Shkup, 26 tetor 2023 (MIA) - Mekanizmi i rregullimit të kufirit të karbonit të Bashkimit Evropian (Carbon Border Adjustment Mechanism - CBAM), qëllimi kryesor i të cilit është të mundësojë pagesën e një çmimi të drejtë për karbonin e emetuar gjatë prodhimit të disa mallrave me intensitet karboni gjatë importit të tyre në BE, por edhe për të nxitur prodhimin industrial më të pastër në vendet që nuk janë anëtare të Unionit, u prezantua sot në ambientet e Odës Ekonomike para përfaqësuesve të sektorit privat dhe një pjese të sektorit publik të vendit.

Ngjarja informative e titulluar "Mekanizmi i BE-së për Rregullimin e Kufijve të Karbonit: Koncepti, Zbatimi dhe Sfidat" është pjesë e aktivitetit të Partneriteteve të USAID-it për Rritje Ekonomike, organizuar në bashkëpunim me Qendrën për Politika Zhvillimore IDEAS DePo dhe Odën Ekonomike.

Gordana Tosheva, eksperte për lehtësimin e tregtisë në Qendrën për Politika Zhvillimore IDEAS DePo tregoi se futja e mekanizmit CBAM nga BE-ja hap shumë sfida, por edhe shumë mundësi për kompanitë tona.

Përveç kësaj, shtoi ajo, CBAM gjithashtu hap shumë mundësi sepse është një reformë potenciale që në një farë mënyre do të inkurajojë shtetin të veprojë më intensivisht në zbatimin e politikave për të luftuar ndryshimet klimatike dhe për tranzicionin e gjelbër të kapaciteteve tona industriale.

Në këtë aktivitet, theksoi ajo, janë ftuar përfaqësues nga sektori publik nga institucionet që preken drejtpërdrejt ose do të marrin pjesë në zbatimin e masave të ndryshme për futjen e tranzicionit të gjelbër, në mënyrë që të dëgjojmë se ku janë me hartimin e këtyre reformave, zbatimin e tyre dhe planet e ardhshme.

Drejtori i aktivitetit të USAID-it Partneritetet për rritje ekonomike, Dejan Janevski, theksoi se qëllimi i tyre kryesor është përmirësimi i produktivitetit të ndërmarrjeve mikro, të vogla dhe të mesme në vend.

Ai theksoi se në dy-tre vitet e fundit, si pasojë e koronës dhe luftërave që po bëhen në Evropë dhe në botë, kushtet në të cilat punon sektori privat janë komplikuar mjaft. Një ndërlikim shtesë për sektorin privat, shtoi ai, është futja e CBAM në BE.

Drejtoresha operative e Odës Ekonomike, Biljana Peeva Gjuriq ka treguar se një nga prioritetet kryesore të Odës është se si të inkurajohen eksportet dhe si të ndihmohen kompanitë eksportuese.

"Për këtë arsye, me mbështetjen e USAID-it, po zbatojmë projektin Mbështetje për sektorin privat për integrimin rajonal, i cili ka për qëllim zhvillimin e aktiviteteve specifike që do të ofrojnë mbështetje të drejtpërdrejtë për kompanitë eksportuese, si dhe ato që planifikojnë të fillojnë aktivitetet e eksportit në periudhën e ardhshme. Përveç mjeteve të caktuara që ne krijojmë për të ndihmuar eksportuesit, roli ynë është të krijojmë një mjedis të ndryshëm, domethënë të kontribuojmë sa dhe në çfarë mënyre është e mundur të inkurajojmë konkurrencën e kompanive dhe përshtatjen e duhur të tyre në tregjet rajonale dhe të BE-së", tha Peeva Gjuriq.

Prandaj, u tha ai të pranishmëve, për ne tema e CBAM ka një rëndësi të madhe për informimin tuaj adekuat sepse prek eksportuesit nga sektorë të caktuar.

Qëllimi i ngjarjes, shtoi ai, është hapja e një debati më të gjerë për të zgjidhur të gjitha dilemat që kanë të pranishmit se çfarë duhet të ndiqet në drejtim të përshtatjes gjatë procesit të futjes së mekanizmit CBAM. Faza e tranzicionit, siç tha ai, tashmë ka filluar më 1 tetor.

Zëvendësdrejtori i Sektorit për Bashkëpunim Ndërkombëtar, projekte dhe integrime evropiane në Drejtorinë doganore, Zllatko Veterovski, para biznesmenëve prezantoi veçoritë themelore të Mekanizmit dhe implikimet e tij në ekonominë dhe eksportet e Maqedonisë. Për t'u mundësuar kompanive që të përgatiten në kohë për prezantimin e Mekanizmit nga 1 janari i vitit 2026, u shpjeguan dhe u shqyrtuan në detaje procedurat, njoftimet, certifikatat e përmbajtjes së karbonit, mbështetja dhe monitorimi i tij, si dhe shembuj praktikë të zbatimit të tij. 

Përfaqësuesit e sektorit privat dhe publik patën mundësinë të njihen me politikën tatimore të vendit në lidhje me Mekanizmin, të cilin e prezantoi Aleksandra Naqeva Ruzhin, këshilltare speciale e ministrit të Financave. sa/

Foto: MIA