Shkup, 17 qershor 2024 (MIA) - Shtesa jashtë orarit të punës paguhet vetëm në 26 nga 36 institucione, ndërsa shtesa për përshtatje me tregun e punës nuk paguhet në asnjë institucion, konfirmon Enti Shtetëror i Revizionit (ESHR). Konstatohet edhe se modulin e përllogaritjes së pagave e përdorin vetëm 29 institucione, ndërsa moduli i menaxhimit të performancës nuk përdoret fare. Tregon rishikimin e afateve të përcaktuara me ligj për miratimin e planeve të punësimit, si dhe harmonizimin e Ligjit për nëpunësit administrativë me Kontratën e Përgjithshme Kolektive për sektorin publik në pjesën e mënyrës së përcaktimit të pagës.

 Me revizionin e harmonizimit të temës "Paguaj dhe shtesat e pagave të nëpunësve administrativë në Republikën e Maqedonisë së Veriut" që e publikoi sot ESHR-ja mbulohen pagat dhe shtesat e nëpunësve administrativë për periudhën 2021-2023 në 14 ministri dhe 22 institucione, duke përfshirë institucionet ku çështje të caktuara që kanë të bëjnë me marrëdhëniet e punës së nëpunësve administrativë rregullohen me ligje të veçanta.

 Konstatohet se Qeveria vazhdon me riorganizimin e institucioneve publike dhe forcimin e kapaciteteve të tyre për të krijuar një sistem të unifikuar dhe koherent të pagave në sektorin publik, përmes përpunimit të strategjive për reforma të administratës publike dhe propozimet e reja ligjore, por nga ana e Kuvendit ende nuk janë miratuar. 

 Analiza e kryer e punësimit në 36 institucionet e përfshira rezultoi se planifikimi i punësimit të ri është i fokusuar në një periudhë të pacaktuar, por jo edhe për të punësuarit me afat të caktuar dhe punësim të përkohshëm përmes agjencive të punësimit të përkohshëm. Në periudhën e vitit 2021 deri në shtator të vitit 2023, në këto institucione janë punësuar gjithsej 3.384 persona, prej të cilëve 1.012 për një kohë të pacaktuar, 468 për një kohë të caktuar, 1.424 përkohësisht dhe 480 të marra nga organet e tjera. 

 ESHR tregon se situatat e tilla japin rrezik nga realizimi i parakohshëm dhe jo i plotë i qëllimeve dhe kompetencave të institucioneve në shtet, prandaj revizioni është i mendimit se ka nevojë të rishikohen afatet e përcaktuara me ligj për miratimin e planeve për punësim.

 Sipas ESHR-së, janë përcaktuar diferencat në shumën e pagave për të njëjtat punë në institucione të ndryshme, si rezultat i marrëveshjeve të ndryshme ligjore dhe kolektive në bazë të të cilave përcaktohet masa e pikëve të nëpunësve administrativë. Pagat në ministri janë më të ulëtat, sepse janë të rregulluara sipas Ligjit për nëpunësit administrativë, ndërsa në institucionet e tjera pagat janë të rregulluara në një mënyrë të ndryshme nga ligji i përmendur, gjë që krijon dallime në paga për të njëjtin lloj pune.

 Edhe pse ligji për pagesën e pagave lejon një rritje mujore deri në 50 për qind të shkallës së arritur të rritjes së kostos së jetesës në muajin aktual në krahasim me muajin paraardhës, me revizioni konstatohet se në periudhën nga viti 2021 deri në vitin 2023, përkundër faktit se norma e kostos së jetesës është rritur nga 0,1 për qind në 2,8 për qind, nuk është kryer asnjë rritje mujore e pagës prej 50 për qind të normës së rritjes së kostos së realizuar nga jeta në muajin aktual në krahasim me muajin paraardhës, brenda mjeteve të parashikuara. Gjithashtu, konstatohet se megjithëse kuadri ligjor lejon pagesën e shtesave për punën jashtë orarit dhe përshtatjen me tregun e punës, shtesa jashtë orarit paguhet vetëm në 26 nga 36 institucione, ndërsa shtesa e rregullimit të tregut të punës nuk paguhet në asnjë institucion.

 Kjo, thekson ESHR, aq më tepër, shuma e pagave ndërmjet nëpunësve administrativë krijon diferenca dhe vë në dukje nevojën e harmonizimit të pagesës së shtesave, siç parashikohet në rregulloren ligjore.

 Revizioni thekson se në korrik të vitit 2023 është miratuar Kontrata e Përgjithshme Kolektive për sektorin publik, ku llogaritja e pagës bruto përcaktohet si produkt i pagës mesatare bruto dhe koeficientit të kompleksitetit të vendit të punës me aplikim nga 01.03.2025. qa