Bruksel, 27 qershor 2024 (MIA) - Zgjedhja e bartësve të pozitave udhëheqëse në BE, Agjenda Strategjike 2024-2029, situata në Ukrainë dhe Lindja e Mesme, siguria dhe mbrojtja, konkurrueshmëria, migrimi, sulmet hibride dhe çështjet e politikës së jashtme, do të jenë temat kryesore të Samitit dyditor të Unionit që nis pasditen e sotme në Bruksel.

Në ftesën dërguar krerëve të shteteve apo qeverive të vendeve anëtare të BE-së për të marrë pjesë në Samit, Kryetari i Këshillit Evropian, Sharl Mishel, thekson se do të jetë një takim veçanërisht i rëndësishëm, pasi ka një agjendë thelbësore dhe vendime kritike që do të formësojnë rrugën e Unionit në periudhën e ardhshme.

Ndër këto vendime veçohen tre. Së pari, ne do të sjellim Agjendën Strategjike. Duke respektuar rolin e tij sipas marrëveshjeve, Këshilli Evropian do të formësojë prioritetet e BE-së dhe do të përcaktojë orientimet strategjike të Bashkimit Evropian për pesë vitet e ardhshme, të cilat do të udhëheqin punën gjatë ciklit të ardhshëm institucional. Së dyti, do të përcaktojmë rrugën për reformat e brendshme dhe së treti, do të biem dakord për emërimet institucionale, thekson Mishel në ftesë.

Në fakt, pika më e rëndësishme e këtij takimi të liderëve të BE-së do të jetë vendimmarrja për zgjedhjen e Kryetarit të Këshillit Evropian, nominimin e Kryetarit të Komisionit Evropian dhe nominimin e një përfaqësuesi të lartë të Unionit për politikës së jashtme dhe sigurisë.

Siç njofton korrespondenti i MIA-s nga Brukseli, përzgjedhja e bartësve të këtyre pozitave bëhet sipas procedurave të përcaktuara në Marrëveshjen për Bashkimin Evropian (TEU), ndërsa duhet pasur parasysh se liderët e zgjedhur duhet të reflektojnë diversitetin e BE-së për sa i përket origjinës, madhësisë së vendit, gjinisë dhe përkatësisë politike.

Sipas dispozitave të Marrëveshjes së BE-së, Kryetari i Këshillit Evropian zgjidhet me shumicë të kualifikuar nga krerët e shteteve ose qeverive të shteteve anëtare të Unionit për një mandat 2,5 vjet, me të drejtë rizgjedhjeje. Kandidati për këtë post është ish-kryeministri portugez Antonio Kosta nga Partia Socialiste (PS), e cila është pjesë e Aleancës Progresive të Socialistëve dhe Demokratëve (SD).

Bazuar në rezultatet e zgjedhjeve evropiane, Këshilli Evropian propozon kandidatin për postin e Kryetarit të Komisionit Evropian, i cili zgjidhet nga Parlamenti Evropian me shumicën e votave nga numri i përgjithshëm i eurodeputetëve. Nëse kandidati i propozuar nuk merr shumicën e kërkuar të votave në PE, Këshilli Evropian duhet të propozojë një kandidat të ri brenda një muaji. Pas kësaj, e njëjta procedurë vazhdon në Parlamentin Evropian derisa kandidati i propozuar të zgjidhet me shumicën e nevojshme.

Kryetarja aktuale e Komisionit Evropian, Ursula fon der Lajen, është kandidate për rizgjedhje. Ajo vjen nga radhët e Unionit Demokristian Gjerman (CDU), që është anëtare e Partisë Popullore Evropiane (EPP).

Sipas dispozitave të TEU-së, Këshilli Evropian emëron Përfaqësuesin e Lartë të BE-së për Politikën e Jashtme dhe Sigurinë për një mandat pesëvjeçar. Vendimi për emërimin e “diplomatit të parë të Unionit” merret me shumicë të kualifikuar të anëtarëve të Këshillit dhe në marrëveshje me Krytearin e Komisionit Europian. Kandidate për të pasuar Zhosep Borel në këtë post është kryeministrja estoneze Kaja Kalas, e cila është anëtare e Partisë Reformuese (RE), e cila është pjesë e grupit liberal në PE, "Ta rinovojmë Evropën".

