20 јуни 2023 

Ал Џезира Балканс

Путин нема да има многу корист од блискиот прекин на војната, особено ако украинската контраофанзива се покаже успешна.

Аналитичарот Максим Саморуков во напис во списанието Форин полиси истакнува дека рускиот претседател Владимир Путин никогаш нема да прифати каков било план за намалување на интензитетот на разорната војна против Украина. Тој истакнува дека конфликтот му овозможил на Путин да постигне неколку цели кои се обидувал да ги оствари долги години на различни начини.

Овој аналитичар на Центарот Карнеги објаснува дека одлуките на Путин во последните месеци, вклучително и заострување на воениот систем за регрутирање и големите инвестиции во производството на оружје, потврдуваат дека тој ја подготвува својата земја за долготрајна војна. Тешко е да се замисли како украинската контраофанзива би можела да влијае на овие пресметки, без разлика колку ќе биде успешна или не.

Тој спомна и дека некои веруваат дека руското општество копнее да се врати на предвоениот живот. Руските воени ресурси се исцрпени, долгата и крвава зимска офанзива на Москва во Донбас даде слаби резултати. Логиката налага Кремљ да ја разгледа секоја можност да стави крај на катастрофалната војна и да го спаси лицето држејќи се за териториите што ги освои за време на војната.

Ваквото размислување го изрази и американскиот државен секретар Ентони Блинкен, кој неодамна на прес-конференција изјави дека успешен украински контранапад може да влијае на Путин конечно да се фокусира на преговорите за ставање крај на војната.

Личен проект

Сепак, во написот на Форин полиси се појаснува дека оние кои прифаќаат таква анализа, која се потпира на пресметките на трошоците и придобивките, го потценуваат фактот дека оваа војна е личен проект на еден човек: претседателот Путин. Тој самиот го започна, врз основа на сопствените искривени перцепции, игнорирајќи го мислењето на владејачките елити и руското општество.

Авторот на написот вели дека нема индикации дека Путин сака да ја прекине оваа војна, бидејќи продолжувањето на војната му носи многу политички придобивки, додека прекинот ќе доведе до различни ризици.

Несомнено е дека руските елити и општество го делат незадоволството на Путин кон Западот и веруваат дека нивната земја е суперсила која има право да употреби сила против другите кога и да сака. Кај Русите, без разлика на нивната социјална положба, нема големи симпатии кон Украина, а уште помала желба Русија да стане демократска и одговорна членка на меѓународната заедница. И покрај сето ова, многу од нив не се согласуваат со Путин за тоа колку се подготвени да жртвуваат во конфликтот со Западот.

Корист

Што се однесува до Путин, инвазијата е лесен начин за спроведување на целите за кои се борел со години да ги постигне во мирновременски услови. Во написот се наведува дека меѓу нив е принудувањето на рускиот естаблишмент да се прилагоди на кризите и предизвиците со кои се соочува земјата, иако тие се резултат на одлуките на самиот претседател.

Аналитичарот на Карнеги вели дека една од придобивките е да се најде доволно динамика за да се преориентира руската надворешна трговија и да се направи помалку зависна од Западот, нешто што Путин го бара од 2014 година. Со влегувањето во војната, тој ја намали трговијата со Европа за повеќе од половина, додека со Кина порасна за повеќе од 40 отсто, а со Индија 2,6 пати.

Војната, исто така, ги охрабри руските компании да ја заобиколат традиционалната бирократија и да ја создадат и развијат потребната инфраструктура за развој на соработката со Азија, преку мобилизација на ресурси, финансирање транспортни проекти и изградба на нов гасовод со Кина.

Исто така, намалувањето на зависноста на Русија од американскиот долар и западниот финансиски систем е приоритет на владата уште од 1990-тите, но беше потребна војна за да се намали уделот на рускиот извоз платен во долари или евра од речиси 90 проценти во јануари 2022 година на помалку од 50 проценти во декември истата година.

Стратешки придобивки

Покрај развојот на воената индустрија, војната во Украина дополнително ја изолира Белорусија од Запад и ја турна земјата во невидена интеграција со Русија, со многу мал напор од Москва и без потреба од голем притисок. Во меѓувреме, Европа го загуби пристапот до евтин руски гас, што може да претставува нови извори на тензии меѓу Европа и САД.

Покрај тоа, продолжува политичкиот аналитичар, војната создаде нова точка на спор меѓу Западот и Кина, што на крајот е во интерес на Русија.

Во написот се посочува дека Путин нема да добие многу од блискиот крај на војната, особено ако украинската контраофанзива се покаже успешна. Се разбира, завршувањето на војната може да спаси илјадници животи, да го намали притисокот врз руската економија и општество и да ја врати меѓународната положба на Русија. Но, за Путин, ставањето крај на конфликтот би било катастрофа за неговата позиција во домашниот политички систем и во поновата историја на Русија.

Запирањето на војната би покренало многу прашања за вистинските цели на инвазијата и нејзината преголема цена, и дали постигнатите резултати ги оправдуваат сите тие човечки, материјални и социјални трошоци? За такви работи не може да се разговара додека се уште трае војната.

фото: ЕПА