Bruksel, 9 prill 2024 (MIA) - Komisionet për punë të Jashtme dhe për buxhet të Parlamentit Evropian sot në seancë të përbashkët me 70 vota "pro", gjashtë "kundër" dhe një "abstenim" e kanë miratuar Projekt-rregulloren për themelimin e Mekanizmit për reforma dhe rritje në Ballkanin Perëndimor.

Siç njoftoi korrespondenti i MIA-s nga Brukseli, më herët, mbrëmë, në lexim të parë, Rregullorja u mbështet nga Komiteti i Përfaqësuesve të përhershëm të vendeve-anëtare të BE-së (Koreper).

Raportuesi i Komisionit për punë të jashtme, eurodeputeti kroat Tonino Picula, theksoi se Parlamenti Evropian e merr shumë seriozisht këtë mekanizëm, duke kujtuar se marrëveshja politike për përmbajtjen e Projektrregullores për krijimin e saj u arrit të enjten nga Presidenca belge me Këshillin e BE-së dhe përfaqësues të PE.

"Negociatat ishin të vështira, por konstruktive dhe ne arritëm të mbronim mirë qëndrimet e Parlamentit Evropian, duke mbajtur një front të vetëm nga ana e eurodeputetëve. Nga aty edhe vetë marrëveshja mund të konsiderohet e suksesshme", theksoi Pitsula.

Bashkatdhetari i tij dhe raportuesi i Komisionit për buxhet, Karlo Resler, megjithatë, theksoi se arritja e marrëveshjes nuk ishte aspak e thjeshtë, veçanërisht kur ajo u punua nën presionin e kohës.

“Kjo rregullore, pa asnjë dyshim, ka potencialin të ndryshojë situatën në rajon dhe ta afrojë atë me BE-në duke përshpejtuar reformat reale dhe të prekshme”, shtoi Ressler.

Propozim-rregullorja tani duhet të miratohet zyrtarisht në një seancë plenare të Parlamentit Evropian. Sesioni i parë i radhës i Parlamentit Evropian është caktuar për nesër dhe pasnesër.

Mekanizmi për reformës dhe rritjes është instrument financiar për zbatimin e Planit të rritjes së Ballkanit Perëndimor, të cilin Komisioni Evropian e prezantoi nëntorin e kaluar, si një mjet i ri për përshpejtimin e përgatitjeve të vendeve të rajonit për anëtarësim në BE, me mundësinë e duke përdorur disa nga përfitimet e tij për qytetarët dhe bizneset edhe para anëtarësimit. Ajo duhet të përshpejtojë ndjeshëm procesin e zgjerimit të BE-së dhe rritjen e ekonomive të vendeve të rajonit.

Në kuadër të Mekanizmit për periudhën 2024-2027, gjashtë miliardë euro do të ndahen për vendet e Ballkanit Perëndimor, nga të cilat dy miliardë euro do të jenë grante të pakthyeshme dhe katër miliardë euro do të jenë kredi me kushte të favorshme.  Nga shuma e përgjithshme, të paktën 800 milionë euro do të ndahen për Maqedoninë e Veriut.

Për financimin e kredive, BE-ja do të sigurojë mjete nga tregu financiar, ndërsa për mbështetjen e pakthyeshme, shuma tashmë është siguruar me rishikimin e fundit të Kornizës financiare shumëvjeçare të BE-së për periudhën 2021-2027.

Këto fonde do të plotësojnë Instrumentin ekzistues për Ndihmën Para-aderuese (IPA 3), e cila do ta rrisë ndjeshëm ndihmën financiare nga BE-ja për vendet e Ballkanit Perëndimor.

Të paktën gjysma e paketës së përgjithshme të ndihmës do të shpërndahet përmes Kornizës investuese të Ballkanit Perëndimor (VBIF) për të mbështetur investimet në infrastrukturën e transportit, sektorin e energjisë dhe për tranzicionin e gjelbër dhe digjital, ndërsa pjesa tjetër do të synohet si mbështetje e drejtpërdrejtë për buxhetet kombëtare të vendeve të rajonit.

Fondet do të paguhen dy herë në vit, në bazë të kërkesave të vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe pas miratimit nga Komisioni, e në disa raste edhe nga Shërbimi evropian për çështje të jashtme (EEAS), nëse plotësohen të gjitha kushtet përkatëse. Bëhet fjalë për kushtet që lidhen me vlerësimet cilësore dhe sasiore të progresit dhe rezultateve të arritura në zbatimin e agjendave të reformës, si dhe të kushteve të përgjithshme që lidhen me stabilitetin makrofinanciar, menaxhimin e financave publike, transparencën dhe kontrollin mbi buxhetin.

Komisioni Evropian pret që kombinimi i rritjes së ndihmës financiare së bashku me reformat ta përshpejtojë progresin e vendeve të Ballkanit Perëndimor në rrugën e tyre drejt BE-së, të inkurajojë konvergjencën e tyre ekonomike dhe t'i integrojë më mirë ato në tregun e përbashkët evropian edhe përpara se të anëtarësohen në Union. 

Pas miratimit zyrtar nga vendet-anëtare, gjegjësisht Këshilli i BE-së dhe Parlamenti Evropian, Rregullorja do të hyjë në fuqi një ditë pas publikimit të saj në Gazetën Zyrtare të BE-së. mb/

Foto: EPA