски повреди на главата, јавија локалните медиуми.
Симоес беше обвинета додека била во болница за противење на апсењето. Но, по протестите со барање за суспензија на полицаецот кој ја уапси, беше поднесено обвинение против полицаецот.
Според извештаите на локалните медиуми, висок полициски службеник подоцна изјавил дека на видеото видел само „полицаец кој ја извршува својата работа“.
Лидерот на ултрадесничарската португалска партија Чега, Андре Вентура, држи транспарент со демонстранти на кој пишува „Португалија не е расистичка“ за време на демонстрациите во Лисабон на 27 јуни 2020 година.
Бруно Канде Маркес, 39-годишниот актер, беше убиен на 25 јули од бел човек во 1970-тите во Лисабон.
Тие и претходно се скарале, а човекот, наводно, му рекол на Канде: „Ќе добијам оружје од колониите и ќе те убијам“.
На почетокот на 2019 година, полицајците во Лисабон, кои беа повикани да интервенираат поради проблем меѓу двајца жители во населбата Баиро да Јамајка, беа снимени како тепаат и туркаат неколку жители.
Следниот ден, еден млад, со темна кожа, Португалец одржа протест против полициската бруталност. Интервенираше полицијата и реагираше со испукување гумени куршуми. Ова потоа предизвика обвинувања за институционален расизам во полицијата.
Во декември 2019 година, група од осум мажи уби 21-годишен студент од островот Зелен'рт, откако заминал од забава во локален бар во Порто. Многумина шпекулираа дека станува збор за расно мотивиран напад, но полицијата негираше, обвинувајќи за „алкохол“, „залудни мотивации“ и „латинографска култура на мачоизам“, како што објави локалниот весник „Публико“
Во февруари 2020 година, за време на натпревар помеѓу два португалски тима, францускиот фудбалер со потекло од Мали, Муса Марега, беше мета на расистички навреди од навивачите на противничката екипа. Покрај тоа, тие фрлаа столици кон овој играч. Муса го напушти стадионот и подоцна ги осуди судиите дека не заземале став.
Демонстрантите држат транспарент на кој пишува „Долу расистичко насилство, правда за Клаудија Симоес“, што се однесува на жената која беше нападната од полицијата за време на демонстрациите против расизмот и фашизмот во Лисабон во знак на солидарност со движењето Црни животи, 6 јуни 2020 година.
Премиерот Антонио Коста и претседателот Марсело Ребело де Соуса го осудија нападот, а Ребело де Соуда тврди: „Португалскиот Устав многу јасно го осудува расизмот и другите форми на ксенофобија и дискриминација“.
Исто така во февруари, среде карневалските свечености во лисабонската област Каис до Содре, млада Бразилка наводно била претепана од двајца полицајци, а подоцна пренесена во болница.
Според „Публико“, полицијата признала дека затворањето „резултирало со повреди“, но тие рекоа дека таа го нападнала полицаецот и дека била неопходна сила за „воспоставување ред“.
Ова се повеќе познати случаи, но СОС Расизо собра податоци за повеќе од 700 расно мотивирани злосторства од 2012 година.
Џулијана Валгрен, висок претставник за застапување во ЕНАР, изјави за Ал Џезира дека португалската Влада треба да преземе „поефикасни“ чекори.
„Постои јаз меѓу законската рамка и начинот на кој луѓето навистина се заштитени на теренот“, рече таа.
Португалската казнена полиција и разузнавачките служби признаа дека има зголемување на насилното однесување, велејќи дека ги испитуваат заканите што ги сметаат за „скок во конфронтација, кон суверени тела“, кои „претходно не постоеле“, како што објави весникот „Публико“.
Ба вели дека има повеќе закани по изборите во 2019 година, кога Чега (Доста) стана првата крајно десничарска партија што освои место во Парламентот од крајот на претходниот авторитарен режим, кој заврши во 1974 година.
„Поединци како Андреа Вентура (лидер на оваа партија) се отворени расисти и ги нормализираат овие дискурси во Парламентот и медиумите“, рече тој.
Вентура често ја минимизира улогата на расизмот како мотив за екстремно насилство; во случајот со Маркес, актерот. Вентура напиша на Твитер: „Ништо во ова убиство не покажува злосторство на расна омраза“ и ја обвини левичарската партија Блоко де Ескверда дека го користи ова злосторство за „ширење идеолошки нарушувања“.
Боавентура де Соуса Сантос, професор по социологија и директор на Центарот за социјални студии на Универзитетот во Коимбра, го набљудува напредокот на португалската крајна десница во контекст на поширокото глобално движење.
„Отсекогаш постоела ултрадесничарска база, како што е случајот во Шпанија, Италија, Грција - крајната десница е на власт во Португалија 50 години - и оваа база никогаш не исчезна“.
Изборот на Чега „ја отвори вратата за политички легитимитет“ за постојните ултрадесни и неонацистички групи.
„Тие сега слават“, рече тој. „Дури и оние кои не сакаат да бидат етикетирани како екстремисти, сега имаат место каде што можат да го изразат тоа без проблеми со свесноста“.
„Партијата Чега вели дека тие не се расисти - но тие се против привилегијата на етничките малцинства - па нивната идеја е дека жртвите се агресори. Ова е инверзија што ја прави крајната десница низ целиот свет “.
Во случајот на Португалија, Боавентура Соуса Сантос забележува дека има различен степен во кој „конзервативниот дискурс пристапува кон реакционерниот дискурс“.
Алваро Васкончелос, поранешен директор на Институтот за безбедносни студии на Европската унија и основач на Форумот Демос, посочува на „ефектот на зараза“ на крајната десница низ целиот свет.
„Слична работа се случи во Шпанија, која се сметаше за исклучок до доаѓањето на Вокс“, рече тој. „Имаме колонијално наследство во Португалија, кое никогаш не беше доведено во прашање, во смисла на идеи кои беа клучни за крајната десница на Португалија за време на колонијализмот - што беше реторика на Салазар (поранешен португалски премиер) дека Португалија не е расистичка држава“.
„Португалската демократија никогаш не го деконструираше овој наратив и тој останува неверојатно силен.
Пратеничката од левичарската партија ЛИВРЕ, Џоакин Катар Мореира, се обраќа за време на расправата за државниот буџет за 2020 година во Португалскиот парламент во Лисабон на 9 јануари 2020 година.
Во јануари, Вентура предизвика лути реакции откако рече дека Џоакин Катар Мореира, член на Парламентот со темна кожа, треба да биде „вратена во нејзината земја“.
„Првпат во Португалија, потомците со африканско потекло стануваат се повидливи во јавната сфера. „Луѓето ги афирмираат своите перспективи и нивните права и притоа популистичките и ултрадесничарските политичари ги напаѓаат овие права“, рече Васконселос.
Тој верува дека оваа крајно десничарска партија ќе продолжи да расте.
„Вистинскиот страв не е дека Чега ќе биде избрана во Португалија, туку дека нејзиниот дискурс ги загадува дискурсите на другите десни партии и партиите на десниот центар, како што се случи во другите европски земји. Вистински ризик е ако утре демократското право во Португалија почувствува дека му треба сојуз со Чега за да владее“.
„Владата и претседателот не одговорија детално на расистичките изјави на Вентура. Тие сметаат, и ова е погрешно, дека одговорот им дава публицитет. Расизмот е кривично дело и треба да се третира како таков “. паг/
