Shkup, 19 janar 2024 (MIA) - Ulja e mundshme e normave të interesit varet nga zhvillimi rrjedhës i ngjarjeve në nivel global, ndërsa në terren vendor nga sjellja e inflacionit varësisht nga burimet vendore, thotë në deklaratë për MIA-n profesori universitar, Marjan Petreski.

Petreki thotë se nuk mund të saktësojë se kur saktësisht do të ndodhte kjo, por sipas informatave në momentin e dhënë, parashikimet janë se në periudhën e ardhhsme nuk pritet rritje e mëtutjeshme e normave të interesit. Banka qendrore evropiane disa herë deri më tnai i ka rritur normat e interesit, ndërsa këtë e bëri edje Banka popullore dissa herë me qëllim që ta ndalë inflacionin, ta mabjë tabile valutën nacionale dhe të mos lejojë recesion në ekonominë e vendit.

Lidhur me normat penale të interesit të cilat u rritën me çka jeta "në minus" në njëfarë mënyre u bë luks, Petreski sqaroi se kjo është caktuar në Ligjin për raporte obligative ku është cekur se në fillim të çdo gjysmëvjetori ajo caktohet si normë themelore interesi plus 8 pikë procentuale për popullatën dhe 10 pikë procentuale për ndërmarrjet. Tek borxhet e vonuara të shprehura në valutë të huaj, ndërkaq, këto përqindje i shtpohen Euriborit që është një prej normave të interesit të Bankës qendrore evropiane.

Logjika e njejtë është edhe tek kreditë, normat e interesit të të cilave janë të lidhura me normën themelore të interesit të Bankëss popullore apo Euriborit. ipa vendimeve afariste të bankave komerciale dhe kuhsteve të prnauara kontraktuese nga kredi-shfrytëzuesi, norma që ai e paguan do të varet në mënyrë indirekte na norma themelore e interesit me të cilën kredia është e lidhur.

Banka qendrore evropiane paralajmëroi ulje të mundshme të normave të interesit pasi të prej korrikut të vitit 2022 deri në tetor të vitit 2023 i rriti normat e interesit për ta parandaluar inflacionin në eurozonë.

Edhe Banka popullore në vitin 2022 dhe në vitin 2023 14 herë e rriti normën themelore të interesit me qëllim që t'ia ndalë hovin inflacionit të shkaktuar nga rritja e çmimeve dhe të mos lejojë që ekonomia të futet në stagnim dhe recesion.

Sipas Petreskit, tani kemi situatë stabile, por rreziqet ende ekzistojnë duke i pasur parasysh ngjarjet aktuale në nivel global, posaçërisht situatën më të re në Detin e Kuq, e cila, siç thekson, mund ta shtrenjtojë transportin e disa mallrave. ab/

Foto: МIА arkivi