Shkup, 18 shkurt 2023 (MIA) - Që nga vitet '90 të shekullit të kaluar, rregulloret sizmike janë respektuar në shumicën e rasteve gjatë ndërtimit të objekteve, dhe që nga viti 2013 Instituti për Inxhinierinë e Tërmeteve dhe Sizmologji Inxhinierike (IZIIS) ka marrë një mandat shtesë nga Qeveria për të kontrolluar zbatimin e tyre. në projekt, si dhe gjatë performancës, e cila së bashku me përgjegjësinë që ende ekziston në numrin më të madh të projektuesve dhe ndërtuesve, kontribuon që të kemi ndërtesa të besueshme, thotë drejtori i IZIIS, Vlatko Sheshov, në një intervistë për MIA-n lidhur me frika e qytetarëve për sigurinë e ndërtesave dhe respektimin e standardeve sizmike gjatë ndërtimit të tyre.

"Në një kohë si kjo në të cilën jetojmë, ku popullata ka humbur çdo besim tek institucionet, normalisht këtë fat e ka edhe indërtimtaria. Një nga gjërat që i detyrohet opinionit të tillë në opinion, para së gjithash, mund të jetë ndërtimi i paplanifikuara, planet e detajuara urbanistike të përpiluara keq, ku ndërtesat mbijnë pranë njëra-tjetrës, aty ku mund të mos i prisnim, dhe tani popullata kur shikojnë objekte të tilla mendon se ato janë të pasigurta", shprehet Sheshovi.

Ai thekson se edhe nëse popullata nuk beson se objektet janë të sigurta, vetë fakti se gjatë serisë së tërmeteve që ndodhën në Shkup në vitin 2015 nuk pati dëme të konsiderueshme askund, tregon se ndërtesat e reja janë të sigurta.

"Ishte një kontroll real se si i kemi ndërtesat. Në shumë objekte ishim në terren si inspektorë nga IITIS, kishte vetëm dëmtime jokonstruktive - në kontaktin mes trarëve, mureve ndarëse, rënia diku të suvatimit..., që është absolutisht në përputhje me rregulloret teknike", thekson Sheshovi, duke shtuar se nuk ka ndërtesa 100 për qind të sigurta dhe në rast tërmeti të gjithë duhet ta dimë se do të ketë dëmtime, por assesi nuk duhet të vjen deri te kolapsi i ndërtimeve.

Sheshovi potencon se Instituti ka qenë i përfshirë në mbikëqyrje që nga përpilimi i dokumentacionit teknik dhe fazën e statistikës, meqë të gjitha projektet që përpilohen në shtet në përputhje me Ligjin për ndërtim duhet të kalojnë kontrollin.

"Ne i kontrollojmë projektet nëse janë në përputhje me rregulloret teknike dhe japim mendim për shkallën e projektuar. Më pas, me atë opinion dhe pjesën tjetër të dokumentacionit teknik, investitori shkon në komunë ose në Ministrinë e Transportit dhe merr leje për ndërtim. Më pas, në fazën e ndërtimit për objekte më të mëdha prej 300 metrash katrorë, dy herë gjatë ndërtimit të objektit, ekipet tona dalin për inspektim dhe ne, le të themi, kontrollojmë nëse ndërtesa që po ndërtohet është në përputhje me atë që e ka dhënë komuna", thekson Sheshovi.

Ai potencon se kontrollohet nëse është përmbushur cilësia, bëhet kontrolli i cilësisë së betonit dhe çelikut dhe armaturës së bërë, pas çka kontraktori, gjegjësisht investitori merr mendim që do t'i mundësojë marrjen e lejes së përdorimit dhe objektit të vërtetohet në Kadastër. 

Sheshovi potencon se këto standarde vlejnë për objektet që ndërtohen sipas planit, por një nga hallkat e dobëta të këtij zinxhiri për sa i përket sigurisë janë ndërtimet e paligjshme, shtesat dhe prishja e mureve të brendshme në banesat.

"Këto janë disa nga, më lejoni të them, segmentet kyçe ku doemos duhet të punojmë më shumë në mënyrë që të flasim për një pamje të përgjithshme të ndërtesave të sigurta. Për këto ndërtime të paligjshme, do t'i quaj - ndërtimet pa leje, do të përmbahem përsëri - mund të jenë të mira, mund të mos jenë të mira, por nuk ka asnjë dëshmi për sigurinë e tyre. Informacionet janë shumë të pakëta, pra vetëm me elaborat gjeodezik, me deklaratë nga pronari dhe me llogaritë nga shërbimet komunale dhe nga rryma, legalizohen dhe vendosen në fondin e objekteve", shprehet Sheshovi. 

Sipas tij, problem shtesë është se për një numër të madh të objekteve ekzistuese në të cilat bëhen sendërtime, gjithmonë nuk ka dokumentacion teknik, gjë që, siç shprehet, “një të panjohure i vihet një rrezik edhe më i madh”.

"Në përgjithësi, politika e Institutit është që këto sendërtime dhe shtesa të pakësohen ose të mos ketë fare, sidomos në zona të tilla tërmeti, kjo është një dobësi e madhe", shton Sheshovi. 

Prandaj, sipas Sheshovit, Instituti vazhdimisht bën përpjekje për të përmirësuar vetëdijen publike te popullata dhe edukimin e tyre, duke bërë të ditur se kur do të ketë tërmet nuk duhet të dilet nga dera dhe të shkohet nëpër shkallë, e shumë pak nga qytetarët që banojnë në ndërtesa e dinë se ku është pika e evakuimit të tyre. Ai potencon se hapi i parë është ulja e rrezikut sizmik dhe se çdo qytetar të di se çfarë të bëjë në rast katastrofe. 

"Jo në celular, gjëja e parë që do të bie, do të bie rrjeti i telefonisë celulare. Nuk do të mund të mësoni se ku është fëmija juaj. Pra, duhet të punohet në vazhdimësi në ato gjëra, prandaj është e nevojshme ngritja e vetëdijes publike", shton drejtori i IITIS-së.

Sheshovi potencon se edhe pse Instituti në bashkëpunim me Qendrën për Menaxhimin e Krizave dhe Drejtorinë për Mbrojtje dhe Shpëtim janë duke realizuar aktivitete në atë plan, megjithatë duhet të punojmë edhe më tutje nëse duam të kemi rezultate më të mira se ato që kemi deri më tani.

“E kam deklaruar disa herë se është mirë të kesh frikë, meqë ai na mban zgjuar, ajo gjithmonë do të na shtyjë të jemi sa më të mirë", potencon Sheshovi.

Video intervista e plotë me drejtorin e IITIS-së, Sheshov, në të cilën ai flet edhe për bashkëpunimin e Institutit me ekspertë nga jashtë, për mënyrën e izolimit sizmik, tërmetin e fundit në Turqi dhe Siri, për shënimin e 60 vjetorit të tërmetit të Shkupit. në vitin 1963.. .., MIA do ta publikojë nesër.