Shkup, 22 qershor 2023 (MIA) - Në 20 vjetorin e Samitit të Selanikut, Ministria e Punëve të Jashtme promovon iniciativën “Më shumë integrim, para anëtarësimit”, në mënyrë që qytetarët t'i ndjejnë përfitimet e procesit të anëtarësimit në BE edhe para anëtarësimit, deklaroi sot ministri i Punëve të Jashtme, Bujar Osmani.

"Ne tashmë kemi tre modele të tilla të mira - liberalizimin e vizave, bashkësinë e transportit dhe bashkësinë energjetike, të cilat tregojnë se ne mund të jemi pjesë e politikave evropiane edhe para se të jemi anëtarë e BE-së. Nisma jonë nuk është të ofrohet alternativë, sepse porosia e 20 vjetorit të Samitit të Selanikut është se askush në rajon nuk pranon alternativë ndaj procesit të anëtarësimit në BE", theksoi Osmani në konferencën e sotme për media.

Sipas Osmanit, vendi tani po përballet me mundësinë për të hyrë seriozisht në një rrugë të shpejtë drejt anëtarësimit në BE, e cila tashmë është një siguri dhe nuk ka shkallë boshe për të, por një shkallë përmes së cilës qytetarët do të ndiejnë përfitimet e qasjes në BE direkt në xhepin e tyre dhe në mënyrën e tyre të jetesës.

Njerëzit do ta ndjejnë, njerëzit do ta ndjejnë. Derisa e kemi ndjerë liberalizimin e vizave, do t 'i ndjejmë përfitimet. Kështu planifikojmë të hyjmë gradualisht në BE, edhe para se vetë anëtarësimi zyrtar të jetë me të vërtetë formal, ndërsa përgjatë rrugës kemi të gjitha përfitimet e procesit. Unë mendoj se ky është plani që ne në rajon po përpiqemi ta imponojmë në komunikim me BE-në dhe kthimi fillestar nga Brukseli është pozitiv, tha Osmani.

Ai përkujtoi se porosia e Samitit të Selanikut 20 vjet më parë në një fjali ishte se e ardhmja e vendeve të Ballkanit Perëndimor është në BE, me çka filloi e gjithë historia dhe filloi ideja dhe shpresa e shteteve nga rajoni për anëtarësim në Bashkimin.

“Ishte një pikë udhëheqëse, ishte një referencë mbi të cilën bazohen përpjekjet e BE-së dhe vendeve të Ballkanit Perëndimor. Disa vende filluan negociatat, disa përparuan në negociata, por mund të thuhet se ka zhgënjim në rajon se ku jemi 20 vjet pas kësaj", konstatoi Osmani. 

Ministri i Punëve të Jashtme Bujar Osmani bëri thirrje për debate publike, propozime dhe sugjerime lidhur me ndryshimet kushtetuese të enjten, duke vënë në dukje se procesi tani është në një fazë kur...

Sipas tij, arsyet e zhgënjimit qëndrojnë në dilemat brenda vetë BE-së në lidhje me procesin e zgjerimit, bilateralizimin e tij nga shtete të caktuara anëtare, si dhe në dinamikën e ngadalësuar dhe joadekuate të reformave në vetë vendet e Ballkanit Perëndimor.

Problemi është te ne, te këto vende. Republika e Maqedonisë së Veriut filloi e para. Në vitin 2001 ai ishte në një grup me Kroacinë dhe Slloveninë. Të gjithë menduan se kjo do të ishte trojka e parë që do të bëhej anëtare e BE. E humbëm atë mundësi, Sllovenia dhe Kroacia hynë në Bashkim dhe pastaj filloi një kapitull i ri, të cilin unë e quaj "Ballkanizimi i procesit të zgjerimit të BE", në të cilin ne u bëmë viktimë e atij procesi", tha Osmani.

Megjithatë, sipas tij, në këto 20 vite ka pasur edhe aspekte negative, por edhe përfitime si në sferën e energjisë, thithjen e fondeve për demokratizimin dhe forcimin e institucioneve për sundimin e ligjit dhe proceset demokratike, si dhe mbi 45 për qind harmonizim të legjislacionit evropian në atë vendor.

"Pra, ne sot 45 për qind jemi tashmë këtu në BE. Dhe kjo ka ndryshuar ndjeshëm cilësinë e jetës së qytetarëve. E ndryshoi cilësinë e funksionimit të shoqërisë së institucioneve dhe ky është përfitimi i këtyre 20 viteve proces, një proces aderimi në BE që për ne ka filluar pak kohë më parë. Pastaj integrimi në tregun e BE-së, në kuadër të këtij procesi të para aderimit në të cilin jemi, mobiliteti, programi Erasmus... të gjitha këto ishin aspekte pozitive të përpjekjeve tona për t 'u integruar në BE", tha Osmani.

