Shkup, 22 nëntor 2023 (MIA) - Korrupsioni është jashtëzakonisht i rrezikshëm, i minon institucionet demokratike, e dëmton besimin në shtet dhe e vështirëson të bërit biznes. Për këtë arsye është jashtëzakonisht e rëndësishme luftimi i korrupsionit në të gjitha nivelet, në çdo kohë thotë Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg në një video intervistë për MIA-n.

“Korrupsioni është një sëmundje, korrupsioni është jashtëzakonisht i rrezikshëm, korrupsioni minon institucionet demokratike, korrupsioni minon besimin në shtet dhe gjithashtu vështirëson biznesin. Pra, është jashtëzakonisht e rëndësishme të luftohet korrupsioni në të gjitha nivelet, në çdo kohë dhe unë e mirëpres angazhimin e Kryeministrit. Ne patëm një takim dhe ai përsëriti angazhimin e tij të fortë për të luftuar korrupsionin, kjo është jashtëzakonisht e rëndësishme. Çdo vend që vuan nga korrupsioni, e bën më të varfër, më të cenueshëm, sepse i keni dobësuar institucionet shtetërore, ndaj lufta kundër korrupsionit është jashtëzakonisht e rëndësishme”, thotë Stoltenberg i pyetur për të komentuar situatën me korrupsionin në vend dhe në rajon, nëse mund të thuhet se i kontribuon destabilizimit.

Nëse fjalimi i tij në Parlament ishte një përpjekje për të inkurajuar deputetët që të miratojnë ndryshimet kushtetuese si kusht për vazhdimin e rrugës së vendit drejt BE-së, Stoltenberg distancohet nga komentet e drejtpërdrejta, por thotë se do të ishte mirë për të gjithë rajonin dhe Maqedonia e Veriut që të avancojnë në rrugën e anëtarësimit në BE.

“Nuk më takon mua të hyj në ato çështje specifike, sepse ato kanë të bëjnë edhe me procesin tuaj drejt anëtarësimit në BE, por mesazhi im është që anëtarësimi në NATO shumë shpesh hap rrugën drejt anëtarësimit në BE dhe kjo do të ishte mirë për të gjithë rajonin dhe Maqedoninë e Veriut që të përparojë në rrugën e anëtarësimit në BE. Natyrisht, kjo do të kërkojë vendime të caktuara nga Maqedonia e Veriut, por nuk më takon mua të hyj në propozimet specifike që janë në letër”, thekson Stoltenberg.

Në vijim është intervista e plotë me video materialin, që Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg dha për MIA-n, në të cilën ai flet edhe për sfidat e sigurisë në rajon, situatën në Ukrainë dhe mbështetjen e Aleancës, por edhe për testin, më i madhi, që po kalon organizata ushtarako-politike e cila vitin e ardhshëm do të shënojë 75 vjet nga themelimi i saj.

Z.Stoltenberg, cila është përshtypja juaj për vendin pas anëtarësimit në Aleancë?

“Maqedonia e Veriut është një aleat shumë i vlerësuar i NATO-s. Maqedonia e Veriut kontribuon në sigurinë tonë të përbashkët dhe anëtarësimi në NATO është i mirë për Maqedoninë e Veriut dhe i mirë edhe për NATO-n. Unë jam i impresionuar nga progresi që kam parë, kam parë gjithashtu se anëtarësimi në NATO ka mundësuar më shumë investime, më shumë investime të huaja dhe më shumë vende pune dhe më shumë rritje ekonomike. Sepse kur ke siguri të garantuar nga NATO, atëherë sigurisht që investitorët privatë e kanë më të lehtë të investojnë dhe të ndihmojnë në nxitjen e rritjes ekonomike në vendin tënd. Më vjen mirë që shoh një aleat shumë të përkushtuar të NATO-s në Maqedoninë e Veriut.

A ishte fjalimi juaj i djeshëm në Parlament një përpjekje për të inkurajuar deputetët për miratimin e ndryshimeve kushtetuese?

“Nuk më takon mua të hyj në ato çështje specifike, sepse ato kanë të bëjnë edhe me procesin tuaj drejt anëtarësimit në BE, por mesazhi im është që anëtarësimi në NATO shumë shpesh hap rrugën drejt anëtarësimit në BE dhe kjo do të ishte mirë për të gjithë rajonin dhe për Maqedonia e Veriut, që të përparojë në rrugën e anëtarësimit në BE. Natyrisht, kjo do të kërkojë vendime të caktuara nga Maqedonia e Veriut, por nuk më takon mua të hyj në propozimet specifike që janë në letër.

A mund të komentoni për gjendjen e korrupsionit në vend dhe në rajon, a mund të thuhet se korrupsioni kontribuon në destabilizimin e rajonit?

