23 јуни 2023 

Ал Џезира Балканс

Додека германското Министерство за надворешни работи ја финализира стратегијата на својата влада за Кина и се обидува да ги надмине најновите несогласувања околу најсоодветната политика за справување со „земја партнер и противник во исто време“, кинескиот премиер Ли Чијанг и големата министерска делегација ќе ги посетат Берлин и Минхен, каде веќе почнаа консултациите на ниво на влади на двете земји, што е седма рунда германско-кинески консултации на ова ниво.

Германија одржува ваков тип на консултации со 12 земји, меѓу кои и Кина, преку кои се обидува да спроведе длабинско истражување за се што е поврзано со односите на Германија со овие земји. Ова важи и за годинашната сесија, на која, како што наведува Берлин, ќе се разговара за економски, политички, безбедносни и еколошки прашања.

Кинескиот премиер изјави, како што се наведува во соопштението од амбасадата на неговата земја во Берлин, дека Пекинг се надева дека ќе се одржат консултации кои промовираат „меѓународна стабилност, просперитет и безбедност“.

Намалување на ризикот или раздвојување?

Оваа посета, како и другите, има свој протокол, а се однесува кој кого прима и како се одржува церемонијата на прием. Има и други детали кои укажуваат дека од самиот почеток кинеската делегација сакала да испрати слика какви се нејзините односи со земјата која Кина ја смета за „клучна“ кога е Европа во прашање.

Кинеската делегација знае каков одек имаат овие слики во Пекинг, но пред се знае какво е нивното влијание врз Вашингтон, кој „не е импресиониран од односите меѓу Германија и Кина, ниту од европската политика кон Пекинг, кој е независен од американската, затоа што сака да ги придобие Берлин и Брисел на своја страна кога е во прашање политиката на дистанцирање од Кина“, изјави за Ал Џезира Свен Хансен, експерт за кинеско-германски односи.

Оние кои ги следат консултациите во Берлин се едногласни дека два клучни термини ги регулираат односите меѓу Германија и САД, од една страна и Кина, од друга, а тоа се „намалување на ризикот и дистанцирање“.

Додека Берлин го отфрла „оддалечувањето“ од Кина и се стреми да одржи партнерство со оваа земја, истовремено намалувајќи ги ризиците што произлегуваат од тој однос, Вашингтон претпочита врска заснована на „одвојување“ од Пекинг.

Бернт Бергер, експерт за кинески прашања во тинк-тенкот Германско друштво за надворешна политика (DGAP), вели дека консултациите на ниво на влада се проблем за администрацијата на Џо Бајден, „бидејќи оваа администрација се подготвува за нови односи со Кина и преговара за нејзините сојузи во Европа“. Исто така, тој се соочува со критики од републиканците и ја обвинува Европа дека не го следи американскиот правец и дека усвојува еднострани политики“.

Но, Хансен, кој работи за специјализираното списание IPG, вели дека најдобрата дефиниција за односот на Германија со двете страни доаѓа од зборовите на сојузниот министер за финансии Кристијан Линднер, кој неодамна изјави дека Вашингтон, од гледна точка на Берлин, е „партнер во вредностите“, додека Кина се смета за „противник“ и „деловен партнер“ во исто време.

Да се раскине односот меѓу двете страни на Атлантикот

Според Хансен, Кина се обидува да ги охрабри Германија и Франција да се дистанцираат од американскиот партнер, па дури и работи на „раскинување на односите меѓу двете страни на Атлантикот“. Се верува дека Кина во тоа успеа со францускиот претседател Емануел Макрон, но не успеа со германскиот канцелар Олаф Шолц.

Во врска со долгиот список (140 страници) што Вашингтон го објави минатиот октомври, во обид да ги прецизира кинеските способности во областа на трговијата со полупроводници, вештачката интелигенција и биотехнологијата, експертот додаде дека Германија „сега ги гледа овие економски сектори од безбедносна точка на гледање“ и дека во тоа „ќе ги следи САД, но не на таков начин слепо да верува или да следи единствена политика, како што се случи во врска со спорот со Хуавеј“.

Тој, исто така, забележува дека европските компании „секогаш ќе се обидуваат да ги заобиколат потенцијалните санкции за да имаат бизнис со Кина“.

Варшава не им верува на Берлин и Париз

Од гледна точка на земјите од Европската унија, овој заладен однос со Кина не излегува од рамката на постојаните дискусии што се водат во Брисел за чувствителни надворешни прашања.

Додека многу набљудувачи се согласуваат дека европската политика кон Кина е „неконзистентна“, Хансен истакнува дека Полска, на пример, не им верува на Германија и Франција, туку им верува на САД, додека Германија забележува дека потпирањето на Вашингтон „не е трајна состојба“.

Експертот за кинеско-германските односи истакнува дека недоволната координација меѓу политиките на европските земји е нешто што Вашингтон и Пекинг истовремено го користат.

Како аргумент за тоа го наведува историското искуство, велејќи дека ја „разбира“ неподготвеноста на европските земји да бидат предводени од Берлин. Тој посочува дека во минатото германските влади „сите проблеми ги решавале со пари“, но не барале лидерство, додека владите на Ангела Меркел (од 2005 до 2016 година) и владата на Шолц се различни по ова прашање. Актуелната влада се обидува да ја преземе водечката улога во Европа и економски да го добие лавовскиот дел, што ги нервира помалите земји.

Бергер делумно се согласува со својот колега и вели дека Европа со текот на времето научила дека во рамките на Европската унија може подобро да ја спроведе својата агенда кон Кина отколку ако секоја европска земја го прави тоа поединечно. Во исто време, тој ги критикуваше Германија и Франција, двете најголеми економии во Европа, велејќи дека напорите на Берлин и Париз да водат унилатерална политика со Кина „не му се допаѓаат“ на остатокот од Европската унија.

Партнер и противник во исто време

Додека кинеската делегација е во посета на големи германски компании во Минхен, главниот град на сојузната покраина Баварија, се очекува во Берлин да биде претставена германската стратегија кон Кина. Иако не е протечено многу за оваа стратегија, одговорот на германската Влада на брифингот за опозициската Христијанско-демократска унија ги допира општите контури на оваа стратегија.

Според она што може да се заклучи, Германија ќе се обиде „брзо“ да ја намали зависноста од Кина, да ги „диверзифицира“ синџирите на производство и да не се потпира на технолошкиот напредок во трети земји кои не го делат истиот вредносен систем со Европа.

Оваа стратегија силно ги критикува односите меѓу Пекинг и Москва и нагласува дека Германија и Европската унија ќе ги градат своите односи со Кина врз основа на односите меѓу Русија и Кина. Таа стратегија буквално гласи: „Знаеме дека Кина не ја брани верно независноста и суверенитетот на Украина и гледаме како ја зголемува поддршката за рускиот наратив кон Северноатлантскиот договор“.

Германската влада се согласува дека е неопходно да се идентификуваат изворите од кои Кина го шири своето влијание во балканските земји, европското соседство, Африка, Латинска Америка и регионот на Пацификот и вели дека Кина „ја зголемува зависноста на земјите од неа, што ги користи за остварување на своите политички интереси“.

Економскиот раст не е единствениот фактор што ја загрижува германската Влада, туку и вооружувањето. Во стратегијата се наведува дека Германија „ја гледа Кина како воен актер кој ги подобрува своите воени способности и следи однесување кое им штети на европските интереси“.

фото. Ал Џезира Балканс