Shkup, 17 dhjetor 2024 (MIA) - Rreziqet më të mëdha të korrupsionit në nivel lokal janë vërejtur në procesin e dhënies dhe shitjes së lejeve të ndërtimit, gjatë prokurimit publik dhe gjatë dhënies së lejeve B të integruara, tregojnë rezultatet e hulumtimit në disa komuna të mëdha të kryera nga Qendra për Komunikim Civil (QKC), të publikuara në konferencën e sotme “Mbrojtja nga korrupsioni: Perspektiva dhe zgjidhje në nivel lokal”.

“Kompetencat e gjera që kanë komunat ndaj kapaciteteve të kufizuara të stafit dhe kapacitetet financiare i bëjnë ato veçanërisht të cenueshme ndaj korrupsionit. Në tre vitet e fundit, ne kemi punuar në hulumtimin dhe zbulimin e rreziqeve të korrupsionit, konkretisht në tetë komuna të vendit, më të mëdhatë në tetë rajonet planore dhe kemi konstatuar se praktikisht të gjitha kanë rreziqe serioze të korrupsionit. në lidhje me zbatimin e prokurimit publik, në fushën e urbanistikës, siç është dhënia e lejeve të ndërtimit, shitja e tokës ndërtimore, në lidhje me dhënien e Lejes së integruar B dhe të ardhurave që arkëtohen prej tyre, për mënyrën se si i menaxhojnë objektet sportive etj”, thotë Sabina Fakiq nga QKC-ja.

Ajo theksoi se në bazë të rreziqeve të konstatuara të korrupsionit në të gjitha këto komuna, Qendra ka përgatitur një propozim për masat që duhet të ndërmarrin në periudhën e ardhshme për uljen e korrupsionit.

“Disa nga këto masa janë miratuar, por një pjesë e madhe mbetet ende për t'u miratuar dhe qëllimi është që të forcohet sa më shumë integriteti i komunave dhe të zvogëlohet mundësia e korrupsionit. Reduktimi i korrupsionit është vërtet një sfidë në kushtet kur jemi dëshmitarë se dekada më parë mungon sanksionimi i korrupsionit. Në kushtet kur korrupsioni rezulton se është një biznes “me fitim”, nuk mund të presësh nga pala tjetër që të mund të ndikosh në çdo masë si propozimet tona në drejtim të prezantimit të politikave të reja dhe forcimit të kapaciteteve të stafit për të vepruar me integritet dhe ndaj tyre. nuk e lejojnë veten të jenë subjekt i ryshfetit dhe të kenë konflikt interesi. Prandaj, mendoj se është shumë e rëndësishme që të vazhdojmë punën me komunat për të zbatuar këto masa të buta, por edhe për të sanksionuar sa më shumë korrupsionin dhe për të dërguar një mesazh se ai do të sanksionohet në të gjitha nivelet e qeverisjes në nivel lokal dhe qendror”, thekson Fakiq.

Lidhur me atë se ku është rreziku më i madh i korrupsionit në komuna, Fakiq thekson se dobësitë më të mëdha janë konstatuar në procesin e dhënies së lejeve të ndërtimit sepse shumica e komunave kanë Planin e Përgjithshëm Urbanistik më të vjetër se 20 vjet, edhe pse dokumentet e planifikimit duhet të zgjasin deri në 10 vjet.

Planet e detajuara urbane, siç thekson Fakiq, në pjesën më të madhe, respektivisht dy të tretat e të gjitha komunave, ndryshohen me kërkesë të personave fizikë dhe juridikë, që rezulton se komunat nuk planifikojnë fare planifikim urban, por është pasojë e interesave të kompanive të ndërtimit dhe individëve . QKC-ja thekson se ka edhe mbikëqyrje shumë të dobët inspektuese sa i përket ndërtimit.

“Kemi pasur situata në të cilat në disa komuna janë bërë vërejtje dhe paralajmërime, janë marrë edhe disa masa, ndërsa në disa komuna të tjera nuk janë ndërmarrë as masa dhe as aktivitete të mbikëqyrjes nga shërbimet inspektuese. Do të thoja se këto janë dobësitë më të mëdha”, citon Fakiq.

Sipas saj, ka potencial për përmirësim, veçanërisht në dhënien e lejeve të integruara B, dhe gjithashtu duhet edhe një ndryshim në drejtimin të kësaj, me qëllim që kompanitë që mbajnë këto leje të integruara t'u paguajnë komunave shumë më tepër dhe jo si më parë – në shkalë vjetore nga 900 denarë për ndotjen që i shkaktojnë mjedisit.

Sa i përket lejeve të ndërtimit, Fakiq theksoi se hulumtimi në tetë komuna lidhur me dhënien e lejeve të ndërtimit ka treguar se nga viti 2018 deri në vitin 2022 numri i lejeve të ndërtimit është

më i vogël se numri i kërkesave në pritje nga viti 2018, të cilat janë dorëzuar në komuna për legalizimin e paligjshëm të objekteve të ndërtuara, gjë që, siç thotë ajo, flet për një kaos urban tashmë të krijuar.

“Në kushtet kur keni një numër kaq të madh të objekteve të ndërtuara pa leje, edhe presioni mbi bashkitë për korrupsion dhe legalizimin e tyre është i lartë. Shifrat tregojnë se numri më i madh i ndërtimeve pa leje janë ndërtuar pikërisht në Kumanovë, ndërsa një muaj më parë ka pasur një aksion në të cilin është hapur procedurë me akuzën e marrjes së ryshfetit për një inspektor ndërtimor pikërisht nga Kumanova. Të gjitha ato objekte të ndërtuara pa leje kanë qenë të dukshme për shërbimet e inspektimit. Çështja qëndron se pse ishin joefektive, përgjigjen e gjej përsëri tek korrupsioni”, shprehet ajo.

Konferencën “Mbrojtja nga korrupsioni: Perspektiva dhe zgjidhje në nivel lokal”, Qendra për Komunikim Civil” e organizon në kuadër të projektit “Mbrojtja nga korrupsioni” i cili realizohet me ndihmën financiare të Mbretërisë së Holandës dhe ku u përfshinë komunat e Manastirit, Kërçovës, Kumanovës, Negotinës, Strumicës, Tetovës, Çairit dhe Shtipit. fc/

Foto: MIA