“Korrupsioni është një sëmundje, korrupsioni është jashtëzakonisht i rrezikshëm, korrupsioni minon institucionet demokratike, korrupsioni minon besimin në shtet dhe gjithashtu vështirëson biznesin. Pra, është jashtëzakonisht e rëndësishme të luftohet korrupsioni në të gjitha nivelet, në çdo kohë dhe unë e mirëpres angazhimin e Kryeministrit. Ne patëm një takim dhe ai përsëriti angazhimin e tij të fortë për të luftuar korrupsionin, kjo është jashtëzakonisht e rëndësishme. Çdo vend që vuan nga korrupsioni, e bën më të varfër, më të cenueshëm, sepse i keni dobësuar institucionet shtetërore, ndaj lufta kundër korrupsionit është jashtëzakonisht e rëndësishme”

Ju thatë se nuk duhet t'i frikësohemi një kërcënimi ushtarak nga Rusia kundër ndonjë aleati të NATO-s në rajon, ndërsa shtuat se Moska do të vëzhgohet nga afër. A mund të presim një fuqizim të mëtejshëm të pranisë së NATO-s në rajon dhe a ka rrezik për tensione të reja në Kosovë?

Mesazhi im është se ne nuk shohim ndonjë kërcënim të menjëhershëm ushtarak kundër asnjë aleati të NATO-s në këtë rajon apo ndonjë aleati tjetër të NATO-s. Por ajo që po shohim është jostabiliteti në këtë rajon, veçanërisht dhuna e shtuar apo incidentet e rënda të dhunshme në Kosovë. Paqëndrueshmëria është rritur gjithashtu në Bosnjë dhe Hercegovinë dhe dialogu midis Beogradit dhe Prishtinës rrezikon një ngecje totale. Pra, ne duhet të përqendrohemi në mënyrën se si mund të ndihmojmë në stabilizimin e fqinjësisë sonë. Sepse kur fqinjët e NATO-s janë më të qëndrueshëm, ne si aleatë të NATO-s, Maqedonia e Veriut dhe pjesa tjetër e Aleancës jemi më të sigurt. Tashmë kemi shtuar praninë tonë në Kosovë, me një mijë ushtarë. Natyrisht, ne gjithmonë do të vlerësojmë atë që është e nevojshme, por qëllimi ynë sigurisht që nuk është të qëndrojmë me trupa në Kosovë përgjithmonë, qëllimi ynë është të ndihmojmë në lehtësimin, të mbështesim normalizimin që do të na lejojë të reduktojmë praninë tonë. Por padyshim që tani ka më pak stabilitet atje, apo jostabilitet dhe kjo është arsyeja pse ne kemi rritur praninë tonë. Kur bëhet fjalë për mbrojtjen e aleatëve të NATO-s, shumica e aleatëve të NATO-s nuk kanë një numër të madh trupash të NATO-s të dislokuara, por NATO ka aftësinë të përforcojë me shpejtësi, të vendosë trupa dhe forca nëse është e nevojshme dhe natyrisht nëse shohim ndonjë kërcënim të drejtpërdrejtë kundër aleatit të NATO-s, ne jemi gati të dislokojmë forca, por nuk shohim një kërcënim të tillë kundër Maqedonisë së Veriut apo ndonjë aleati tjetër të NATO-s.

Lufta mes Izraelit dhe Hamasit duket se ka larguar vëmendjen e publikut botëror nga lufta në Ukrainë. A ekziston një kërcënim për lodhje midis anëtarëve të NATO-s lidhur me mbështetjen e Kievit apo një prishje të mundshme të unitetit të Aleancës për këtë çështje?

“Ajo që keni parë kohët e fundit është se aleatët vazhdojnë të ofrojnë mbështetje të konsiderueshme ushtarake për Ukrainën. Në ditët e fundit, SHBA-ja ka njoftuar shumë mbështetje shtesë, më shumë municione, më shumë sisteme armësh. Vetëm pak ditë më parë, Gjermania bëri një njoftim për ndihma të mëdha dhe njoftuan edhe aleatë të tjerë. Mendoj se veprimet flasin më shumë se fjalët dhe veprimet e aleatëve të NATO-s, në fakt, vazhdimi i dhënies së mbështetjes konkrete ushtarake për Ukrainën është mesazhi më i mirë për presidentin Putin se ai nuk do të fitojë në fushën e betejës. Ai duhet të pranojë se Ukraina do të fitojë si një komb sovran, i pavarur dhe nëse dëshiron të negociojë një zgjidhje paqësore të këtij konflikti, të luftës kundër Ukrainës, mënyra më e mirë për ta bërë këtë është të bindë presidentin Putin se ai nuk do të fitojë në fushën e betejës, sepse atëherë ai duhet të ulet dhe të bjerë dakord për një marrëveshje që garanton se Ukraina do të mbijetojë si një komb sovran dhe i pavarur në Evropë.

