Софија, 19 октомври 2023 - Премиерот академик Николај Денков и претседателот на Бугарската академија на науките (БАН) Јулијан Ревалски денеска го отворија новиот бугарски суперкомпјутер „Хемус“, кој е дел од Инфраструктурниот комплекс за дигитална трансформација и пресметување со високи перформанси на „Центарот за врвни достигнувања во информатиката и информатичко-комуникациски технологии“.

Ова е веста на денот од Република Бугарија, избрана на Бугарската телеграфска агенција (БТА) за објавување од МИА, согласно Договорот за размена на информации и професионална соработка, кој предвидува секој ден националните информативни агенции на Северна Македонија и Бугарија да разменуваат директно избрана од другата агенција вест на денот на соодветната земја, а другата агенција да ја објави на својот интернет сајт без промени со изрично посочување и цитирање на партнерот како извор. 

Официјалното отворање се одржа во осмиот блок на „Научен комплекс - 1“ на Бугарската академија на науките.

Официјално беше отворен и целиот нов инфраструктурен комплекс. Изградената инфраструктура е комплетен комплекс со четири главни слоеви, кои вклучуваат ресурси од типот на суперкомпјутер, систем за складирање податоци, локални центри за развој на апликации и капацитети за дигитализација. Развиена е интегрирана платформа која ги опфаќа сите слоеви на компјутерскиот екосистем, вклучувајќи ги мрежните и компјутерските ресурси и ресурсите за складирање податоци; услуги и алатки за работа на мултидисциплинарни научни заедници.

Со денешното отворање е завршен целиот инфраструктурен научен комплекс и суперкомпјутерот ќе ја поддржува работата на стотици бугарски научници за да бидат конкурентни на нивните колеги од странство. Ќе бидат поддржани научници од областа на математика, информатика, медицина, хемија, а целиот инфраструктурен комплекс чини околу 20 милиони лева, рече академик Ревалски.

Новиот инфраструктурен комплекс за дигитална трансформација и пресметување со високи перформанси, изграден од Центарот за извонредност во информатиката и ИКТ, е финансиран од Оперативната програма „Наука и образование за паметен раст“ 2014-2020 година преку Европскиот фонд за регионален развој. Корисник на проектот е Институтот за информатички и комуникациски технологии - БАН, а партнери се Институтот за математика и информатика - БАН, Институтот за механика - БАН, Националниот институт за геофизика, геодезија и географија - БАН, Универзитетот во Пловдив „Паисиј Хилендарски“, Медицинскиот универзитет во Софија и Универзитетот за библиотечни науки и информациски технологии.

Новосоздадената инфраструктура е уникатен комплекс изграден со користење на најсовремени технологии, кои вклучуваат: суперкомпјутер, систем за складирање податоци, центри за развој на апликации и лабораторија за 3Д дигитализација и микроструктурна анализа.

Суперкомпјутерот Хемус има речиси 100.000 јадра и перформанси од повеќе од 3 PetaFlops (со брзина од повеќе од 3 x 10 до 15-ти операции со подвижна запирка во секунда). Овозможува големи истражувања во области како што се вештачка интелигенција, климатологија, биоинформатика, дизајн на лекови, големи симулации на високотехнолошки материјали и процеси, моделирање на динамични индустриски процеси и анализа на големи податоци со анализа на големи податоци со високи перформанси.

Системот за складирање податоци овозможува складирање и обработка на речиси 6,72 Петабајти податоци во согласност со принципите FAIR, односно податоци што ги исполнуваат принципите за пронаоѓање, пристапност, интероперабилност и повторна употреба.

Во центрите за развој на апликации лоцирани во ИИКТ и во шесте партнери на Центарот за извонредност за информатика и ИКТ, изградени се седум серверски системи со високи перформанси со графички акцелератори и специјализиран софтвер, поврзани со суперкомпјутерот и со центарот за податоци, за обработка и визуелизација на податоци, развој на апликации и тестирање.

Лабораторијата за 3Д дигитализација и микроструктурна анализа има преносливи системи за ласерско скенирање, комбиниран систем за динамичко тестирање и индустриски систем за компјутерска томографија со рендген со можности за in situ тестирање.

Научната инфраструктура, изградена со европско и национално финансирање, е нашиот одговор на трендовите за зголеменото значење во светот на екстремно паралелните компјутерски системи за пресметки, моделирање и симулации, како и на потребата од најсовремени ресурси и нови методи и протоколи за складирање, индексирање и обработка на експоненцијално зголемениот обем на податоци собрани со помош на инструменти со висока резолуција и кои произлегуваат од симулации од големи размери. Развиена е платформа која ги опфаќа сите нивоа на компјутерскиот екосистем, вклучувајќи мрежа, компјутерски ресурси и податоци, софтвер, услуги и алатки, за практично и ефикасно работење на мултидисциплинарни научни заедници.

„Центарот за врвни достигнувања во информатиката и информатичко-комуникациски технологии“ ја потврдува позицијата на Бугарија како регионален лидер во областа на информатиката и ИКТ и им овозможува на водечките мултидисциплинарни тимови од научници да користат современи компјутерски ресурси со високи перформанси и системи за складирање податоци за интензивни апликации со високо научен и социо - економски ефект. Современиот софтвер и протоколи се користат за безбеден пристап и резултатите се споделуваат. Преку обука и директна поддршка на иновативни апликации, придобивката од хардверот се максимизира и се зголемува конкурентноста на бугарските тимови научници на меѓународно ниво. Употребата на современи технологии и отворени протоколи ќе помогне да се пренесе знаењето и да се решат задачите поврзани со индустријата, објаснуваат од БАН.

Бугарските научници работат на високо европско ниво, изјави премиерот Николај Денков, кој учествуваше на свеченото отворање на новиот бугарски суперкомпјутер „Хемус“.

„Ја знам работата на колегите, тие со години развиваат нови алгоритми. Тие работат на многу високо ниво и имаат потреба од опрема на високо ниво“, истакна премиерот Денков. Тој посочи дека бугарските научници учествуваат во развојот на нови методи и во соработка со меѓународната научна заедница.

Денков увери дека државата ќе работи на подобрување на материјалната база, на подигнување на нивото на научниот кадар и на подобро наградување.

Во втора реченица да се стави

Ова е веста на денот од Република Бугарија, избрана на Бугарската телеграфска агенција (БТА) за објавување од МИА, согласно Договорот за размена на информации и професионална соработка, кој предвидува секој ден националните информативни агенции на Северна Македонија и Бугарија да разменуваат директно избрана од другата агенција вест на денот на соодветната земја, а другата агенција да ја објави на својот интернет сајт без промени со изрично посочување и цитирање на партнерот како извор. 

_________________________________________________________________________

Медиумската информативна агенција овие текстови ги објавува во оригинална форма, согласно Договорот за размена на информации и професионална соработка меѓу двете национални новински агенции МИА и БТА