Sipas TEU-së, Këshilli i BE-së emëron zyrtarisht të gjithë Komisionin Evropian, pasi më parë ka marrë mbështetjen e Parlamentit Evropian me shumicën e votave të eurodeputetëve që votuan. Vendimi për emërimin e KE-së merret nga Këshilli Evropian me shumicë të kualifikuar.

Këshilli pritet gjithashtu të miratojë Agjendën Strategjike të BE-së për periudhën 2024-2029, e cila është një plan politik që përcakton drejtimet dhe synimet e Unionit për periudhën e ardhshme. Bazuar në diskutimet midis liderëve të BE-së mbi sfidat e bllokut dhe prioritetet e ardhshme, u përcaktua se Agjenda Strategjike do të bazohet në tre shtylla - një Evropë e lirë dhe demokratike, e fortë dhe e sigurt dhe e begatë dhe konkurruese.

Liderët pritet gjithashtu të miratojnë një udhërrëfyes për veprimet e ardhshme në lidhje me reformat e brendshme, të cilat BE-ja duhet t'i ndërmarrë për të përmbushur ambiciet e saj afatgjata dhe për të forcuar kapacitetet e saj për t'u marrë me sfidat gjithnjë e më komplekse që do të ecin paralelisht me procesin e zgjerimit të Unionit.

Përndryshe, seanca e Këshillit do të fillojë me një shkëmbim mendimesh me presidentin ukrainas Volodimir Zelenski, që do të jetë një mundësi për të diskutuar situatën në terren në Ukrainë dhe, siç thekson Mishel në ftesë, "për të vënë në dukje disa arritje që nga takimi ynë i fundit. "

Sipas njoftimeve, liderët e BE-së do të trajtojnë agresionin rus kundër Ukrainës në të gjitha dimensionet e tij, në kuadër të përshkallëzimit dhe intensifikimit të sulmeve ruse ndaj civilëve dhe infrastrukturës kritike. Ata janë planifikuar të diskutojnë ndihmën gjithëpërfshirëse të BE-së për Ukrainën, veçanërisht mbështetjen ushtarake, dhe në këtë kontekst, ata do të diskutojnë nismat e ndërmarra nga disa shtete anëtare të BE-së për dërgimin e municioneve dhe raketave në vend dhe mbështetjen në kuadër të Fondit Evropian të Paqes.

“Është e domosdoshme që ne të intensifikojmë mbështetjen tonë ushtarake për Ukrainën, duke u fokusuar në mbrojtjen ajrore, municionet dhe raketat. Përveç kësaj, ne duhet të vazhdojmë të ofrojmë mbështetje të gjerë ndërkombëtare për një paqe të drejtë në Ukrainë bazuar në Kartën e OKB-së”, thekson Mishel në ftesë.

Liderët e BE-së pritet gjithashtu të trajtojnë përparimin në përdorimin e fitimeve nga fondet e ngrira ruse për të mbështetur Ukrainën dhe rindërtimin e saj, si dhe procesin e anëtarësimit të vendit në BE pas mbajtjes së Konferencës së parë Ndërqeveritare të martën ku u miratua Korniza e Negocimit.

“Ishim ambiciozë dhe të guximshëm në kanalizimin e të ardhurave të jashtëzakonshme nga fondet e bllokuara ruse për të mbështetur Ukrainën këtë vit. Për vitet e ardhshme, së bashku me partnerët tanë, do të japim kredi për Ukrainën për 50 miliardë euro shtesë”, shton Mishel, duke theksuar se Këshilli Evropian do të jetë në gjendje të mirëpresë miratimin e Kornizës së Negocimit dhe mbajtjen e Konferencës Ndërqeveritare me Ukrainën, si hapa historikë në mbështetje në rrugën drejt anëtarësimit të vendit në BE.

