Shkup, 12 shtator 2023 (MIA) - Njerëzit dhe qeveritë në rajon kanë nevojë urgjente për përfitime konkrete nga anëtarësimi në Bashkimin Evropian. Për të arritur këtë, procesi i anëtarësimit duhet të reformohet dhe vendet kandidate duhet të inkorporohen hap pas hapi në strukturat e BE-së përpara se të bëhen zyrtarisht anëtarë, tha Mihael Rot, kryetar i Komitetit të Punëve të Jashtme të Bundestagut gjerman dhe ish-ministër i Punëve të Jashtme të Gjermanisë. 

Ai shprehet i kënaqur që kryetari i Këshillit Evropian, Sharle Mishel, së fundi ka bërë një propozim të ngjashëm si ai nga vizita e vitit të kaluar në vend, ndërsa sot në një konferencë në Kuvendin e Maqedonisë, Rot ka specifikuar gjashtë propozime për reforma. Sipas tij, ato do të rezultojnë në një proces të përshpejtuar gradualisht integrues, i cili beson se do të jetë më tërheqës për vendet e Ballkanit Perëndimor dhe do t'i afrojë ato me BE-në, pa cenuar, siç tha ai, kriteret strikte për anëtarësim. 

Hapja e negociatave, së bashku me hapjen dhe mbylljen e kapitujve të veçantë, në të ardhmen, sipas Rot, duhet të vendoset me shumicë të kualifikuar në Këshillin e Ministrave. Është një nga gjashtë propozimet që ai ua bëri të ditur sot deputetëve maqedonas.

“Nuk lejohet që vetëm një vend anëtar ose dy vende anëtare të shantazhojnë të gjithë të tjerët. Ky ishte realiteti i hidhur kur isha ministër i Jashtëm. Isha i gjunjëzuar sepse fillimisht duhej t'i bindja kolegët e mi francezë dhe më pas duhej t'i bindja kolegët e mi bullgarë”, tha Rot në një fjalim në konferencën "Përparimi i procesit të Berlinit përmes diplomacisë parlamentare" organizuar nga Instituti i Demokracisë Societas Civilis- Shkup. 

Deputeti dhe diplomati gjerman propozoi që vendet kandidate që po bëjnë progres të kënaqshëm në kuadër të negociatave dhe në kuadër të qeverisjes së mirë dhe sundimit të ligjit, të jenë pjesë e Këshillit Evropian dhe të marrin pjesë rregullisht në Këshillin e Ministrave.

“Përpara anëtarësimit, BE-ja duhet të arrijë bashkëpunim edhe më të ngushtë me vendet kandidate në fushat kyçe të sigurisë, energjisë dhe infrastrukturës. Qasja graduale në tregun e përbashkët të BE-së do të jetë një nxitje tërheqëse për t'u bashkuar me Unionin. Ndihma financiare e para-anëtarësimit për të ndihmuar përpjekjet e anëtarësimit, e cila duhet të rritet ndjeshëm për të kompensuar mungesat e investimeve dhe si një mbrojtje ndaj kredive kineze”, tha Rot në shpalljen e propozimeve. 

Dy nga gjashtë propozimet e tjera që, sipas tij, do të reformojnë procesin e integrimit në BE janë: forcimi i rolit të shoqërisë civile pro-evropiane, për shembull përmes procedurave të detyrueshme konsultimi dhe që vendet anëtare evropiane, siç tha ai, duhet të fillojnë, një proces sponsorizimi përmes të cilit ata do të ofrojnë asistencë teknike në procesin e anëtarësimit. 

“Dje fola me kolegët e mi nga Maqedonia e Veriut dhe të gjithë janë “të ngopur” me Bashkimin Evropian. Këta janë të rinj që kishin besim dhe e kam të qartë pse nuk i besojnë më BE-së. Nuk është vetëm se ju duhet të përmbushni detyrimet tuaja, por edhe ne duhet të përmbushim detyrimet tona dhe të përmbushim premtimet tona. Pa dyshim, Maqedonia e Veriut mund të përfitojë nga këto reforma dhe kjo është pikërisht ajo që i duhet vendit tuaj pas kaq shumë vitesh pritjeje. Si shteti më i madh anëtar i BE-së, Gjermania ka një përgjegjësi të veçantë për të ardhmen e Ballkanit Perëndimor dhe jam vërtet krenar që kjo është një nga temat kryesore në agjendën e kryeministrit tone”, tha Rot në Kuvend.