Ai theksoi se përkundër pritjeve se gjatë procesit të integrimit do të ketë rritje të standardit ekonomik, realiteti dhe faktet tregojnë se në këto 20 vjet ka divergjencë në vend të konvergjencës së standardit në vendet e rajonit dhe në vendet e BE-së. Kjo, sipas tij, është për shkak të faktit se anëtarët e BE-së marrin deri në 11 herë më shumë fonde për kokë banori sesa që marrin vendet në rajon.  

"Respektivisht, nëse ne marrim diku rreth 150 euro për kokë banori, ata marrin rreth 5000 euro për kokë banori. Pra, me këto mjete që marrin fqinjët tanë të BE-së dhe ato që i marrim ne, në vend që t'i afrohemi standardit, ne po bëhemi gjithnjë e më të largët. Tani duhet të bisedojmë me BE rreth këtyre aspekteve të qasjes në fondet e BE dhe tregun e përbashkët të BE-së", theksoi Osmani.

Presidenca kroate e Këshillit të Bashkimit Evropian miratoi vendim për t'i prolonguar të gjitha takimet dhe konferencat joformale deri më 15 maj, por edhe Samitin BE-Ballkani Perëndimor, me qëllim të kufizimit të përhapjes së...

Ai theksoi se lufta në Ukrainë ka rritur vetëdijen e vendeve anëtare të BE-së se integrimi nuk është vetëm proces i brendshëm, por mbi të gjitha një çështje e sigurisë për Bashkimin.

“Nga këtu shfaqet një shteg i ri, një vetëdije e re për anëtarësimin në BE, që ne duhet ta kapim, respektivisht të futemi në atë shteg që të mos humbasim një shans tjetër si 20 vjet më parë. Nëse do të nxjerrim atë mësim apo do të përsërisim gabimin, do të shohim pas disa muajsh, deklaroi Osmani, duke shtuar se nëse nuk qëndrojmë në rrugën evropiane tani, mund të biem edhe nga grupi me Shqipërinë, Malin e Zi dhe Serbinë.

Sipas tij, procesi i integrimit evropian vazhdon dhe vetëdija për të është më e madhe se kurdoherë më parë dhe prej tij ka përfitime, por edhe dobësi që MPJ tani po i adreson përmes kësaj iniciative të re.  

"Anëtarësimi mbetet qëllimi përfundimtar, mirëpo duhet të ketë një integrim në faza, që do të thotë integrim në politikat, fondet dhe tregjet e BE-së ashtu siç i përmbushim kriteret, e jo përfitimet të vijnë nga momenti kur bëhemi anëtare e BE-së. Unë mendoj se kjo do të çojë në besueshmërinë e vetë procesit, ne do të ruajmë interesin e qytetarëve, sepse padyshim që kredibiliteti vuan në të gjithë rajonin. Shohim shifrat se si bie atraktivitetin i vetë idesë dhe konsideroj se kjo ditë, ky shënim, është mundësi e mirë për të promovuar këtë qasje, duke u dërguar porosi qytetarëve se jemi para mundësisë për të mos përsëritur gabimin e 20 viteve më parë ”, theksoi Osmani.

Sipas tij, megjithëse në rrugën evropiane gjithçka shkon ngadalë, në tatëpjeta dhe uljet, megjithatë trendi është pozitiv meqë nuk ka alternativë për BE-në.

"Ne nuk mundemi pa Bashkimin Evropian. Si shoqëri, po humbasim oksigjenin pa BE-në. Thjeshtë jemi kaq të ndërvarur këtu në rajon, saqë pa BE-në, do të fillojmë të zbërthejmë të gjitha vlerat, jo në aspektin e dhunës, por si një sistem vlerash, do të fillojmë të kalbemi pa atë oksigjen të BE-së. Një ditë nuk do të ketë perspektivë evropiane, një ditë BE le të dalë dhe të thotë se nuk ka shpresë për këtë vend dhe të tërheqë të gjitha instrumentet, fondet dhe ekspertizën. Le të shohim nëse do të mundemi vetë. Nuk do të mundemi. Dhe dikush na sfidon në këto kohë të vështira me një luftë afër nesh, për të na lënë të qetë, për të na lënë të izoluar me të gjitha vështirësitë që kemi si brenda ashtu edhe me fqinjët, për të na lënë pa BE-në. Sa e papërgjegjshme është kjo. Edhe atë pa fije turpi, dalin para kamerave dhe e shesin atë si formë patriotizmi. Dikush duhet të dalë dhe t'ua thotë në fytyrë: Si nuk ju vjen turp të kërkoni që në kohë kaq të vështira vendi të mbetet vetë pa BE-në. A e doni pak këtë shtet”, thekson Osmani.