4 април 2024 

Блумберг/Ал Џазира

Американската агенција Блумберг објави дека војната во сенка меѓу Израел и Иран влезе во нова опасна фаза откако на 7 октомври минатата година почна војната меѓу израелската армија и Хамас во Појасот Газа.

Блумберг додава дека војната во сенка со децении го обликувала Блискиот Исток, истакнувајќи дека долго време е меѓу најексплозивните конфликти во споредба со многу други што го потресоа регионот.

Итан Бронер, главниот уредник на агенцијата за прашања на Блискиот Исток, во својот извештај објаснува дека други вооружени групи поддржани од Иран се приклучуваат на борбите меѓу Израел и движењето Хамас „кое исто така има поддршка“ од Техеран, како што рече, воведувајќи го регионот во нова опасна фаза од конфликтот.

Иранската државна телевизија во понеделникот објави дека во израелски воздушен напад чија цел биле згради на иранскиот конзулат во сирискиот главен град Дамаск, меѓу другите, бил убиен и главниот командант на иранската Револуционерна гарда.

Иако Израел и Иран претходно беа сојузници за време на владеењето на шах Мохамад Реза Пахлави, таа ситуација се промени откако Исламската револуција, предводена од ајатолахот Хомеини, успеа да го собори претходниот режим во 1979 година. Новите лидери во Иран оттогаш презедоа силен антиизраелски став, опишувајќи го Израел како империјалистичка сила на Блискиот Исток, се вели во написот на Блумберг.

Израел, од друга страна, ја гледа способноста на Иран да произведува нуклеарно оружје како закана за неговото постоење, поради што се верува дека стои зад саботажните кампањи против нуклеарната програма на Техеран.

Израелските власти постојано навестуваат дека Тел Авив ќе ја искористи воздушната моќ за да ја нападне иранската нуклеарна програма доколку Техеран ја достигне границата на производство на нуклеарно оружје, како што тоа го направи претходно кога уништи ирачки нуклеарен реактор во 1981 година и го бомбардираше она за што се сомневаше дека е сирискиот нуклеарен реактор во 2007 година.

Најстариот фронт

Бронер го опиша Либан како најстариот фронт во конфликтот меѓу Израел и Иран, велејќи дека групата Хезболах се појавила откако Израел го нападна југот на земјата во 1982 година.

Тој тврди дека оттогаш Хезболах до одреден степен станал полномошник на Иранската револуционерна гарда и дека таа постојано влегувала во битки со Израел, вклучително и војната во 2006 година.

Авторот се осврна на некои од настаните во регионот, кои ја одразуваат природата на односите меѓу Хезболах и Иран, особено за време на граѓанската војна во Сирија кога Техеран го поддржа својот сојузник, претседателот Башар ал Асад и го олесни трансферот на оружје во Хезболах до Либан преку Ирак и Сирија.

Тој рече дека има уште еден аспект на војната во сенка меѓу Израел и Иран, манифестирана во одмазднички напади врз трговски бродови поврзани со двете страни, кои започнаа во 2019 година.

Иако двете страни негираат одговорност за овие напади, постои широко распространето верување дека двете земји стојат зад нив.

Уште еден фронт

Напис во Блумберг го привлекува вниманието на фактот дека групата Ансар Алах (Хути) во Јемен, по ескалацијата на нападите на море, се обиде да го нападне Израел со проектили и беспилотни летала. Хутите велат дека се насочени кон „бродови во Црвеното Море за кои се верува дека припаѓаат или се поврзани со Израел“.

И покрај тоа што Иран главно ги примаше израелските напади врз неговите интереси во Сирија, иранските сили во Сирија ги бомбардираа израелските позиции во окупираната Голанска Висорамнина во 2018 година. Израел, од своја страна, одговори со многу поголема демонстрација на сила, рече Бронер.

Конфликтите - или војната во сенка, како што ја нарекува авторот на написот - не застанаа тука, туку се проширија. Од 2010 година, Израел уби петмина ирански нуклеарни научници и изврши неколку напади врз нуклеарни постројки во Иран, а Иран вети дека ќе возврати. паг/