Bruksel, 24 nëntor 2024 (MIA) - Gjatë vitit të kaluar, Evropa, Lindja e Mesme dhe Afrika janë përballur me disa nga zjarret më të mëdha pyjore të regjistruara që nga viti 2000, duke djegur më shumë se 500,000 hektarë tokë, theksohet në raportin e Qendrës së Përbashkët Kërkimore të Komisionit Evropian.

"Vitet e fundit, zjarret katastrofike në pyje janë bërë të zakonshme në Bashkimin Evropian dhe vendet fqinje, ndërsa as viti 2023 nuk ishte përjashtim. Zjarri pranë qytetit të Aleksandrupolis në rajonin grek të Maqedonisë Lindore-Trakisë ishte zjarri më i madh i vetëm pyjor i regjistruar në BE që kur Sistemi Evropian i Informacionit për Zjarret në Pyll (EFFIS) filloi të monitoronte situatën në vitin 2000", thuhet në raport.

Qendra thekson se zjarret e paprecedentë të pyjeve që kanë përfshirë Evropën në katër vitet e fundit tregojnë efektet e pamohueshme të ndryshimeve klimatike, për shkak të të cilave elementët e zjarrit po bëhen gjithnjë e më të shpeshtë dhe më intensivë.

Ndryshimet klimatike, siç thuhet në dokument, jo vetëm që kontribuojnë në një gamë të shtuar të zonave të prekura nga zjarret pyjore, kështu që ato tani po shfaqen në zona ku normalisht nuk ishin të pranishme në një shkallë të tillë, por gjithashtu i bën stuhitë e zjarrit më intensiv dhe sezoni i zjarreve të zgjasë përtej periudhës tradicionale të verës.

"Rritja e shpeshtësisë dhe intensitetit të zjarreve në pyje në sezonet e zgjatura të zjarreve paraqet një sfidë të re për shërbimet e zjarrfikësve në të gjithë Evropën dhe globalisht, pasi shuarja e zjarrit nga ajri bëhet më komplekse dhe operacionet tokësore bëhen më të vështira, dhe ndonjëherë edhe të pamundura", thekson Qendra. 

Sipas vlerësimeve paraprake, zonat e djegura në Evropë nga mesi i shtatorit të këtij viti janë nën mesataren e dy dekadave të fundit, kryesisht si rezultat i reshjeve të dendura që prekën pjesë të mëdha të kontinentit gjatë muajve të pranverës dhe verës.

Raporti vlerëson më tej vitet e fundit që Komisioni Evropian dhe vendet anëtare të BE-së kanë përmirësuar kapacitetet e tyre parandaluese dhe gatishmërie nga zjarri, duke rezultuar në më pak dëme në të gjithë bllokun këtë vit.

Sipas raportit, pothuajse 96 për qind e zjarreve në BE shkaktohen nga faktorë njerëzorë, ndaj fushatat edukative dhe ndërgjegjësimi i popullatës janë thelbësore për reduktimin e zjarreve në pyje.

Sipas Komisares Evropiane për Inovacione, Kërkime, Kulturë, Arsim dhe Rini Iliana Ivanova, kërcënimi në rritje i zjarreve në pyje të shkaktuara nga ndryshimet klimatike kërkon një "përgjigje të përbashkët të bazuar në prova".

Duke pasur parasysh se pothuajse të gjitha zjarret në pyje shkaktohen nga faktori njerëzor, sipas Komisares Evropiane, parandalimi dhe edukimi janë të rëndësishme për reduktimin e tyre.

Komisari Evropian për Veprimin për Klimën, Vopke Hukstra, vlerësoi se zjarret e pyjeve që përfshiu Evropën në vitin 2023 treguan se BE-ja nuk është mjaftueshëm e përgatitur për t'u përballur me rreziqe të tilla.

Ai theksoi se bazuar në gjetjet e studimit të publikuar së fundmi me titull "Vlerësimi i rrezikut klimatik evropian", BE-ja aktualisht është duke punuar në përgatitjen e një plani të ri ambicioz për përshtatjen klimatike.

Komisari Evropian për Menaxhimin e Krizave, Janez Lenarçiç, nga ana tjetër, tregoi se BE-ja është e gatshme të ndihmojë në rast të një zjarri të madh pyjor në Evropë dhe në mbarë botën, ndër të tjera, duke dërguar forca zjarrfikëse ajrore dhe tokësore brenda kornizës së Mekanizmit të Mbrojtjes Civile të Unionit.

Sistemi Evropian i Informacionit për Zjarre në Pyll (EFFIS) është një rrjet përmes të cilit 43 vende shkëmbejnë informacion mbi zjarret në pyje dhe vlerësojnë efektet e tyre në Evropë, dhe mundëson shkëmbimin e përvojave mbi praktikat e mira në parandalimin e zjarrit, shuarjen e tyre, restaurimin e zonave të djegura dhe për aktivitete të tjera që lidhen me trajtimin e elementeve të zjarrit.

Që nga viti 2015, EFFIS ka përdorur edhe shërbimet e Programit të BE-së për Monitorimin Satelitor të Tokës "Kopernik", përmes të cilit ofron informacion dhe të dhëna për gjendjet e Planetit dhe zonave të tij të veçanta me ndihmën e imazheve satelitore. sa/

Foto: Arkivi i MIA-s