Shkup, 12 dhjetor 2024 (MIA) - Konventa për Refugjatët dhe Protokolli kanë kontribuar në mbrojtjen e miliona njerëzve dhe është një nga instrumentet më të respektuara për të drejtat e njeriut që KB-ja ka në funksion. Ne mund t'u tregojmë vendeve të tjera që luftojnë me pashtetësinë se zgjidhjet janë të mundshme dhe me vullnet politik këto çështje mund të zgjidhen. Kjo u konstatua në përkujtimin e 30 vjetorit të vendosjes së marrëdhënieve diplomatike me Komisionerin e Lartë të Kombeve të Bashkuara për Refugjatë dhe hapjen e Zyrës së UNHCR-së në Shkup në vitin 1994, që u mbajt në Ministrinë e Punëve të Jashtme dhe Tregtisë së Jashtme. Me këtë rast është promovuar edhe një video në të cilën ndërthuren aktivitetet e UNHCR-së në vend dhe dëshmitë e refugjatëve që kanë marrë nënshtetësinë. 

Ministri i Punëve të Jashtme dhe Tregtisë së Jashtme, Timço Mucunski, shprehu mirënjohjen ndaj ekipit të UNHCR-së në vend për ekspertizën, burimet, përkushtimin dhe udhëzimet e ofruara, të cilat janë të rëndësishme për harmonizimin e politikave tona me të gjitha standardet ndërkombëtare dhe që kanë kontribuar në rritjen e kulturës të tolerancës dhe përfshirjes. 

“Gjatë këtyre tri dekadave, bashkëpunimi ynë me UNHCR-në u vu në provë përmes sfidave të shumta. Por pikërisht në ato momente doli në pah forca e partneritetit tonë. Së bashku kemi punuar për të ruajtur humanizmin, dinjitetin dhe solidaritetin, duke ofruar mbrojtje, ndihmë dhe shpresë për mijëra refugjatë, azilkërkues dhe persona të zhvendosur që kanë kërkuar siguri brenda kufijve tanë. Sidomos në vitin 1999, gjatë krizës së Kosovës, ne treguam se edhe një vend relativisht i vogël si i yni mund të luajë një rol të rëndësishëm në përmirësimin e standardeve humanitare”, tha Mucunski. 

Vendi ynë, theksoi ai, atëherë ishte strehë për 344.500 refugjatë të cilëve, së bashku me UNHCR-në dhe organizata të tjera ndërkombëtare dhe rajonale, iu ofrua përkujdesje dhe strehim.

“Bota na njohu si një vend të vogël që përballoi me sukses sfidat e një krize të madhe refugjatësh. Ne kemi qenë të përfshirë në mënyrë aktive në përpjekjet për të mbështetur refugjatët dhe personat e zhvendosur duke ndërtuar një sistem më të fortë azili, duke krijuar mbështetje për programet e integrimit, duke mundësuar akses në shërbimet bazë si arsimi, kujdesi shëndetësor dhe duke krijuar kushte dinjitoze për të rindërtuar jetën e tyre. Ne kemi treguar qëndrueshmëri dhe përshtatshmëri në harmonizimin e politikave kombëtare me parimet e së drejtës ndërkombëtare humanitare”, theksoi Mucunski.

“Asnjë kontinent nuk është kursyer nga konfliktet, përfshirë atë në të cilin jetojmë dhe të cilin e konsideronim si një kontinent ku paqja është konstante. Tani po shohim pothuajse tre vjet konflikt të vazhdueshëm dhe miliona vetë janë zhvendosur brenda Ukrainës dhe më shumë se gjashtë milionë janë shpërngulur nga Ukraina, duke përfshirë edhe vendin tuaj ku po u siguroni atyre mbrojtje të përkohshme”, tha ai.

Ai vuri në dukje se Këshilli i Sigurimit nuk është në gjendje të parandalojë konfliktet që të ndodhin dhe nuk është në gjendje të gjejë zgjidhje të qëndrueshme për konfliktet e vjetra, të cilat ai tha se ka bërë që 123 milionë njerëz të zhvendosen me forcë në planetin Tokë në të gjitha kontinentet.

“Por është vërtet e rëndësishme të shohësh shpresë. Ju e patë në video se shpresa gjithashtu mund t'u mundësojë refugjatëve të marrin pjesë në Lojërat Olimpike, qofshin ato paraolimpike apo olimpike apo disa të fitojnë medalje dhe këto janë shembuj të qëndrueshmërisë dhe shpresës për individët dhe tani kemi mundësinë dhe shpresojmë që për 13 milionë njerëz që janë zhvendosur me forcë brenda vendit të tyre dhe jashtë vendit të tyre, të kenë mundësinë e një rruge të brishtë drejt paqes që do t'i lejojë ata të kthehen gradualisht në vendin e tyre. Kemi dëgjuar për padurimin që kanë disa vende evropiane ndonjëherë që mbrojtja e përkohshme të hiqet dhe azili duhet të hiqet, por ajo që është e rëndësishme për ne është se ka qëndrueshmëri, se ka shpresë që shoqëron këtë proces që do të krijojë kushtet që njerëzit me të vërtetë të vendosin të kthehen në vendin e tyre në siguri dhe dinjitet”, tha Lekler. 

Ai theksoi se mbështetja e UNHCR-së për vendet që strehojnë refugjatët është e rëndësishme. “Siç e pamë, në vendin tuaj gjatë luftës në Bosnjë, pranuan refugjatë nga BeH dhe Kroacia, u pranuan refugjatë edhe kur ndodhi kriza e Kosovës, kur erdhën këtu gati një milion qytetarë kosovarë dhe ju u ofruat atyre mbrojtje të përkohshme, në vitin 2013 edhe kur shumë sirianë po vinin në Greqi dhe në kufirin tuaj përpara se të vazhdonin rrugën për në pjesën tjetër të Evropës, veçanërisht në Austri, Gjermani dhe në vendet skandinave. Ju keni luajtur një rol të rëndësishëm dhe në secilin prej këtyre rasteve UNHCR ju ka mbështetur, ka dhënë këshilla për legjislacionin tuaj dhe ka mundësuar mbështetje me programe", tha ai. 

Ai vlerësoi se duhet një kontribut edhe nga universitetet, shoqëria civile dhe sektori privat, në mënyrë që, siç tha ai, të ketë një përgjigje të gjithanshme sociale.

“Do të doja të ndaja edhe një përvojë timen personale. Babait tim, i cili ishte diplomat në Beograd në vitin 1963, iu kërkua të merrte pjesë në atë që ishte operacioni i parë humanitar për familjen time. Më pas ai erdhi në Shkup për t'i dhënë mbështetje viktimave të tërmetit të atij viti. Kjo është një nga përvojat e para kur KB-ja i dha mbështetje direkt vendit tuaj, i cili në atë kohë ishte pjesë integrale e ish- Federatës Jugosllave dhe atëherë dhe sot jam këtu në Shkup për të siguruar që mbështetja e KB-së për vendin tuaj të vazhdojë në aspekte të ndryshme si p.sh. viktimat e tërmetit, viktimat e persekutimit dhe luftërave”, tha Lekler.

Foto dhe video: MIA