6 декември 2025

Кристијанити тудеј (christianitytoday.com)

Многу христијани се борат со прашањето дали да ги вклучат легендите за Дедо Мраз во своите божиќни традиции. Графичкиот дизајнер Нед Бустард нуди црковна традиција и историја за Свети Никола како привлечен среден пат, упатувајќи ги верниците кон убавите вистини за најголемиот Божји дар – Воплотувањето (олицетворение).

Бустард, автор на книгата Saint Nicholas the Giftgiver (Свети Никола Дарителот), разговараше со Клариса Мол од The Bulletin за тоа што Никола нè учи за давањето и великодушноста. Еве скратени делови од разговорот.

Зошто на христијаните им е потребна црковната традиција и приказната за Свети Никола?

Кога ќе сфатите дека ова не е само измислена приказна, се појавува една тежина и сериозност. Еден од моите омилени коментари за книгата Свети Никола Дарителот е жалењето дека имало „премногу Исус и премногу Дедо Мраз“. Како смеев да ги спојам магијата и Исус? Ми се допаѓа што приказната за Свети Никола создава токму таков напон.

Пред дваесет години сакав моите деца да ја уживаат магијата на Божиќ и Свети Никола, а истовремено да не го пропуштат Исус. Обично го правиме или едното или другото. Сакав да го „вратам“ Свети Никола и да го присвојам како свој, зашто сум верник и сум дел од Црквата. Тој бил вистинска личност, со потемна кожа, од Турција. Сè тоа се вистински работи. Јас вложувам во оваа личност затоа што таа навистина постоела.

Со задоволство пишувам приказни за измислени суштества и луѓе, но кога станува збор за црковната историја и верата во која припаѓам, сакам да биде вистинско и сакам и другите да ја искусат тежината и славата на тоа што значи да се биде дел од Христовата Црква. Ние сме дел од оваа Црква; дел сме од традицијата што се протега низ вековите. На најдобар можен начин сме врзани низ времето со облакот од сведоци и сме поврзани со нив.

Која е вистинската приказна за Никола?

Колку што знаеме, Никола е роден во Турција на 17 март 270 година. Неговата приказна е запишана по неговата смрт. Роден е во богато христијанско семејство кое набрзо потоа умира од чума. Потоа го воспитува неговиот чичко.

Чичкото на Никола бил игуман во манастир, а кога Никола пораснал, во своите 20-ти или 30-ти години станал епископ. Луѓето се обидувале да одлучат кој ќе биде следниот епископ и решиле дека ќе биде следниот човек што ќе влезе низ вратата. Никола влегол низ вратата и бил поставен за епископ.

Некои приказни велат дека отишол во Ерусалим и извесно време живеел како пустиник во пештера во близина, молејќи се. Записи покажуваат дека бил присутен на Никејскиот собор. Бил прогонуван и затворан за време на големото прогонство под царот Диоклецијан, а умрел како старец.

Постојат приказни дека Никола се борел против божицата Артемида во градот каде што бил епископ. Се молел против неа и нејзината статуа паднала – нешто слично како Дагон во 1. Самоил 5. Колку од овие приказни се вистинити? Не знаеме, но знаеме дека тој навистина постоел и дека имал репутација на великодушен човек.

Имено, таа репутација за великодушност е она по што најмногу го паметиме.

Во најпознатата приказна, едно семејство немало доволно пари за миразот за трите ќерки. Никола ноќе, додека спиеле, фрлил три вреќи злато во нивниот дом за да можат да се венчаат.

Зошто мислите дека ни е потребна токму таа перспектива на Никола, како епископ свртен кон јавноста кој подарува во тајност?

Тајното давање е одлично и често е потценето. Во нашата куќа имавме чорапчиња на Свети Никола и никогаш не кажувавме кој ги полни. За другите подароци стававме имиња, но подароците во чорапчињата едноставно се појавуваа. Со сопругата постојано се расправавме дали тие подароци треба да бидат практични. Таа велеше: „Ајде да ставиме четка за заби во чорапчето“. Јас велев: „Не, нема четки за заби на Божиќ. Тоа е премногу обично.“

Нам ни требаат радосни, бучни, непотребни подароци, зашто Божиќ е раскошен дар. Иако пророците го најавувале со стотици години, кога конечно го добиваме вистинскиот дар – Христос во Воплотувањето – тој е далеку над она што можеме да го замислиме. Апостол Јаков вели дека секое добро давање доаѓа од Отецот на светлината горе. Сè што примаме се великодушни дарови од Бога.

Кој е најголемиот подарок што некогаш си го дал и кој е најголемиот подарок што си го добил?

Еден од моите најсреќни Божиќи беше во 70-тите. Добив акциона фигура на пират и неговиот прв офицер. Пиратот имаше дрвена нога и кога ќе ја отворевте, внатре имаше мала карта со богатство. Кога ќе притисневте на грбот на фигурите, тие мавтаа со сабјите. А на сè тоа, доаѓаше и преклопен брод во кој фигурите можеа да се возат.

Освен животот и тоа што сум избран и сакан од Бога, мојот најголем земски подарок е денот кога мојата сопруга рече „Да“ и „Прифаќам“. Тоа беше најубавиот дар што некогаш сум го добил, нешто толку славно. Но во културата на нашето семејство многу сакаме да подаруваме. Секогаш барам најдобар подарок, зашто така ја покажувам љубовта. Како и Никола – секогаш повеќе сакам да учествувам во радоста на подарувањето. ссм/

фото: принтскрин