Shkup, 1 tetor 2024 (MIA) - Për dhjetë vitet e fundit, numri i studentëve në vend është zvogëluar për 7.043, përkatësisht për 12 për qind, thuhet në studimin e Qendrës së Komunikimit Civil (QKC). Rënia më e madhe prej 11150 studentësh, pra 22 për qind, është në universitetet shtetërore. Në të kundërt, shkollat private kanë 4054 ose 56 për qind më shumë nxënës. Në institucionet e arsimit të lartë fetar ka 53 ose 20 për qind më shumë studentë.

Numri i studentëve në vend ka arritur nivelin më të ulët në pandeminë 2020/21, vetëm pak më shumë se 50 mijë. Pas një rritjeje në dy vitet e ardhshme shkollore, numri i përgjithshëm i studentëve ra sërish në vitin e kaluar shkollor.

Numri i studentëve në universitetet shtetërore ka ardhur në rënie të vazhdueshme gjatë dhjetë viteve të fundit dhe nga gati 52 mijë studentë të dikurshëm, tani është ulur në pak më shumë se 40 mijë. Humbësi më i madh në përgjithësi është universiteti më i madh shtetëror, Universiteti “Shën Cirili dhe në Shkup, ku për dhjetë vjet ka gati 5 mijë studentë më pak. Në ato korniza, në shifra absolute, më së shumti studentë ka humbur Fakulteti Ekonomik në Shkup, 2.273, Fakulteti Filologjik 1.844 studentë dhe Fakulteti i Ndërtimtarisë, 689.

Sa i përket humbjeve në përqindje, Fakulteti i Pylltarisë humbi më së shumti studentë nga Universiteti “Shën Cirili dhe Shkup - 69%, pastaj Fakulteti Filologjik i cili humbi 64% të studentëve, pastaj Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit me humbje prej 62%, Fakulteti i Bujqësisë me 60% dhe Fakulteti Juridik, 55%.

Përkundrazi, nga të 23 fakultetet e Universitetit “Shën Cirili dhe në Shkup, vetëm katër kanë më shumë studentë, krahasuar me numrin e dhjetë viteve më parë. Rritja më e madhe është tek FINKI (Fakulteti i Shkencave Informatike dhe Kompjuterike), 3081 studentë ose 188% më shumë studentë. Pason Fakulteti i Mjekësisë me 1037 ose 55% më shumë studentë, më pas Fakulteti i Farmacisë me 106 ose 18% më shumë studentë dhe Fakulteti i Dizajnit me 43 ose 10% më shumë studentë.

Numri i përgjithshëm i studentëve në institucionet private të arsimit të lartë luhatet nga viti në vit, megjithëse në përgjithësi, vitin e kaluar akademik kishte 4054 studentë, që është 56% më shumë se dhjetë vjet më parë. Në këto fakultete, më tepër student ka pasur në vitin paraprak shkollor 2022/23, kur ka pasur edhe rritjen më të madhe vjetore, ndërsa më pak ka pasur në vitin shkollor 2018/19.

Deri tani shumica e studentëve në vend janë në shkencat mjekësore, më shumë se 10 mijë apo edhe 20% e studentëve janë të regjistruar në një nga institucionet e arsimit të lartë mjekësor. Nga profesionet e tjera, përveç mjekësisë, profesioni i dytë me më së shumti studentë është ai i teknologjisë informative me gjithsej 6655 studentë dhe i treti me përafërsisht po aq studentë, pra 6065, është ai i ekonomisë.

Më së shumti studentë në fakultetet individuale ka në FINKI të Shkupit (4.722), në tre fakultetet shtetërore të mjekësisë, në Tetovë (3.354), Shtip (3.186) dhe Shkup (2.915), si dhe në Fakultetin Ekonomik të Shkupit (2.022).

Në përputhje me rënien e përgjithshme të numrit të studentëve në vend, ulet edhe numri i studentëve të regjistruar në vitin e parë të arsimit të lartë.