 Kthimi i luftës në rajon, tha ai, i bëri me dije BE-së se stabilizimi dhe integrimi i "fqinjëve tanë nga Evropa Lindore dhe Juglindore është në interesin tonë".

“Kjo nuk është dhuratë, por është për interesin tonë. Për të arritur këtë, procesi i zgjerimit duhet të reformohet në atë mënyrë që qytetarët në vendet kandidate, si Maqedonia e Veriut, të mund të përfitojnë nga avantazhet fillestare që ofron anëtarësimi në Union, edhe para se ai të hyjë zyrtarisht si anëtar i BE-së. Bashkimi Evropian i ka kushtuar shumë kohë dhe ka investuar shumë besim në vendet e Ballkanit Perëndimor në vitet e fundit. Maqedonia e Veriut është shembulli më i mirë ose, për fat të keq, më i keqi i kësaj. Integrimi evropian i Maqedonisë së Veriut do të jetë i një rëndësie simbolike për të gjithë rajonin sepse është shembull multietnik për Ballkanin Perëndimor”, tha Rot. 

  Agresioni i Rusisë kundër Ukrainës, shtoi Rot, zgjoi BE-në nga gjumi dhe Unioni rizbuloi, siç tha ai, një nga instrumentet e tij më të suksesshëm - politikën e zgjerimit "e cila ishte forca lëvizëse e dekadave të fundit dhe çoi në paqe, demokraci dhe sundimin e ligjit".

 Rot beson se me dhënien e statusit kandidat Ukrainës dhe Moldavisë, në Ballkanin Perëndimor është ngritur shqetësimi se fokusi i BE-së në të ardhmen e afërt do të drejtohet drejt Evropës Lindore dhe pikërisht për këtë, theksoi ai, "ne duhet të kujdesemi që ndikimin destabilizues i Rusisë dhe Kinës të mos rritet në rajon”.

 Ai beson se BE-ja duhet të ripërtërijë angazhimet politike përmes të cilave do të vendosë themelet për anëtarësimin e vendeve të Ballkanit Perëndimor në BE ndërmjet viteve 2025 dhe 2023.

“E di që BE-ja nuk dëshiron të flasë për data dhe se kjo përmban gjithmonë risk. Por ne kemi nevojë për më shumë ambicie. Unë nuk mund të vij në Shkup, në Sarajevë apo në Prishtinë dhe të them: "Shiko, varet nga ju, sa më ambicioz të jeni, aq më shpejt do t'ju jepet mundësia për të hyrë në BE". Mendoj se duhet të jemi më ambiciozë. Nuk jam i sigurt se njerëzit në vendin tuaj do të kishin durimin të prisnin edhe 20 ose 25 vjet të tjera. Mendoj se duhet të krijojmë një udhërrëfyes që do të jetë më thelbësor, më i saktë se ai që kishim më pare”, tha Rot në fjalimin e tij, duke thënë se "e ardhmja juaj është edhe e ardhmja jonë e përbashkët ".

Politikani gjerman tha se “nuk mund të përballojmë më mungesën e vendosmërisë kur situata është më e brishtë se kurrë më parë”.

 “Tensionet nacionaliste po rriten në rajon, siç mund të shihet së fundmi në kufirin ndërmjet Kosovës dhe Serbisë dhe në prag të zgjedhjeve në Bosnje dhe Hercegovinë. Ndërkohë, në Ballkanin Perëndimor kemi një përplasje mes demokracive liberale dhe socialdemokracive, nga njëra anë, dhe sistemeve autoritare të Rusisë dhe Kinës, nga ana tjetër. Hezitimi ka krijuar hapësirë për aktorë të tjerë, të cilët jo vetëm hedhin poshtë vlerat dhe interesat tona, por edhe luftojnë aktivisht kundër tyre. Bashkimi Evropian nuk duhet të ketë frikë nga konkurrenca e hapur me Rusinë dhe Kinën”, tha Rot.

 Për të përmbushur këto angazhime të përgjegjësisë, shtoi deputeti i Bundestagut, ai ftoi kolegët e tij nga vendet e Ballkanit Perëndimor të bashkohen në një aktivitet në kuadër të Procesit të Berlinit në Berlin, duke shtuar se deputetët kanë një rol thelbësor në avancimin e perspektiva evropiane të rajonit.

 Foto: MIA