Bruksel, 6 mars 2024 (MIA) – Nën moton "Forcimi, Ruajtja, Mbrojtja", Kongresi dyditor i Partisë Popullore Evropiane (PPE) fillon sot pasdite në kryeqytetin rumun Bukuresht, në të cilin do të miratohet Manifesti zgjedhor i partisë dhe kandidati kryesor i partisë për zgjedhjet evropiane në qershor të këtij viti.

Në njoftimin e Kongresit, PPE thekson se është një mundësi për të festuar arritjet, por edhe një moment uniteti, reflektimi dhe frymëzimi për të trajtuar sfida të tilla si lufta ruse në Ukrainë, kostoja në rritje e jetesës dhe kërcënimet e populizmit dhe ekstremizmit.

“Meqenëse PPE mbetet në përputhje me vlerat e saj, ne theksojmë forcimin e popullit të Evropës, ruajtjen e vlerave tona të rrënjosura thellë dhe mbrojtjen e Bashkimit nga kërcënimet e brendshme dhe të jashtme”, thotë PPE, e cila është një familje e Kristian Demokratëve Evropianë, liberal-konservatorëve dhe partive konservatore të qendrës së djathtë.

Në prag të Kongresit, Sekretari i Përgjithshëm i PPE Thanasis Bakolas tha se mbledhja në Bukuresht do të demonstronte "cilësinë e udhëheqjes" së Partisë, duke theksuar se udhëheqja e partisë "jep rezultate për popullin evropian." Për shkak të këtij liderizmi të demonstruar, ai pret që ekuilibri politik i pushtetit në Parlamentin Evropian pas zgjedhjeve të lejojë PPE-në të mbajë postet kryesore në BE.

"Nëse shikohet në mënyrë objektive, mund të argumentohet se PPE do të marrë Komisionin, të gjitha këto, natyrisht, mendoj se të gjithë janë dakord. Nëse shikoni pasqyrën e madhe, mendoj se ka një thirrje të drejtpërdrejtë që resorët kryesorë duhet të lihen në duart e qëndrueshme shumë të afta të udhëheqjes së PPE", theksoi Bakolas në intervistën e paradokohshme me "Euraltiv".

Sipas tij, kur bëhet fjalë për cilësinë e kuadrove, partitë e tjera evropiane duhet të “rishqyrtojnë kandidatët që kanë propozuar”.

"Kur është fjala për menaxhimin e Këshillit dhe politikën tonë të jashtme, pritej shumë, por kjo u arrit," tha Bakolis.

I pyetur nëse kjo ishte një kritikë ndaj punës së Presidentit të Këshillit Evropian Sharl Mishel dhe Përfaqësuesit të Lartë të BE-së për Punët e Jashtme dhe Politikën e Sigurisë Zhosep Borrell, Bakolas tha se të gjithë duhet të kryejnë mandatin që u është besuar, veçanërisht në "rrethanat e vështira" aktuale që po kalon Bashkimi.

"Ne nuk kemi luksin të vendosim ambiciet tona të rrepta personale përpara përgjegjësisë sonë dhe nuk duhet të mbështetemi në pozicione personale të njëanshme kur përfaqësojmë Bashkimin në botë. Kam frikë se Sharl Mishel dhe Zhosep Borrell kanë hyrë në këtë rrugë", shtoi Bakolis.

Misheli vjen nga radhët e Aleancës së Liberalëve dhe Demokratëve të Evropës (ALDE) dhe Borrell nga Partia Social Demokratike e Socialistëve Evropianë (PSE).

Lиdhur me çështjen aktuale të së ardhmes së Marrëveshjes së Gjelbër Evropiane, Bakolas thotë se është në "duar shumë të mira, në duart e PPE", duke theksuar se ideja e inicimit të saj lindi nga nevoja për të mbrojtur njerëzit dhe planetin.

"Por u projektua edhe si një mundësi për të ndërtuar prosperitetin tonë të ardhshëm. Ne do të arrijmë zgjidhjet më të mira vetëm nëse përfitojmë nga të gjitha mundësitë teknologjike pa asnjë paragjykim apo ideologji", tha Bakolis, duke shtuar se për rezultate të suksesshme të Marrëveshjes së Gjelbër ajo duhet të mbulojë "çdo grup dhe çdo palë të prekur në Evropë" dhe ajo "duhet të jetë plotësisht në përputhje dhe pjesë e propozimeve për konkurrentshmërinë dhe prosperitetin" në BE.

