Bruksel, 5 dhjetor 2025 (MIA) - Maqedonia prej kohësh e ka merituar të fillojë negociatat e anëtarësimit në BE, prandaj Unioni duhet të ushtrojë presion mbi ata që bllokojnë procesin e zgjerimit, në mënyrë që ai të vazhdojë, tha zëvendëskryeministri dhe ministri i Transportit Aleksandar Nikolloski në një intervistë për MIA-n në Bruksel, ku mori pjesë në "Samitin BE-Ballkani Perëndimor" të organizuar nga grupi i ekspertëve "Miqtë e Evropës".

Nikolloski theksoi se në Samit, disa liderë dhe diplomatë evropianë "me mjaft guxim" pranuan se procesi i zgjerimit është mbi të gjitha politik, dhe vetëm pas kësaj vjen përmbushja e reformave, kritereve ose meritave.

“Dhe nëse tashmë e dimë se procesi është politik, atëherë nevojiten vendime politike, dhe atëherë është e nevojshme që shtetet më të mëdha anëtare të BE-së të vendosin një vizion të qartë për rajonin, një vizion të qartë edhe për Maqedoninë, tha Nikoloski. Lidhur me ndryshimet kushtetuese, Nikoloski thotë se pyetja kryesore është nëse miratimi i tyre është kushti i fundit apo nëse do të na vërë përsëri veton pas disa vitesh.

“Duhet të ketë siguri në proces dhe duhet të dimë kur do të fillojmë negociatat dhe kur do t'i përfundojmë negociatat, sigurisht nëse zbatojmë reformat e kërkuara nga BE-ja”, theksoi Nikolloski.

Zëvendëskryeministri njoftoi në intervistë se ndërtimi i hekurudhës së shpejtë për në Greqi do të fillojë verën e ardhshme, dhe nga viti 2031 ai pret që lidhja hekurudhore me Bullgarinë të jetë funksionale. Sipas tij, rreth Vitit të Ri, do të vihet në funksion edhe një pjesë e re e autostradës Ohër-Kërçovë, dhe shumë shpejt do të kemi një zgjidhje të plotë të autostradës për në Prilep dhe Manastir.

Në intervistë, Nikolloski njoftoi edhe krijimin e linjave të reja ajrore nga Ohri dhe Shkupi, si dhe futjen e një sistemi për plotësimin elektronik të të gjitha dokumenteve për transportin ndërkufitar me kamionë.

Më poshtë vijon intervista e plotë me zëvendëskryeministrin dhe ministrin e Transportit Aleksandar Nikolloski për MIA-n.

Ju morët pjesë në “Samitin BE-Ballkani Perëndimor” të Miqve të Evropës në panelin kushtuar zgjerimit të Unionit. BE-ja këmbëngul që kushti për anëtarësim është përmbushja e kritereve të përcaktuara. Megjithatë, në të kaluarën ka pasur raste kur disa anëtarë të sapopranuar “neglizhoheshin”. Pra, në momentin aktual gjeopolitik, a mund të presim që BE-ja t’i japë përparësi stabilitetit, mbi kushtëzimin e rreptë të procesit të pranimit?

“Keni të drejtë. Mendoj se debati në BE po fillon të ndryshojë, dhe kjo është diçka pozitive, veçanërisht pas agresionit ushtarak në Ukrainë, që është diçka që është vërtet shqetësuese për të gjithë rajonin dhe për të gjithë Evropën. Askush nuk priste që mund të kishte luftë në shekullin e 21-të.

Por BE-ja tashmë po bëhet më elastike dhe në Samit mund të dëgjonit me mjaft guxim se si disa udhëheqës evropianë, diplomatë, pranojnë se procesi është mbi të gjitha politik, dhe vetëm pas kësaj vjen përmbushja e reformave ose kritereve apo meritave. Sot debati është zhvendosur nga të qenit njëqind për qind politik në të përzier. Por ky është një ndryshim i madh në rrëfim, nëse e krahasoni me disa vite më parë kur të gjithë thoshin se bazohej vetëm në meritë.

Dhe nëse tashmë e dimë që procesi është politik, atëherë nevojiten vendime politike dhe atëherë është e nevojshme që shtetet më të mëdha anëtare të BE-së të vendosin një vizion të qartë për rajonin, një vizion të qartë edhe për Maqedoninë. Ne na intereson Maqedonia. Të ushtrojmë presion mbi ata që po bllokojnë procesin e zgjerimit në mënyrë që procesi i zgjerimit të mund të vazhdojë dhe Maqedonia të mund të fillojë negociatat. Sepse Maqedonia e ka merituar këtë për një kohë të gjatë.

Ju përmendët se ne meritojmë të fillojmë negociatat, por vazhdimisht këmbëngulet që duhet të përmbushim edhe një kusht tjetër për të filluar negociatat, që janë ndryshimet kushtetuese. A ka ndonjë moment të ri për këtë çështje?

