Shkup, 26 janar 2024 (MIA) - Deputetët miratuan Ligjin për përdorimin e gjuhës maqedonase i cili do të zëvendësojë ligjin e mëparshëm të vitit 1998. Ligji është plotësuar me amendamente të pranuara nga Komisioni parlamentar amë i kulturës dhe u miratua në tërësi me votat e të 96 deputetëve të pranishëm në seancën e 139-të e cila u udhëhoq nga kryetari i sapozgjedhur i Kuvendit Jovan Mitreski, pa vota kundër dhe pa abstenime. 

Ligji parashikon lektorimin e detyrueshëm të të gjitha materialeve, me publikimin e emrit të lektorit, punësimin e detyrueshëm të lektorëve në të gjitha institucionet publike dhe organet qeveritare, në institucionet shtetërore, shkolla, shtëpi botuese, media, gjë që pritet të rrisë interesin për të studiuar gjuhën maqedone. Do të formohet edhe Inspektorati për mbikëqyrje të zbatimit të ligjit.

Ministrja e Kulturës Bisera Kostandinovska-Stojçevska, në prezantimin e saj para votimit tha se me shumë mund, përkushtim dhe entuziazëm kanë arritur t'i përmbushin zotimet e tyre për mbrojtjen dhe promovimin e gjuhës maqedonase. Ajo theksoi se pas disa ndryshimeve të vogla të ligjit të mëparshëm, i cili i ka mbushur 25 vjet, ligji i ri ofron zgjidhje dhe mekanizma për ndërtimin e një politike të përshtatshme gjuhësore, mekanizma shtesë për të forcuar respektimin e gjuhës standarde maqedonase dhe përdorimin e drejtë të saj.

Ajo gjithashtu tha se ligji i ri ofron bazë ligjore për miratimin e strategjisë kombëtare për gjuhën maqedonase dhe prej saj burojnë iniciativa të rëndësishme, siç janë bursat për studentët nga viti i katërt i arsimit të mesëm dhe studentët e nivelit universitar, studimet master dhe doktoraturë, për të cilën konsideron se është një hap i madh drejt motivimit të të rinjve për të studiuar gjuhën maqedonase.

Gordana Siljanovska-Davkova nga grupi paralamentar i VMRO-DPMNE-së në diskutim ai tha se është bërë një “hap i madh përpara” dhe se “ky është fillimi i një historie suksesi”, sepse, siç tha ai, përballemi çdo ditë me mosrespektim të gjuhës maqedonase në institucionet shtetërore dhe se ligji i ri “ do të na drejtojë tek nevoja e ruajtjes së saj'.

Ajo theksoi se në diskutim janë pranuar amendamente, por, tha ai, mbetet punë e papërfunduar. Ajo konsideron se është shumë më mirë që anëtarët e Këshillit të gjuhës maqedonase të “rekrutohen” nga institucionet më të rëndësishme për mbrojtjen e gjuhës dhe ata vetë ta zgjedhin kryetarin e Këshillit, e jo Qeveria të bëjë atë. Ajo poashtu tha se “nuk ka kuptim ikja nga termi maqedonas”.

Asaj iu kundërpërgjigj deputetja Snezhana Kaleska-Vançeva nga LSDM-ja e cila tha se “nuk ikin nga termi maqedonas” dhe se shpreson që “të mbetet në të kaluarën dhe të mos përsëritet nëpërkëmbja e gjuhës maqedonase, mungesë respekti e plotë ndaj krijuesit, babait të gjuhës moderne maqedonase, Bllazhe Koneskit të cilin jo shumë kohë më parë e quanin 'xhuxhi nga Nebregova'”.

Ajo gjithashtu ka rikujtuar se deputetët e VMRO-DPMNE-së nuk kanë votuar për marrëveshjen e Fronteksit, siç tha ai, “marrëveshja e parë në gjuhën maqedonase e nënshkruar nga 26 shtete anëtare të BE-së”.

"Ne nuk ikim nga termi maqedonas dhe nuk do të përjetojmë kurrë një sjellje të mosrespektimit të plotë të historisë dhe gjuhës sonë që njihet nga Bashkimi Evropian", tha Kaleska-Vançeva. qa/

Foto: arkivi i MIA-s/printskrin