Shkup, 15 nëntor 2023 (MIA) - Burimet, cilësitë dhe kultura juridike, sipas kryetarit të Këshillit Gjyqësor, Sashko Georgiev, i japin shpresë gjyqësorit tonë. Problemi, sipas tij, është se prej vitesh jemi skllavëruar në zgjidhjet joadekuate ligjore që duhet të reformohen nga praktikuesit që zbatojnë nevojat reale. Dalja në pension e disa prej gjyqtarëve dhe hyrja e personelit të ri, thotë ai, krijon një veting të natyrshëm që sjell shpresë se mund të kemi një gjyqësor solid, tek i cili mund të besojmë.

Këto janë disa nga qëndrimet e presidentit Georgiev, të cilat ai i ka theksuar në një intervistë për MIA-n, në të cilën kemi diskutuar për disa tema, përfshirë Raportin e Komisionit Evropian, si dhe për zhvillimet aktuale në gjyqësor.

Në intervistën për MIA-n, Georgiev thotë se raporti i Komisionit Evropian për progresin e vendit, ku theksohet se nuk ka përparim në gjyqësor, është kryesisht real. Sipas pikëpamjeve të tyre, siç tha ai, bëhet fjalë për probleme reale, të vjetra në funksionimin e gjyqësorit. Ai theksoi se Raporti nuk ka përfshirë katër-pesë muajt e fundit, gjatë të cilëve ka pasur zgjedhje të gjyqtarëve, kryetarëve të gjykatave dhe procedura të përfunduara ose në fazën përfundimtare për gjyqtarë, që pret të gjenden në raportin e vitit të ardhshëm

Lidhur me faktin se në raport është shënuar negativisht shkarkimi i paraardhëses së tij Vesna Dameva, ai ka theksuar se procedura është zhvilluar në kushtet kur nuk ka pasur zgjidhje të paraparë procedurale ligjore për shkarkimin e kryetarit të Këshillit Gjyqësor. dhe se është vendosur me shumicë votash në Këshill.

“Këshilli drejton, disponon dhe punon në bazë të shumicës së votave. Kjo është një praktikë që dihet. Pra, është e rregulluar me ligj, që të gjitha vendimet të merren me shumicë votash. Si organ kolektiv ka qenë vendim me shumicë votash nga organi, pra Këshilli, ku me nëntë vota “pro” është konstatuar shkarkimi i kryetares së mëparshëm dhe është vendim që maxhoranca e ka marrë, pranuar dhe zbatuar. Në bazë të këtij vendimi është caktuar seanca për zgjedhjen e kryetarit të ri”, thotë ai.

Georgiev shtoi se fakti që nuk ka dispozitë ligjore për shkarkimin e kryetarit të Këshillit Gjyqësor është një boshllëk në ligj dhe mendon se kjo duhet të zgjidhet së shpejti, duke theksuar se grupi i punës i sapoformuar i Ministrisë së Drejtësisë për ndryshime dhe plotësime në Ligjin për Këshillin Gjyqësor, ndër të tjera, duhet të ketë parasysh këtë.

“Apeloj që në këtë grup pune i cili duhet të reformojë zgjidhjet ligjore në seksionin e Këshillit Gjyqësor, të përfaqësohet nga praktikantë që punojnë në atë seksion, sepse në të kaluarën ka pasur shumë raste që për zgjidhjen e këtyre rasteve dhe të ngjashme si këto janë përfaqësuar nga profesorë dhe njerëz të cilët vetëm teorikisht zbatojnë ligjet, por zgjidhjet më të mira, për mendimin tim, janë zgjidhjet kur janë të përfshirë praktikuesit, të cilët i dinë anomalitë dhe problemet reale në praktikë”, konsideron Georgiev.

Në pyetjen në lidhje me funksionalitetin e Parimit të Badenterit gjatë zgjedhjes së gjykatësve, kryetari Georgiev theksoi se shumë vite pasi është sjellë parimi i Badenterit në Kuvend, ndërsa më vonë edhe në Këshillin Gyjqësor dhe në Këshillin e Prokurorëve Publikë, është koha që të gjendet ndonjë zgjidhje tjetër ligjore.