“Pyetja kryesore është nëse ky është vetëm një kusht tjetër dhe nëse është kushti i fundit apo jo. Ju e dini që ne thamë se nuk do të bëjmë ndryshime kushtetuese nën diktatin bullgar. Ju e dini që kishte dhe ka ide se si ta kapërcejmë të gjithë këtë gjë. Edhe kur ishim në opozitë, bisedonim për ndryshime kushtetuese me efekt të vonuar, të cilat do të hynin në fuqi kur Maqedonia të përfundonte negociatat, në mënyrë që të mos bllokohej gjatë negociatave.

Po flasim gjithashtu për Bullgarinë që të përmbushë disa nga detyrimet e saj, në mënyrë që të ketë ekuilibër në proces. Ekzistojnë 14 vendime të Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut në Strasburg, të cilat duhet të zbatohen nga të gjitha shtetet anëtare. Bullgaria nuk ka zbatuar asnjë, dhe ato lidhen me maqedonasit në Bullgari, të drejtat e tyre themelore të njeriut, me shoqërimin, me aktivitetin politik dhe me vetëidentifikimin e tyre. Pra, procesi duhet të jetë dypalësh dhe procesi duhet të ofrojë një garanci se nuk do të ulemi këtu pas disa vitesh përsëri dhe të themi, ja ku është bllokuar përsëri Maqedonia. Dikush vuri përsëri veton për arsye të brendshme politike ose për arsye që lidhen me zgjedhjet, Maqedonia u bllokua përsëri. Duhet të ketë siguri në proces dhe duhet të dimë se kur do të fillojmë negociatat dhe kur do t'i përfundojmë negociatat, sigurisht nëse zbatojmë reformat që kërkon BE-ja.

Në Bruksel, do të merrni pjesë edhe në Këshillin Ministror të Komunitetit të Transportit, i cili do të diskutojë politikën e transportit dhe projektet e infrastrukturës në Ballkanin Perëndimor, duke përfshirë korridoret 8 dhe 10. Pra, në këtë kontekst, sa larg është procedura për projektin e hekurudhës së shpejtë?

“Lidhur me hekurudhën me shpejtësi të lartë, po bëjmë përparim të shkëlqyer. Për momentin, kemi aktivitete që janë në fazën përgatitore. Është një projekt shumë serioz dhe duhet të përgatitet mirë. Një kompani prestigjioze ndërkombëtare po punon për ne, një kompani që rekomandohet edhe nga Britania e Madhe.

Paralelisht, tashmë kemi ofertën më të mirë indikative për financimin e projektit dhe së shpejti do të hyjmë në procesin e përzgjedhjes së një kontraktori. Pra, pres që procesi të ecë me këtë dinamikë.

Pra, puna përgatitore tashmë ka filluar dhe ajo që për qytetarët është një fillim vizual i punës, për të parë makineritë në terren, pres që kjo të ndodhë diku gjatë verës.

Le të qëndrojmë tek hekurudha. Ju nënshkruat marrëveshjen për ndërtimin e tunelit hekurudhor ndërkufitar me Bullgarinë në Korridorin 8. Kur mund të presim që të fillojnë punimet dhe kur do të jemi në gjendje të udhëtojmë me tren nga Shkupi në Sofje?

“Epo, shpresoj në vitin 2031, nëse edhe Bullgaria do të punojë me dinamikën që mora si premtim nga Zëvendëskryeministri dhe Ministri i Transportit bullgar. Shpresoj që viti 2031 të jetë kjo datë.

Nga ana jonë, ne tashmë e kemi përfunduar seksionin e parë që shkon nga Kumanova në Beljakovce. Beljakovce-Kriva Pallanka, puna aktualisht po zhvillohet intensivisht. Për seksionin e tretë, ne tashmë po fillojmë përgatitjet për të shpallur një tender. Informacioni është publikuar tashmë në faqen e internetit evropiane për procedurat e tenderimit, ku presim që të aplikojnë sa më shumë kompani të interesuara.

Pra, kjo është diçka e mirë. Dhe presim që gjatë muajit dhjetor, gjatë muajit janar, të kemi tashmë një tender të shpallur, si për mbikëqyrje ashtu edhe për ndërtim, domethënë për punë.

Gjatë qëndrimit tuaj në Bruksel, ju paralajmëruat takim me homologun tuaj bullgar, Grozdan Karadzhov.

Po. Ministra nga vende të ndryshme do të jenë të pranishëm në takimin e Komunitetit të Transportit. Pres që të vazhdoj dialogun me zëvendëskryeministrin dhe ministrin e Transportit dhe Komunikacionit të Bullgarisë, Grozdan Karadzhov.

Ai është futur me të vërtetë me guxim në të gjithë këtë çështje dhe është i përqendruar në zbatimin e projekteve. Pra, jam i bindur se do të kemi një dialog konstruktiv që do të shkojë në drejtim të vazhdimit të asaj që bëmë në Gjueshevë, që është nënshkrimi i marrëveshjes ndërshtetërore për zbatimin e tunelit ndërkufitar, i cili duhet të lidhë dy vendet.