Manifesti Zgjedhor i PPE: Rishqyrtimi i kërkesave të gjelbra dhe ndryshimeve në menaxhimin e punëve të jashtme dhe mbrojtjes

Në pjesën për çështjet ekologjike në Manifestin Zgjedhor të PPE, që do të miratohet sonte, PPE vlerëson se për të arritur qëllimet e neutralitetit të klimës dhe karbonit, duhet të vendosin ekspertët, së bashku me tregun, jo politikanët.

"Ne do të arrijmë zgjidhjen më të mirë vetëm nëse përfitojmë nga të gjitha mundësitë teknologjike pa asnjë paragjykim apo ideologji. Ne mbrojmë parimin e neutralitetit teknologjik dhe një politikë të ndërtuar mbi krijimin e stimujve për bizneset dhe industrinë. BE-ja mund të vendosë objektiva për reduktimin e emetimeve të gazrave serrë, por duhet t'u lërë hapësirë aktorëve privatë, lokalë dhe industrialë të gjejnë zgjidhje të përshtatshme teknologjike. Ne jemi në favor të hapjes teknologjike në ekonomi, energji dhe mbrojtjen e klimës", thuhet në programin e PPE.

Manifesti gjithashtu thekson se PPE “hedh poshtë politikën e ndalimit”, duke njoftuar rishikimin e planit për ndalimin e automjeteve me motorë me djegie të brendshme “sa më shpejt të jetë e mundur”.

Marsin e kaluar, BE miratoi një rregullore që parashikon ndalimin e plotë të prodhimit të makinave të reja me motorë me djegie të brendshme në Bashkim deri në vitin 2035. Megjithatë, pas reagimeve të ashpra, kryesisht nga industria e automobilave, Presidentja e Komisionit Evropian Ursula fon der Lajen njoftoi se "vendimi i BE-së për të hequr gradualisht motorët me djegie të brendshme do të rishikohet në vitin 2026."

Ide të reja të rëndësishme në Manifestin e PPE-së janë propozimet që vendimet për disa çështje të politikës së jashtme dhe të mbrojtjes duhet të merren me shumicë të kualifikuar në vend të konsensusit, si dhe një ndryshim në resorin e jashtëm dhe të sigurisë në përbërjen e ardhshme të Komisionit Evropian, duke prezantuar postin e Komisionerit Evropian për Mbrojtjen.

Teksti propozon "një devijim nga parimi i konsensusit në fushat e sanksioneve të BE-së kundër regjimeve totalitare në të gjithë botën dhe një treg të vetëm për mbrojtjen.

Dokumenti propozon gjithashtu që posti aktual i Përfaqësuesit të Lartë për Politikën e Jashtme dhe Sigurinë të "ndahet" në dy, përkatësisht Komisionerin e BE-së për Mbrojtjen dhe "Ministrin e Jashtëm të BE-së". Propozimi thotë se Komisionit Evropian do t'i jepet një "rol më i madh në politikën e mbrojtjes" duke emëruar një Komisioner Evropian të Mbrojtjes, i cili do të marrë përsipër përgjegjësitë që tani mbahen nga Përfaqësuesi i Lartë në fushën e sigurisë, si dhe detyrat e Komisionerit të Tregut të Brendshëm në fushën e industrisë së mbrojtjes të BE-së.

Sipas PPE-së, Komisioneri i Mbrojtjes "do të koordinojë më mirë çështjet e mbrojtjes në fushën e kompetencave të BE-së, do të nxisë bashkëpunimin dhe në të njëjtën kohë do të sigurojë një buxhet mbrojtjeje prej të paktën 0,5 për qind të PBB-së së Bashkimit". Me një buxhet të tillë, sipas PPE, BE-ja do të “sigurojë burime për inovacionin dhe për plotësimin e nevojave ushtarake” në kushtet kur duhet “të forcojë kapacitetet e prodhuesve të armatimeve”.

Pjesa e përgjegjësive të Përfaqësuesit të Lartë në politikën e jashtme do t'i kalonte ushtruesit të detyrës së re “Ministër i Punëve të Jashtme”.

Manifesti i PPE-së gjithashtu promovon idenë e krijimit të një "Këshilli Evropian të Sigurisë", i cili do të kishte për detyrë t 'i mundësonte BE-së "të reagojë shpejt ndaj krizave ndërkombëtare dhe të ndjekë vendimet e saj të politikës së jashtme në mënyrë koherente".

Fon der Lajen si "Shpicenkandidat" në një garë për një mandat të dytë në krye të Komisionit Evropian

Ngjarja kryesore e vazhdimit të nesërm të Kongresit të PPE-së do të jetë zgjedhja e kandidatit kryesor të partisë në zgjedhjet e qershorit për anëtarët e Parlamentit Evropian, një pozicion për të cilin propozimi i vetëm është Presidenti aktual i Komisionit Evropian, Ursula fon der Lajen.