Nëse dhjetë vjet më parë kishte gati 19 mijë studentë të vitit të parë, tani numri i studentëve të sapo regjistruar është rreth 15 mijë. Pra, në vetëm dhjetë vite akademike, numri i përgjithshëm i studentëve të regjistruar në vitin e parë ka rënë për 3612, pra për 19%.

Më pak studentë të vitit të parë ishin në vitin pandemik 2020/21, pak më shumë se 12 mijë. Që atëherë, pra në tre vitet e fundit, është vënë re një rritje konstante e numrit të studentëve të regjistruar në vitin e parë të ndonjë prej institucioneve të arsimit të lartë në vend.

Sa i përket numrit të studentëve në vitin e parë, më shumë dallime ka mes arsimit të lartë publik dhe atij privat.

Së pari, në dhjetë vitet e fundit, numri i studentëve të regjistruar në institucionet e arsimit të lartë shtetëror është ulur me 4168 studentë ose 26%, ndërsa në institucionet private të arsimit të lartë është rritur me 550 studentë ose 19.4%.

Së dyti, ndryshe nga universitetet shtetërore, të cilat në vitin shkollor pandemik kishin numrin më të ulët të studentëve të saporegjistruar, për herë të parë nën 10 mijë studentë, ato private patën një rritje të studentëve në vitin e parë të atij viti.

Së treti, universitetet publike filluan të tërheqin më shumë studentë vitin e kaluar, kur numri i regjistrimeve të reja u kthye në nivelet para pandemisë, ndërsa universitetet private patërn një rënie të lehtë të numrit të studentëve të vitit të parë në krahasim me vitin shkollor 2022/23, rekordin e deritanishëm.

Sa i përket fakulteteve fetare, teologjia ortodokse dhe shkencat islamike kanë shënuar një rritje të numrit të përgjithshëm të studentëve në dhjetë vitet e fundit, vetëm me 2.5% në teologjinë ortodokse, ndërsa në shkencat islamike me 27%. Sa i përket numrit të studentëve të saporegjistruar, krahasimi dhjetëvjeçar tregon se në Fakultetin e Teologjisë Ortodokse ka një rënie të studentëve të vitit të parë me 17%, ndërsa në Fakultetin e Shkencave Islamike ka një rritje të interesit për të studiuar me 21%.

Të gjitha universitetet shtetërore, përveç universitetit “Nënë Tereza” të Shkupit, i cili është universiteti I fundit që është hapur, kanë shënuar rënie të numrit të studentëve të sapo regjistruar në krahasim me dhjetë vjet më parë.

Në Universitetin “Shën Cirili dhe në Shkup, në dhjetë vitet e fundit ka një rënie të numrit të studentëve të regjistruar në vitin e parë të të gjitha fakulteteve, përveç dy - Mjekësisë dhe FINKI-t. Aty në vitin e kaluar shkollor u regjistruan më shumë studentë se dhjetë vjet më parë. Rrjedhimisht, 37% më shumë studentë se dhjetë vjet më parë u regjistruan në FINKI dhe 11% më shumë studentë në Fakultetin e Mjekësisë.

Ndërkohë, rënia më e madhe e numrit të studentëve të saporegjistruar u shënua në Fakultetin Juridik në Shkup, 392 studentë më pak se dhjetë vjet më pare, të regjistruar në vitin e parë, ose një rënie prej 61%.

Më pas është Fakulteti Filologjik, ku ka 372 studentë të vitit të parë më pak se dhjetë vjet më parë dhe Fakulteti Ekonomik në Shkup me 326 student më pak të saporegjistruar. Në përqindje, rënia më e madhe e interesit për të studiuar në dhjetë vitet e fundit është në Fakultetin e Kulturës Fizike, ku numri i studentëve të viteve të para për këtë periudhë është përgjysmuar.