Këshilli Evropian do të diskutojë gjithashtu zhvillimet e fundit në Lindjen e Mesme dhe prioritetet më të rëndësishme, duke përfshirë situatën në Gaza, shpërndarjen e ndihmës humanitare në Rripin e Gazës, nismat për një armëpushim të menjëhershëm dhe të qëndrueshëm dhe lirimin pa kushte të civilëve të rrëmbyer nga Hamasi, si dhe mbi ndikimin e konfliktit në Bregun Perëndimor dhe Libanin.

Liderët e vendeve anëtare të BE-së pritet gjithashtu të diskutojnë "krizën katastrofike në Lindjen e Mesme" dhe të riafirmojnë përkushtimin e Unionit për t'i dhënë fund konfliktit në Gazë në bashkëpunim me partnerët e saj ndërkombëtarë dhe rajonalë, si dhe për të shmangur përshkallëzimin e mëtejshëm të tensioneve në rajon dhe për të arritur një paqe të qëndrueshme të bazuar në një zgjidhje për dy shtetet - Izraelin dhe Palestinën.

“E drejta ndërkombëtare dhe e drejta ndërkombëtare humanitare duhet të respektohen në të gjitha rrethanat. Në këtë kontekst, ne do të bëjmë thirrje për zbatimin e plotë të kushteve të propozimit të armëpushimit të vendosur në Rezolutën 2735 të Këshillit të Sigurimit të KB-së dhe për respektimin dhe zbatimin e urdhrave të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë”, thekson Mishel në ftesë.

Sipas tij, liderët e BE-së do të përsërisin thirrjen për një armëpushim të menjëhershëm në Gaza, lirimin e të gjithë pengjeve dhe rritjen e ndihmave humanitare për të plotësuar nevojat e civilëve në terren.

Liderët e BE-së do të vazhdojnë diskutimet për rritjen e gatishmërisë dhe aftësisë së përgjithshme mbrojtëse të Unionit. Ata gjithashtu do të diskutojnë forcimin e mëtejshëm të bazës teknologjike dhe industriale të mbrojtjes evropiane dhe opsionet për mobilizimin e më shumë fondeve për industrinë e mbrojtjes në BE.

Debati mbi tregjet e kapitalit, i nisur në Këshillin e mbajtur më 17 dhe 18 prill, do të vazhdojë të marrë në konsideratë progresin në përmirësimin e konkurrencës së BE-së, forcimin e qëndrueshmërisë ekonomike dhe shfrytëzimin e potencialit të plotë të tregut të vetëm evropian.

"Bazuar në shkëmbimin tonë të gjerë mbi konkurrencën në takimin e Këshillit Evropian në prill, ne do të shqyrtojmë progresin e të gjitha nismave tona për të përmirësuar konkurrencën, duke u fokusuar veçanërisht në tregjet e kapitalit të Unionit", thotë Mishel.

Këshilli Evropian do të diskutojë gjithashtu migrimin, si dhe përgjigjen e BE-së ndaj rritjes së aktiviteteve hibride që synojnë Unionin dhe shtetet anëtare dhe shtetet partnere, të cilat përfshijnë frikësimin, sabotimin, manipulimin dhe ndërhyrjen e huaj, përhapjen e dezinformatave, sulmet keqdashëse kibernetike dhe instrumentalizimin e migrantëve nga vendet e treta.

Në pjesën e politikës së jashtme të sesionit, qëndrimi i BE-së lidhur me zhvillimet në Gjeorgji, lidhur me të ashtuquajturat Ligji për agjentët e huaj, si dhe për ndërtimin e një qasjeje strategjike të Unionit ndaj rajonit të Detit të Zi.

Liderët do të diskutojnë gjithashtu mbështetjen e Moldavisë për trajtimin e sfidave që dalin nga pushtimi rus i Ukrainës dhe procesin e pranimit të Kishinjevit në BE pas mbajtjes së Konferencës së parë Ndërqeveritare të martën ku u miratua Korniza Negociuese.

“Unë mbështetem tek ju që të bëni çdo përpjekje për të arritur një marrëveshje për këto çështje të rëndësishme. Një Union vendimtar dhe i fokusuar është thelbësor në këto kohë”, përfundon Mishel në ftesën drejtuar liderëve të BE-së për të marrë pjesë në Samit.

Foto: Arkivi BE/MIA