Shkup, 1 nëntor 2024 (MIA) - Shëndetësia është një nga shfrytëzuesit më të mëdhenj të buxhetit kombëtar, ndërsa shërbimet inspektuese janë të rrezikuara ndaj korrupsionit. Nuk ka kritere efektive për shënimin e çmimeve të shërbimeve shëndetësore apo ilaçeve. Procedurat për mjetkim jashtë vendit nuk janë as transparente as objektive. Shpenzimet për shëndetësir nga xhepi personal janë të lartë, gjë që është një pengesë për qasje të barabartë në shëndetësi, janë vetëm një pjesë e situatave në vend, të konstatuara në Raportin e Komisionit Evropian (KE) për përparimin në vitin 2024.

Edhe pse shëndetësira parësore në Maqedoninë e Veriut ofrohet pa pagesë, KE thekson se financimi i saj është dukshëm nën mesataren e Bashkimit Evropian. Vëllimi i shërbimeve shëndetësore dhe disponueshmëria e tyre, veçanërisht shërbimet mjekësore të specializuara dhe shpërndarja e tyre gjeografike, sipas raportit, janë të pamjaftueshme.

Nga KE-ja kujtojnë se punonjësit shëndetësorë vazhdojnë të largohen nga shëndetësira publike për sektorin privat ose për të punuar jashtë vendit. Gjithashtu theksohet se pavarësisht ekzistencës së aplikacionit “e-shëndetësia”, udhëzime akoma jepen në letër.

Legjislacioni kombëtar për kontrollin e duhanit në masë të madhe është harmonizuar me Bashkimin Evropian, por, siç u nënvizua, nuk është zbatuar sistematikisht. Pirja e duhanit në masë të madhe është ende e toleruar dhe pasanksionuar  në restorante dhe objekte të tjera të brendshme, konkludon KE, duke përfshirë zyrat publike dhe disa institucione mjekësore.

"Shkalla e vaksinimit është e ulët për disa sëmundje. Është rritur ndërgjegjësimi dhe numri i transplanteve të realizuara të gjakut, indeve, qelizave dhe organeve, megjithëse kuadri ligjor nuk është ende plotësisht i harmonizuar me Bashkimin Evropian dhe TI moduli për transplantimin e indeve ende nuk është vendosur. Harmonizimi me Bashkimin Evropian për të drejtat e pacientëve në kujdesin shëndetësor ndërkufitar nuk ka filluar ende", shtohet në raportin. 

Nuk ka pasur asnjë përparim kur bëhet fjalë për ilaçet për njerëz, as për ilaçet për përdorim veterinar. Me Bashkimin Evropian nuk është harmonizuar as legjislativa kombëtare kur bëhet fjalë për kozmetikën. 

Është rritur financimi i sëmundjeve të ralla, por, sipas raportit të KE-së, pamjaftueshëm për të mbuluar shpenzimet për trajtim mjekësor për të gjithë pacientët e regjistruar.

Përpjekjet për të luftuar pabarazitë në shëndetësi, veçanërisht për romët dhe njerëzit që jetojnë në varfëri dhe në zona të largëta, janë kryer kryesisht nga organizatat ndërkombëtare dhe sektori joqeveritar, jo nga autoritetet shëndetësore. ls/

Foto: Arkivi i MIA-s