"Vlerësoj se përfaqësimi është i nevojshëm dhe i patjetërsueshëm në organet e tilla, si dhe në Këshillin Gjyqësor, por, nga ana tjetër, a është kjo në rregull dhe zgjidhje e mirë për të gjithë këto 20 vite dhe në të ardhmen të zbatohet ajo mënyrë e votimit gjatë zgjedhjes së gjykatësve, unë vlerësoj se është më e rëndësishme që qytetarëve t'u mundësojmë zgjedhje të kuadrove cilësorë dhe të mirë të gjykatësve, më pak e rëndësishme është se nga cila kombësi janë", tha kryetari Georgiev.

Sipas tij, në afat të shkurtë do të duhej ky të jetë mjet i të menduarit, gjegjësisht, siç thotë, të gjendet mënyrë se si të përfaqësohen të gjitha kombet, ndërsa nga ana tjetër, të mos jetë vendimmarrëse përkatësia kombëtare për ndonjë zgjedhje të caktuar.

Deklaratën e ambasadores amerikane Angela Ageler, në të cilën ajo thotë se pavarësisht mandatit të Këshillit Gjyqësor për të siguruar funksionimin e duhur dhe transparent të gjyqësorit, kanë parë pak prova për përmbushjen e këtyre, siç tha, “detyrimeve të shenjta. “, ai e komenton se kjo transparencë është e pamjaftueshme dhe duhet përmirësuar.

“Transparenca nuk janë vetëm kamerat, për të regjistruar dhe paraqitur para publikut dhe qytetarëve se kush çfarë tha dhe se çfarë bindjeje ka. Kjo është ndoshta një pjesë e vogël e transparencës. Për mua transparenca është se për çfarë arsye, në një rast specifik, qoftë gjatë zgjedhjeve, qoftë për shkarkim, pse është zgjedhur një kandidat specifik. Duhet të dihet saktësisht se çfarë rezultatesh ka arritur, sa çështje ka zgjidhur, sa lëndë janë anuluar, për çfarë arsye janë anuluar, nëse përsëriten të njëjtat probleme gjatë anulimit të lëndëve. Është një problem i përgjithshëm në transparencë që duhet ta specifikojmë”, theksoi Georgiev.

Në lidhje me sondazhin e KSHPK-së dhe OSBE-së, i cili tregoi se mbi dy të tretat e gjyqtarëve nuk besojnë se Këshilli Gjyqësor mbron pavarësinë e gjyqësorit, ai tha se është e palejueshme që një gjyqtar të vuajë ndikime apo çfarëdo marrëdhëniesh të pakënshme në fushën e punës së tij dhe të gjitha këto t'i fshehë para Këshillit dhe nga ana tjetër t'i paraqesë në votime të fshehta.

Këtu ndërlidhemi me rastin e kryetares së Gjykatës Supreme, Besa Ademi, e cila përmes mediave zbuloi se gjyqtarët atje janë nën presion që të rivendoset amnistia e ish-presidentit Ivanov për të mundësuar kthimin e qetë të ish-kryeministrit Nikolla Gruevski. në vend, për të cilin Georgiev tregoi se priste që anomali të tilla të vihen në dukje në vendin e duhur.

“Në Ligjin tonë për Këshillin Gjyqësor, sipas nenit 2, është paraparë që Këshilli të garantojë mbrojtjen e gjyqtarëve nga çdo ndikim, përfshirë edhe atë politik. Rendi i gjërave është i tillë që një gjyqtar, nëse pëson ndikime të tilla, mund ta raportojë atë në Këshill. Ai përfundimisht mund ta raportojë në Prokurori dhe sistemi do të marrë masa mbrojtëse”, theksoi ai.

Mosparaqitja e saj në mbledhjen në të cilën ishte ftuar nga Këshilli u komentua si jo mjaft profesionale, sidomos për faktin se kryetari i Gjykatës së Lartë është anëtar i Këshillit sipas detyrës zyrtare.

“Roli i kryetarit të Gjykatës Supreme mund të kontribuojë në zgjidhjen e problemeve. Edhe një anëtar, me përvojën dhe njohjen e situatës në gjyqësor, në Gjykatën Supreme, mund të kontribuojë shumë në diskutim. Besoj se është e nevojshme që të ndiqen seancat, dhe në anën tjetër, të merremi me problemet reale, që kur kemi situata të tilla, këtu të hapen këto çështje”, thotë Georgiev.