Në Universitetin e Manastirit “Shën Klimenti i Ohrit” ka shënuar rënie të studentëve të sapo regjistruar në dhjetë vitet e fundit në të gjitha fakultetet, me përjashtim të Fakultetit Pedagogjik, ku tani ka 33% më shumë studentë të viteve të para se dhjetë vjet më parë. Rënia më e madhe e studentëve të regjistruar është shënuar në Fakultetin Teknologjik - Veles, 86%, në Fakultetin Juridik - Kërçovë, 69% dhe në Fakultetin e Veterinarisë, 67%.

Në Universitetin “Goce Dellçev” të Shtipit ka dy fitues dhe dy humbës më të mëdhenj. Rënia më e madhe me 666 studentë të saporegjistruar është në Fakultetin e Turizmit dhe Biznes-Logjistikës, ndërsa rritja më e madhe e studentëve të saporegjistruar krahasuar me periudhën dhjetëvjeçare është në Fakultetin e Mjekësisë, 636 studentë më shumë të regjistruar në vitin e parë.

E njëjta situatë është edhe në Universitetin Shtetëror të Tetovës. Aty Fakulteti i Mjekësisë ka më tepër studentë të regjistruar në vitin e parë për një dhjetëvjeçar, 723 më shumë vitin e kaluar se dhjetë vjet më parë. Në të kundërtën, rënie më të madhe të numrit të studentëve të viteve të para, krahasuar me periudhën dhjetë vjet më parë, ka pasur Fakulteti Juridik, me 517 studentë më pak të regjistruar në vitet e para.

Nga ana tjetër, krahasuar me dhjetë vjet më parë, në universitetet private ka 550 studentë të vitit të parë më shumë, që është një rritje prej 19%. Megjithatë, situata në fakultete dhe universitete të veçanta është e ndryshme.

Universiteti Evropian ka humbur më së shumti studentë të saporegjistruar, 319, pra 85%, ndërsa Universiteti MIT ka regjistruar 161 studentë ose 70% më pak. Nga ana tjetër, në Universitetin Ndërkombëtar Ballkanik – Shkup janë regjistruar 558 studentë të vitit të parë më shumë se dhjetë vjet, që është dy herë më shumë.

Edhe në institucionet e arsimit të lartë privat, shkencat mjekësore dhe informatika tërheqin interesin më të madh të gjimnazistëve për regjistrim në vitin e parë.

Në ndryshim nga rënia e numrit të nxënësve, numri i pedagogëve/profesorëve dhe bashkëpunëtorëve është në rritje. Vetëm në dhjetë vitet e fundit, stafi i universitetit është rritur me më shumë se një mijë kuadro, pra me një të tretën.

Në universitetet shtetërore ka 26% më shumë staf se dhjetë vjet më parë, pra 786 pedagogë dhe bashkëpunëtorë më shumë. Nga ana tjetër, tek ato private, stafi u rrit me 281 persona, pra me 45%.

Rritja më e madhe e numrit të stafit universitar nga të gjitha universitetet në vend është në Universitetin Shtetëror në Tetovë, ku tani më shumë se dhjetë vjet më parë ka 453 pedagogë dhe bashkëpunëtorë, që është një rritje prej 128%. Po në këtë universitet, për të njëjtin dhjetëvjeçar, numri i studentëve u ul me 5%, ndërsa numri i studentëve të viteve të para ul me 23%. Nga universitetet shtetërore, e vetmja rënie

e lehtë e numrit të stafit tani krahasuar me dhjetë vjet më parë është në Universitetin e Manastirit me 3% dhe në Ohër me 38%. Në Universitetin “Shën Cirili dhe Metodi” në Shkup ka një rritje prej 13% të personelit, ndonëse në të njëjtën kohë dhe për të njëjtën periudhë ka një rënie të numrit të studentëve për 19%, ndërsa ka një rënie prej 34% të numrit të studentëve të saporegjistruar. Këto shifra janë sipas studimit të Qendrës për Komunikim Civil, i bërë në bazë të të dhënave të marra nga Enti Shtetëror i Statistikave.

Foto: Qendra për komunikim civil