Мадрид, 29 јуни 2022 (МИА) -  На првиот ден од нивниот самит во Мадрид, лидерите на НАТО донесоа далекусежни одлуки за фундаментален ремонт и зајакнување на силите за одвраќање, зголемени одбранбени и заеднички буџетски инвестиции, поголема долгорочна помош за Украина и ги поканија Шведска и Финска да се приклучат во Алијансата. Лидерите на 30-те земји-членки усвоија нов Стратешки концепт за следните 10 години, кој ги дефинира безбедносните предизвици со кои се соочува Алијансата. Русија е дефинирана како „најголема и најдиректна закана за безбедноста на сојузниците и за мирот и безбедноста на евроатлантската област“. Во Стратешкиот концепт Кина за првпат се споменува како предизвик. „Се соочуваме со систематска конкуренција од оние, вклучувајќи ја и Народна Република Кина, кои претставуваат предизвик за нашите интереси, безбедност и вредности и се обидуваат да го поткопаат меѓународниот поредок заснован на правила“, се вели во заедничката декларација на лидерите на НАТО. Генералниот секретар на НАТО Јенс Столтенберг на прес-конференција изјави дека Кина не е непријател, туку сериозен предизвик. „Кина значително ги зголемува своите сили, вклучително и нуклеарното оружје, малтретирајќи ги соседите, вклучително и Тајван“, рече Столтенберг на прес-конференција. Како предизвици беа наведени и климатските промени и нестабилноста надвор од границите на НАТО, кои придонесуваат за нерегуларна миграција и трговија со луѓе, особено на југот. „Конфликтот, кревкоста и нестабилноста во Африка и на Блискиот Исток директно влијаат на нашата безбедност и безбедноста на нашите партнери“, се вели во документот. Лидерите на НАТО најавија дека ќе помогнат во модернизацијата на вооружените сили на Украина, кои херојски ја бранат земјата. Беше донесена одлука да се зголеми бројот на трупи со висока готовност на над 300.000, кои би можеле брзо да бидат распоредени на источното крило на Алијансата. Во моментов, НАТО има околу 40.000 постојано распоредени војници во своите осум борбени групи во своите источни членки. Американскиот претседател Џо Бајден најави дека САД ќе го променат и зајакнат составот на своите сили во Европа во согласност со заканите од Русија и нагласи дека НАТО е потребен повеќе од кога било. Бајден рече дека САД испратиле дополнителни 20.000 војници во Европа од почетокот на годината. Тој најави дека САД ќе го зголемат бројот на воени бродови во Шпанија од четири на шест, ќе воспостават постојана команда за 5-от армиски корпус во Полска, ќе распоредат дополнителна ротирачка бригада во Романија, ќе распоредат две дополнителни ескадрили Ф35 во Британија и ќе ја зајакнат ротирачки единици во балтичките земји и распоредуваат дополнителни сили за воздушна одбрана во Германија и Италија. Членките на НАТО потврдија дека Украина може да смета на нивната поддршка „колку што е потребно“. По укинувањето на турската блокада, НАТО ги покани Шведска и Финска да се приклучат. Руската инвазија на Украина ги принуди Финска и Шведска да се откажат од неутралноста и да бараат членство во НАТО. Со нивното влегување Балтичкото Море станува море на НАТО и упориште. По влезот на Шведска и Финска надвор од НАТО ќе бидат само четири членки на ЕУ - Ирска, Австрија, Малта и Кипар. Лидерите на НАТО во заедничката декларација наведуваат дека „ќе го земат предвид невиденото ниво на соработка со Европската унија“ и ќе продолжат да го зајакнуваат стратешкото партнерство. „Нашата заедничка определба како одговор на руската војна против Украина ја нагласува силата на ова единствено и клучно партнерство“, се вели во декларацијата. Лидерите на НАТО се согласија за нови мерки за зајакнување на приспособената политичка и практична поддршка за партнерите, вклучувајќи ги Босна и Херцеговина, Грузија и Молдавија. „Ќе работиме со нив за да го изградиме нивниот интегритет и издржливост, да ги развиеме нивните способности и да ја одржиме нивната политичка независност“, се вели во заедничката декларација. Ние, исто така, ќе ја зајакнеме нашата поддршка во градењето капацитети на партнерите од југот. Лидерите на НАТО денеска усвоија нов „Стратешки концепт“ во кој се вели дека „Западниот Балкан и регионот на Црното Море се од стратешко значење за Атлантската алијанса“. „Аспирациите и политиките на принуда на Народна Република Кина се предизвик за нашите интереси, безбедност и вредности“, се вели во новата програмска визија за идната глобална улога на НАТО, усвоена на седницата во Мадрид. „Ние ќе продолжиме да ги поддржуваме евроатлантските аспирации на земјите од Западен Балкан и Црното Море“, наведоа лидерите или владите на НАТО во документот, додавајќи дека тие „ќе ги зајакнат напорите за подобрување на нивната способност да се справат со различните опасности со кои се соочуваат и да ја зајакнат нивната отпорност да се спротивстават на злонамерното мешање и наметнување од трети страни“. зш/