Ai i ka bërë thirrje edhe ministrit të Drejtësisë, Krenar Loga, i cili është edhe anëtar i Këshillit Gjyqësor sipas detyrës zyrtare, i cili nuk është I pranishëm në seanca, që me praninë e tij të kontribuojë në zgjidhjen e problemeve.

“Si mundet ne si Këshill Gjyqësor t'i drejtohemi pushtetit ekzekutiv nëse nuk dëgjohen problemet për gjykatat. Si do t'i zgjidhim problemet, qoftë për administratën, qoftë për mungesën e gjyqtarëve. Si do të kemi hapësirë për mendim dhe diskutim në Parlament, kush do të përcjellë pikëpamjet tona? Ky është roli i Ministrit të Drejtësisë që të përballet me problemet reale, të dëgjojë problemet në drejtësi dhe normalisht t'i përcjellë ato tek institucionet”, tha kryetari i Këshillit Gjyqësor.

Lidhur me vendimin e ministrit Loga për shkarkimin e gjyqtarit Llazar Nanev nga Këshilli për Koordinimin e Teknologjisë së Informacionit dhe Komunikimit në Gjyqësor dhe dorëheqjet e anëtarëve të Këshillit Gjyqësor, Loreta Gorgieva dhe Milazim Mustafa nga Këshilli i TIK-ut, të cilat ishin për shkak të shkarkimit të gjyqtarit. Nanev, tha se kjo është pikëpamje e ministrit, gjegjësisht e drejtë e kolegëve anëtarë dhe nuk do të donte të hynte në atë pjesë.

Lidhur me atë nëse Këshilli Gjyqësor deri më tani ka pranuar ankesa për punën e Nanevit, ai thotë se normalisht gjatë një viti kalendarik Këshilli pranon rreth 500 ankesa për gjyqtarë.

“Pra, nuk diskutohet se ka pasur edhe për kolegun Nanev. Por gjithsesi do të theksoj sërish se nuk po hyj në pjesën e vendimit të ministrit të drejtësisë, pra shkarkimin nga organi i TIK-ut, sepse supozoj se ai kishte arsyet e veta pse mendonte se ishte një zgjidhje e mire”, shtoi ai.

Në intervistë u fol edhe për zgjedhjen për kryetar të Gjykatës Themelore Civile në Shkup, ku u zgjodh gjyqtari Besnik Avdija, për të cilin në opinion po qarkullonte një video kontroverse. Georgiev theksoi se nëse përcaktohet një problem në aspektin e integritetit, Këshilli është këtu për të reaguar.

Ai ka theksuar se Avdia ka qenë kandidat edhe në vitin 2019 dhe më pas ka dalë ai incizim, i cili është shqyrtuar nga kolegjiumi dhe gjoja është konstatuar se bëhet fjalë për një regjistrim të vitit 2017, i cili ka pasur biseda private. Në vitin 2019, Avdija nuk u zgjodh kryetar i Gjykatës Civile, por ai vazhdoi punën gjyqësore pa ndërprerje.

“Atëherë nuk u zgjodh ky kolegu, kaloi një koleg tjetër kryetar dhe për të gjitha këto katër, pesë vjet sa është periudha, nuk ka pasur asnjë reagim, domethënë nuk ka pasur asnjë përfundim për këtë gjyqtar. Kështu ai vazhdon të punojë si gjyqtar, arrin rezultate gjatë gjithë kësaj periudhe, dhe tani që është rihapur çështja e zgjedhjes për kryetar, ku ky koleg gjyqtar ka konkuruar, dhe ndër të tjera ka qenë kandidati i vetëm, një apo dy ditë para seancë, u publikuan përmbajtje të tilla nga ai video incizim”, thotë Georgiev.

Lidhur me aktgjykimin për rastin "Feroinvest kundër Laboratorit Investigues Gazetares" në të cilin gjykata civile e Shkupit dënoi Laboratorin Investigues Gazetaresk dhe redaktoren Sashka Cvetkovska për shpifje për dokumentarin "Konspiracion kundër ajrit" pas padisë së ish-zëvendëskryeministrit Koço Angjushev, pronar i Feroinvest, Georgiev tha se Këshilli ka pranuar një kërkesë për përcaktimin e përgjegjësisë së një gjyqtari, që siç tha ai, do të shqyrtohet dhe do të jetë objekt diskutimi në seancë. Sipas tij, është mirë që është aktgjykim i shkallës së parë, që pas së cilës ka vend për ankesë.