NATO do të festojë 75 vjetorin e saj vitin e ardhshëm. Cili do të jetë prova më e madhe për të ardhmen e Aleancës?

“Prova më e madhe për NATO-n është gjithmonë uniteti ynë dhe gjithë këto 75 vjet ishim të bashkuar rreth detyrës sonë themelore, të mbrojmë dhe vetëm të mbrojmë, një për të gjithë dhe të gjithë për një, dhe këtë unitet e siguruam pavarësisht dallimeve. Jemi 31 aleatë të ndryshëm, gati 32 me Suedinë, në të dyja anët e Atlantikut dhe sigurisht që ka dallime, nuk jemi dakord për të gjitha çështjet, por jemi dakord për çështjen thelbësore, të mbrojmë njëri-tjetrin. Dhe duke e bërë këtë, ne ruajmë paqen, sepse qëllimi i NATO-s nuk është të shkaktojë konflikt, por të parandalojë konfliktin duke dërguar një mesazh të qartë dhe të fortë për çdo kundërshtar të mundshëm se ne jemi atje për të mbrojtur njëri-tjetrin. Duke vepruar kështu, ne kërkojmë paqen dhe parandalojmë luftën. Kështu ndodh edhe në Ballkanin Perëndimor. Ballkani Perëndimor është thelbësor për NATO-n, ne kemi një histori këtu, ne kemi një prani këtu, ne kemi përgjegjësinë të punojmë me aleatët dhe partnerët në rajon për të siguruar paqen dhe stabilitetin dhe kjo është pikërisht ajo që ne po bëjmë, ky është mesazhi kryesor gjatë turneut tim në rajon dhe mesazhi im kryesor këtu në Shkup. Unë kam marrëdhënie të ngushta me këtë rajon pjesërisht sepse kam pasur privilegjin të jem Sekretar i Përgjithshëm i NATO-s kur Maqedonia e Veriut u bë anëtare dhe guximi dhe vizioni politik, i gjithë lidershipi politik në Maqedoninë e Veriut e bëri të mundur këtë. Marrëveshja e Prespës ishte vërtet burrështetase, ishte lidershipi që ju lejoi të bëheni anëtar i NATO-s, gjë që është e mirë për Maqedoninë e Veriut, për sigurinë tuaj, por edhe për ekonominë tuaj. Unë kam një marrëdhënie shumë të ngushtë me këtë rajon, sepse kur isha fëmijë, babai im punonte në Ambasadën Norvegjeze në Jugosllavi dhe ne kemi udhëtuar shumë në këtë rajon, dhe kam kujtime të bukura nga vizitat e mia në Shkup në vitet 1960 dhe Vitet 1970 dhe është fantastike që jam sërish këtu.

Ju jeni duke udhëhequr NATO-n në periudhën më sfiduese të Aleancës. Ju njoftuat se nuk do të kandidoni për një mandat të tretë si Sekretar i Përgjithshëm. Cilat janë mësimet më të rëndësishme që do të ndanit me pasardhësin tuaj?

“Mësimi im më i rëndësishëm dhe mesazhi im më i rëndësishëm është se NATO duhet të jetë e bashkuar dhe të mbajë Amerikën e Veriut dhe Evropën së bashku, unë nuk besoj vetëm në Amerikën e Veriut apo Amerikën, unë nuk besoj vetëm në Evropë, unë besoj në Amerikën e Veriut dhe Evropën së bashku në NATO, sepse atëherë jemi të sigurt, atëherë mund të mbrojmë njëri-tjetrin. Nuk e di se cila do të jetë kriza e radhës, por e di që çfarëdo që të ndodhë, ne jemi më të sigurt kur jemi bashkë. Pra uniteti është mësimi i parë dhe më i rëndësishëm. Mësimi i dytë është se duhet NATO duhet të ndryshojë me ndryshimet që ndodhin në botë. Kjo është pikërisht ajo që ka ndodhur që nga viti 2014, kur Rusia aneksoi ilegalisht Krimenë dhe pushtoi Donbasin lindor. Që atëherë, NATO ka bërë përshtatjen më të madhe, ndryshimin e Aleancës sonë për një brez. Pra ndryshimi dhe uniteti janë dy detyrat kryesore për çdo lider të NATO-s.

Vizita e Sekretarit të Përgjithshëm të NATO-s, Stoltenberg në vendin tonë, përndryshe e para që kur Maqedonia e Veriut u bë anëtare e Aleancës, ishte pjesë e turit të tij në Ballkan. Stoltenbergu së bashku me kryeministrin Dimitar Kovaçevski organizuan dhe mbajtën takimin joformal të liderëve të NATO-s nga rajoni.

Violeta Gerov

Video: Sërgjan Kërstiq

Foto: Asllan Vishko