Emërimi i Fon der Lajen si e ashtuquajtura "Shpicenkandidat" praktikisht nënkupton kandidaturën e saj për rizgjedhje në postin aktual, gjë që ka shumë të ngjarë, duke qenë se PPE pritet të mbetet grupi më i madh politik në Parlamentin e ardhshëm Evropian, dhe sipas praktikës aktuale, partia më e madhe ka emëruar presidentin e KE.

 

Fon der Lajen njoftoi kandidaturën e saj për një mandat të dytë pesëvjeçar në krye të organit ekzekutiv të BE-së në mes të muajit të kaluar në një mbledhje të partisë së saj, Bashkimit Kristian Demokratik Gjerman (CDU) në Berlin.

Duhet të mbrohemi nga ndarjet brenda dhe jashtë. Jam e sigurt se kemi forcën për ta bërë këtë, e cila është detyra që i kam vënë vetes", tha Fon der Lajen ndërsa shpalli kandidaturën e saj, duke i dhënë kështu fund spekulimeve disamujore rreth planeve të saj të ardhshme, duke qenë se ajo u përmend gjithashtu si kandidate e mundshme për Sekretare të Përgjithshme të re të NATO-s.

Kandidatura e Fon der Layen u mbështet menjëherë nga një numër i madh udhëheqësish dhe partish anëtare të PPE-së, duke përfshirë kryeministrat e Polonisë, Donald Tusk, të Greqisë, Kiriakos Micotakis, të Finlandës, Petri Orpo, të Suedisë, Ulf Kristerson, të Letonisë, Evika Silina dhe të Lituanisë, Ingrida Shimonite.

Fon der Lajen, e cila shërbeu si ministre në të katër qeveritë e ish-kancelares gjermane Angela Merkel, është gruaja e parë që kryeson Komisionin Evropian. Ajo ishte kandidatja komprometuese për postin në vitin 2019, pasi atëherë "Shpicenkandidati" i PPE-së Manfred Ueber nuk mori mbështetje nga udhëheqësit e shteteve anëtare të BE-së për president të KE-së.

Ndonjëherë ajo u akuzua se kishte një "stil ndërhyrës të qeverisjes", gjë që shkaktoi tensione me disa nga udhëheqësit e BE-së, por edhe se kishte ambicie për të rritur fuqinë e ekzekutivit të BE-së. Gjatë mandatit të saj, ajo zgjeroi në mënyrë dramatike fuqinë dhe ambiciet e BE-së, duke nisur tranzicione të mëdha, të tilla si ato drejt një ekonomie të gjelbër dhe digjitale, duke rimenduar sigurinë dhe mbrojtjen e Bashkimit dhe duke forcuar sigurinë e tij ekonomike, si dhe furnizimin e përbashkët të vaksinave dhe financimin e shpërndarjes së armëve.

Ajo vlerësohet gjithashtu për forcimin e unitetit të BE-së në mes të një peizazhi politik në ndryshim në Evropë dhe pasigurisë gjeopolitike, ruajtja e së cilës pritet të jetë një sfidë e madhe gjatë mandatit të saj të dytë të mundshëm.

Tani për tani, megjithatë, mbështetja e anëtarit francez të PPE-së, Partisë Republikane (LR), mbetet e pasigurt. Menjëherë pas emërimit zyrtar të Fon der Lajen, bartëses së listës LR për zgjedhjet evropiane, Fransoa-Ksavier Bellami tha në një intervistë për radion Frans Inter se partia nuk do të mbështeste kandidaturën e saj për një mandat të dytë si Presidente e Komisionit Evropian.

"Nuk e kemi mbështetur në vitin 2019. Nuk do ta mbështesim as në zgjedhjet e ardhshme", tha Bellami, duke shtuar se pesë vjet më parë Fon der Lajen ishte "kandidatja" e presidentit francez Emanuel Makron, partia e Rilindjes e të cilit është pjesë e familjes liberale në BE.

Bellami vuri në dukje se ajo që u arrit gjatë mandatit të Fon der Lajen "nuk korrespondon me atë që pret Evropa sot", duke shtuar se që nga viti 2019, në Parlamentin Evropian është formuar një shumicë e përbërë nga një gamë e gjerë eurodeputetësh nga "e majta ekstreme te makronistët", të cilët i kanë shërbyer "agjendës së kufizimeve, kompleksitetit dhe kontrollit, veçanërisht për çështjet bujqësore". "Ka ardhur koha që një shumicë e re në Parlamentin Evropian t'i kthejë gjërat në rrugën e duhur", theksoi Bellami.