Në lidhje me ndryshimet në Kodin Penal, të cilat lejuan skadimin e disa veprave të korrupsionit të lartë ose uljen e dënimit, ai tha se si pushtet gjyqësor janë vënë në një situatë të pafavorshme ku perceptimin e japin ata si gjyqësor, ndërsa ligjet janë ato që i sjell Kuvendi.

Ai theksoi se pajtohet personalisht dhe si qytetar dhe si gjyqtar, por edhe si kryetar i Këshillit Gjyqësor që drejtësia, siç tha ai, në një pjesë të caktuar të lëndëve është zvarritur.

“Mendoj se këtu si gjyqësor duhej kushtuar më shumë vëmendje, veçanërisht në pjesën e kohëzgjatjes së këtyre procedurave. Kemi pasur situata kur ka përfunduar përcaktimi i procedurës në shkallë të parë, ku në pjesën më të madhe, me sa dihet, kemi pasur vendime dënuese, me dënime me burgim, ka ndodhur që për shkak të së drejtës së ankimit të avokatëve mbrojtës, të pandehurve, këto çështje janë anuluar, të cilët pas disa kohësh janë kthyer sërish për gjykim. Jam i bindur se në pjesën më të madhe ka mundur të procedohet para gjykatave të shkallës së dytë, hapja e seancës publike, mundësisht për të hequr shkeljet e disa proceseve procedurale gjatë punës para gjykatës së shkallës së pare”, theksoi Georgiev.

Në seksionin për gjendjen në gjyqësor, ai theksoi se është fakt që ka një numër të madh të lëndëve, ndërsa në anën tjetër numri i gjyqtarëve është në rënie. Lidhur me disbalancën në të cilën hyjnë një numër më i vogël i gjyqtarëve si staf nga Akademia e Gjyqtarëve dhe Prokurorëve Publikë, e në anën tjetër, gjenerata të tëra dalin në pension, ai tha se ky është një problem që është dashur të parashikohet shumë më herët. Ai urdhëroi grupin punues që do të punojë për reformat që ta ketë parasysh këtë dhe të gjejë mënyrën e duhur për zgjidhjen e këtij problemi.

Ai e quajti “rekord” zgjedhjen e gjyqtarëve në Apelin e Shkupit, duke pasur parasysh se ajo zgjati dy vjet dhe do të përcaktohet sot, kur në Këshillin Gjyqësor do të zgjidhen tetë gjyqtarë nga rreth 59 kandidatë të regjistruar, për të cilët tha se janë një brez gjyqtarësh që kanë përvojë 10-20 vjeçare dhe tashmë janë me përvojë dhe të kualifikuar për të qenë gjyqtarë të gjykatave më të larta.

Sipas tij, ka shpresë për gjyqësorin tonë, sepse ka resurse, cilësi dhe kulturë juridike. Problemi, siç përfundon ai, “është se prej vitesh kemi qenë skllevër të disa zgjidhjeve ligjore të papërshtatshme”.

“Koha kalon, koha kalon përpara. Nga njëra anë, ne duam të ndjekim të gjitha ato vlera botërore dhe të përgjithshme sistematike dhe kohë të reja, nga ana tjetër, kemi një situatë ku jemi skllevër të disa procedurave ligjore që janë të një kohe të kaluar, tha Georgiev, i cili. theksoi se duhet hapur çështja e Ligjit për gjykatat dhe të bëhen reforma nga praktikantët që zbatojnë nevojat reale.

Vetingu në këtë rast thotë se është diçka e natyrshme.

“Një numër i mirë kolegësh po dalin në pension, po vijnë staf të rinj nga vende të tjera. Këtu është gjyqësori i ri dhe shpresojmë se mund të kemi një gjyqësor solid në të cilin do të kemi besim”, konkludoi kryetari i Këshillit Gjyqësor, Sashko Georgiev në intervistën për MIA-n.

Angela Rajçevska

Foto: Frosina Naskoviq

Video: Asllan Vishko