Belfast, 12 prill 2023 (MIA) - Presidenti amerikan Xho Bajden sot shprehu shpresën se Irlanda e Veriut "nuk do të kthehet" në një epokë të dhunës vdekjeprurëse që përfundoi 25 vjet më parë me një marrëveshje paqeje të sponsorizuar nga SHBA, duke u kujtuar politikanëve që të zgjidhin krizën politike, e cila e la vendin pa një qeveri funksionale.

"Neve na mbetet që të vazhdojmë këtë, tha Bajden në Belfast, duke iu referuar rritjes ekonomike dhe prosperitetit të Irlandës së Veriut që nga nënshkrimi i "Marrëveshjes së së Premtes së madhe" irlandeze - siç quhet zyrtarisht. Përpara se të arrihej kjo marrëveshje, 3600 njerëz vdiqën në konfliktin afatgjatë të quajtur në mënyrë eufemistike "Tëlashet" midis sindikalistëve dhe avokatëve të bashkimit me Irlandën.

Në vizitën e tij të parë presidenciale në Irlandën e Veriut, Bajden tha se investimet e SHBA-së në rajon do të vazhdojnë të nxisin rritjen e tij, veçanërisht nëse politikanët e ndarë në Belfast zgjidhin konfliktin që ka bllokuar qeverinë rajonale.

"E vërteta e thjeshtë është se paqja dhe prosperiteti ekonomik shkojnë dorë për dore," tha Bajden, duke vënë në dukje se ekonomia e Irlandës së Veriut është dyfishuar që nga nënshkrimi i marrëveshjes së paqes në prill 1998, saktësisht një çerek shekulli më parë.

Bajden parashikoi se produkti i brendshëm bruto i Irlandës së Veriut do të trefishohej "nëse gjërat vazhdojnë të ecin në drejtimin e duhur" dhe shtoi se një e ardhme e ndritur është "vetëm fillimi".

“Historia juaj është historia jonë”, tha presidenti amerikan, i cili është me origjinë britanike dhe irlandeze. "Dhe më e rëndësishmja, e ardhmja juaj është e ardhmja e Amerikës."

Ndryshe, Irlanda e Veriut nuk ka qeveri sepse Partia Unioniste Demokratike, e cila është gjysma e qeverisë në parlamentin rajonal në Stormont, u largua nga pushteti në shenjë proteste për mosmarrëveshjen tregtare mes Bashkimit Evropian dhe Britanisë së Madhe që u ngrit si rezultat i Bregzit.

Baza e marrëveshjes së paqes, e nënshkruar kur Britania e Madhe ishte pjesë e Bashkimit Evropian, është kalimi i lirë i kufirit midis Republikës së Irlandës dhe Irlandës së Veriut. Me Bregzitin u paraqitën problemet me kontrollin doganor.

Bajden u kërkoi të dyja palëve të kthehen në punë sepse fati i Irlandës së Veriut është në duart e tyre dhe "demokracia ka nevojë për kampionë".

Kryeministri britanik Rishi Sunak, me të cilin Bajdeni piu çaj këtë mëngjes, pas fjalimit të Bajdenit tha se ata kishin një "bisedë shumë të mirë" për investimet në Irlandën e Veriut dhe një sërë çështjesh ndërkombëtare.

“Ne jemi partnerë dhe aleatë shumë të ngushtë. Ne bashkëpunojmë për çështje të ndryshme”, tha Sunak.

Që kur Sunak u bë kryeministër, Britania dhe Bashkimi Evropian më në fund arritën një marrëveshje tregtare në shkurt, të cilën SHBA e mirëpriti, por Partia Unioniste Demokratike Irlandeze beson se marrëveshja ende lë disa çështje të pazgjidhura dhe ka refuzuar të kthehet në qeverinë e Irlandës së Veriut.

Пред да и се обрати на јавноста, Бајден се сретна со претставници на петте партии кои имаат претставници во регионалниот парламент во Стормонт. ссм/

Para se t'i drejtohej publikut, Bajden u takua me përfaqësuesit e pesë partive që kanë përfaqësues në parlamentin rajonal në Stormont. ls/

Foto: DPA