PPE midis vazhdimit të shumicës së tanishme ose formimit të një shumice të re

Ideja e formimit të një "shumice të re" në Parlamentin Evropian nuk është e re dhe është mbështetur për ca kohë, veçanërisht nga partitë e krahut të djathtë, të cilat propozojnë krijimin e një shumice "të qendrës së djathtë" që do të përfshinte PPE-në, liberalen "Le të rinovojmë Evropën" dhe Konservatorët dhe Reformistët Evropianë të krahut të djathtë (ECR).

Sipas anketave të fundit të opinionit, PPE do të fitojë 181 vende në zgjedhjet evropiane, përpara Aleancës Progresive të Socialistëve dhe Demokratëve (SD) me 140 dhe grupit të ekstremit të djathtë Identiteti dhe Demokracia (ID) me 92 deputetë.

ECR do të ishte e katërta me 83 vende dhe grupi "përjetësisht i tretë" i liberalëve, këtë herë në vendin e pestë me 81 deputetë. Më pas, grupi i të Gjelbërve me 49 vende, përpara partisë së Majtë me 45, ndërsa 44 vendet e tjera do të shkonin për partitë që tani nuk janë anëtare të asnjë prej grupeve ekzistuese, duke përfshirë Lëvizjen populiste italiane Pesë Yjet (M5S), ish-anëtarin e PPE-së, Fides-in e kryeministrit hungarez Viktor Orban dhe dy partitë sllovake të përjashtuara nga SD, Drejtimi - i kryeministrit Robert Fico – Demokracia Sociale (Smer-SD) dhe Glas - Demokracia Sociale (HLAs) të kryetarit të parlamentit Peter Pelegrini.

Përveç kësaj, PPE pret që të ketë 12 deri në 13 anëtarë në Këshillin e BE-së, domethënë një numër të tillë të krerëve të shteteve ose qeverive të shteteve anëtare të BE-së që do të vijnë nga radhët e partive të saj anëtare. Kjo shifër, sipas Bakolisit, është më e madhe se numri i udhëheqësve evropianë të Social Demokratëve, Liberalëve dhe të Gjelbërve së bashku.

Bakolisi thekson se PPE mbetet e vetmja forcë politike në Evropë që “qëndron kundër të djathtës ekstreme”, gjë që, sipas tij, nuk ndodh me liderët socialdemokratë apo liberalë.

"Politikat e liberalëve dhe socialdemokratëve sigurojnë ushqim për të djathtën ekstreme", tha Bakolisi.

Ai thotë se partia dëshiron që përbërja e ardhshme e institucioneve të BE-së të dominohet nga një "shumicë pro-evropiane, pro-atlantike dhe pro-ukrainase", duke shtuar se Parlamenti i ri Evropian prej 720 anëtarësh do të jetë në gjendje të sigurojë "elementë të shëndetshëm" që do të mbështesin "vijat e kuqe" të PPE-së.

"Supozimi im është se drejtuesit e PPE-së do të sigurojnë një shumicë të tillë në ciklin e ardhshëm institucional. Unë mendoj se PPE është mjaft e madhe, mjaft e fortë dhe bashkëpunuese dhe se përfundimisht do ta shihni këtë dëshirë tek miqtë tanë në mënyrë që të mund të vazhdojmë të punojmë në rrugën politike", tha Bakolisi.

Socialdemokratët evropianë në Kongresit të tyre në fundjavë porositën se ata nuk do të mbështesnin rizgjedhjen e Fon der Lajen nëse ajo do të merrte mbështetjen e kryeministres italiane Xhorxha Meloni, Vëllezërit e Italisë (IHD) e së cilës janë pjesë e ECR, të cilën ata e konsiderojnë si parti të ekstremit të djathtë.

Megjithatë, sipas Bakolisit, duhet kohë për pozicionim dhe rregullim politik, kështu që do të shihet se cilat parti si do të pozicionohen.

"Duhet të shohim se cilat janë këto elemente politike që i dallojnë nga e djathta ekstreme. Sepse nëse na shikojnë, kjo në thelb do të thotë se ata po kërkojnë të dallojnë nga elementët e ekstremit të djathtë, të cilët nuk karakterizojnë parimet proevropiane, pro-NATO dhe pro-ukrainase", tha Bakolisi për bashkëpunimin e mundshëm të PPE-së me ECR-në.

Sipas tij, pas zgjedhjeve do të jetë e nevojshme të sigurohet një shumicë që do të lejojë zgjedhjen e bartësve të pozitave udhëheqëse në BE.

"Ajo që është më e rëndësishme, sipas mendimit tim, janë politikat tona dhe natyra jonë thelbësisht centriste. Ne e dominojmë qendrën përmes politikave tona dhe përmes pozicionimit tonë", përfundoi Bakolisi.

foto: arkivi i MIA-s