Sa të kënaqur jeni me dinamikën e ndërtimit të autostradës Kërçovë-Ohër dhe autostradave që po ndërtohen nga "Behtel dhe Enka"? A mund të presim së shpejti vënien në funksion të seksioneve të reja të autostradës?

Po. Pres që një seksion i ri i autostradës Ohër-Kërçovë të vihet në funksion rreth Vitit të Ri. Atje puna ka ecur përpara. Ishte një projekt i braktisur, një projekt i harruar. Një projekt nga i cili të gjithë kishin hequr dorë dhe ja ku është një projekt me të cilin po ecim përpara dhe që sheh dritën në fund të tunelit, domethënë sheh realizimin e vet.

Gjithashtu, aktualisht, së bashku me Bankën Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim, po punojmë në përzgjedhjen e kontraktorëve. Po i afrohemi fundit të segmentit që shkon nga Kërçova në Bukojçan. Bukojçan-Gostivar apo siç njihet Strazha, tashmë po punohet në mënyrë aktive. 17 nga gjithsej 32 kilometra janë çarë.

Për më tepër, po punohet në mënyrë aktive edhe në Gostivar-Tetovë, si dhe autostrada më e gjatë që po ndërton Maqedonia dhe seksioni më i gjatë që Maqedonia ka ndërtuar ndonjëherë në një projekt. Kjo është autostrada Prilep-Manastir, 40 kilometra e gjatë. Po punohet në të, dhe shumë shpejt do të dalim me një zgjidhje për segmentin që shkon nga Prilepi në Farish. Sepse, kemi nisur Gradsko-Drenovë-Faris. Që do të thotë se shumë shpejt do të kemi një zgjidhje të plotë të autostradës për në Prilep dhe Manastir.

Sa ndikim kanë këto projekte infrastrukturore në ndërtim?

„Shumë, dhe do të kenë edhe më shumë. Pres rritje dyshifrore në ndërtim. Vitin tjetër pres që të kemi mbi 10 për qind rritje në ndërtim, gjë që do ta ndryshojë plotësisht pasqyrën ekonomike në Maqedoni.

Le të kalojmë te qarkullimi ajror. A mund të presim ndonjë lajm në qarkullimin ajror së shpejti? Destinacione të reja nga aeroportet maqedonase?

“Brenda një viti, arritëm të hapim 21 destinacione, që është shumë për një vend të vogël si Maqedonia dhe vetëm dy aeroporte. Pres që Krakovi dhe Uroclau të hapen për në Ohër nga maji. Gjithashtu, Austrian Airlines të fillojë të fluturojë nga Vjena irect në Ohër.

Këto janë tre gjëra për të cilat u ra dakord, dhe tani, që nga shkurti, Fly Dubai do të fluturojë Shkup-Dubai.

Sa larg jemi me zbatimin e sistemit One Stop Shop dhe bashkëpunimin ndërkufitar për të lehtësuar transportin e njerëzve dhe mallrave?

“Po i afrohemi fundit të përzgjedhjes së një kontraktori për një projekt të quajtur "New Single Window", në të cilin po punojmë së bashku me Bankën Botërore.

Thënë thjesht, kjo do të thotë që transportuesit, veçanërisht ata në qarkullimin e mallrave, ata që kryejnë transport me kamion, nuk do të kenë më nevojë të ndalen në kufij, nëse plotësojnë të gjitha kushtet dhe mund të plotësojnë elektronikisht të gjitha dokumentet e nevojshme. Kjo do të kontrollohet nga institucionet. Dhe nëse institucionet thonë se kaq është, atëherë ata do të jenë në gjendje të kalojnë.

E njëjta gjë po futet nga Shqipëria dhe Serbia në fazën e parë, dhe nga faza e dytë nga Kosova, Bosnja dhe Hercegovina dhe Mali i Zi. Që do të thotë se nëse disa mallra ngarkohen në portin e Durresit, ato do të jenë në gjendje të shkojnë në Novi Sad pa u ndalur në kufij.

Ne filluam me BE-në dhe do ta përfundojmë me të. Si po shkon zbatimi i detyrimeve nga Plani i Rritjes dhe Strategjia Kombëtare e Transportit?

“Është pozitive, jemi të kënaqur. Jemi vërtet të kënaqur. Në pjesën e Planit të Rritjes, po realizojmë gjithçka që mund të realizojmë, dhe në pjesën e Strategjisë Kombëtare të Transportit, pres që shifrat për tremujorin e tretë të publikohen më 5 dhjetor.

Mendoj se janë të mira. Për gjysmën e parë të këtij viti krahasuar me gjysmën e parë të vitit të kaluar, rritja në sektorin e transportit dhe logjistikës është 6.1 për qind, që është shumë mbi rritjen mesatare në vend. Ndërtimi është edhe më i lartë, nëntë për qind.

Që do të thotë se këta tre sektorë, ndërtimi, transporti dhe logjistika, janë ata që e shtyjnë ekonominë maqedonase.

Sashko Pajanotov

Foto: MIA