Shkup, 30 maj, 2024 (MIA) - Vendi të fokusohet në investimet e sektorit energjetik, të përshpejtojnë zëvendësimin e qymyrit me burime të rinovueshme, ta rrisë prodhimin vendor të energjisë elektrike dhe ushqimit dhe të bëjë një ridizajnim serioz të ndihmës shtetërore, veçanërisht në bujqësi, vlerësojnë ekspertët.

Këto sugjerime, siç u tha në forumin e sotëm ekonomik i referohen në përgjithësi pjesës tjetër të vendeve të Ballkanit Perëndimor. Të gjithë ata kanë marrë masa të ngjashme për t'u përballur me krizën, por është e pamundur të thuhet saktësisht se cila si dhe sa me sukses u përball me pasojat. Vlerësimi është se masat kanë dhënë rezultate dhe aktualisht ka një stabilitet më të madh të çmimeve.

Analizat e fundit tregojnë se vendet e Ballkanit Perëndimor harxhojnë tre herë më shumë energji në krahasim me vendet e BE-së, për të prodhuar një njësi të BPV-së.

"Vendet e Ballkanit Perëndimor nxorën mësime të ngjashme nga kriza energjetike, sepse është shumë e rëndësishme të diversifikohen burimet e energjisë. Por, një nga mësimet më të rëndësishme është se sa e rëndësishme është hyrja e sa më shumë burimeve të rinovueshme të energjisë, të mos varemi vetëm nga gazi. Vendet e Ballkanit Perëndimor në masë të madhe e bazojnë sektorin e tyre energjetik në qymyr, ndërsa kjo kërkon shpenzime të mëdha sepse objektet që punojnë me qymyr janë të vjetruara dhe duhet të zëvendësohen me burime të rinovueshme të energjisë. Prandaj, mesazhi është se zëvendësimi i qymyrit me burime të rinovueshme të energjisë duhet të përshpejtohet", deklaroi Kori Udoviçki nga Qendra për studime të avancuara ekonomike (CEVES) - Serbi para fillimit të forumit të titulluar "Pas stuhisë: Menaxhimi i stabilitetit të ushqimit dhe energjisë" stabiliteti në Ballkanin Perëndimor". 

Sipas drejtoreshës ekzekutive të “Fajnens tink”, Bllagica Petreski nëse vendet e Ballkanit Perëndimor duan të krijojnë vetë qëndrueshmëri dhe qëndrueshmëri më të madhe në të ardhmen, duhet të vazhdojnë me reformat. Në planin afatshkurtër nevojitet shënjestrim shtesë i mbështetjes sociale dhe reduktimi dhe heqja e subvencioneve të energjisë elektrike, ndërsa në afatmesëm dhe afatgjatë fokusi duhet të jetë në rritjen e prodhimit vendas të energjisë elektrike dhe ushqimit.

"Kriza energjetike pati një ndikim serioz në rritjen e çmimeve të ushqimeve dhe energjisë. Përveç varësisë nga importi i energjisë elektrike dhe lëndëve djegëse fosile, një problem shtesë në vendet e Ballkanit Perëndimor u krijua nga joefikasiteti i energjisë në konsum. Vendet e Ballkanit Perëndimor konsumojnë 50 për qind më shumë energji elektrike për të prodhuar bruto-produkt të njëjtë si vendet e BE-së dhe në gjashtë vitet e fundit kanë tre herë më pak kalim në burimet e ripërtëritshme të energjisë", theksoi Petreski.

Duke prezantuar rezultatet e analizave, ajo përmendi se kriza ka prekur ndjeshëm ekonomitë familjare.

"Në BeH, rritja prej 17.4 për qind në çmimet e energjisë elektrike kontribuoi në një rritje prej katër për qind të varfërisë. Situata të tilla imponuan nevojën për ndërhyrje fiskale. Të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor kanë prezantuar pako masash për përballje me krizën. Vlerësimi i këtyre pakove është 3.5 miliardë dollarë. Vetëm Maqedonia e Veriut shpenzoi 3.2 për qind të PBB-së si subvencione të energjisë elektrike për t'u përballur me krizën energjetike. Investimet në sektorin energjetik dhe një ridizajn serioz i ndihmës shtetërore janë të nevojshme, veçanërisht në bujqësi dhe ku janë joefektive", tha Petreski. rq/

Foto/video: MIA