7 nëntor 2024

Uashington Post

Donald Tramp do të jetë presidenti i ardhshëm i Shteteve të Bashkuara, duke u rikthyer në Shtëpinë e Bardhë pasi u revokua dhe u dënua dy herë për krime shtetërore. Ai bëri fushatë për ndryshime të mëdha në vend duke vendosur tarifa për shumicën e produkteve të importuara, duke tentuar deportime masive, duke shfuqizuar rregullat e klimës...

Trampi fitoi pasi bëri fushatë për retorikën nativiste dhe, nganjëherë, raciste për emigrantët. Ish-presidenti e kaloi fushatën e tij duke u përpjekur të bindë votuesit se jetesa e tyre financiare ishte më e mirë kur ai ishte në detyrë. Trampi gjithashtu, lançoi një breshëri gënjeshtrash, u zotua se do të dëbonte miliona që jetonin në vend ilegalisht, tha se do t'i mbronte gratë amerikane, pavarësisht nëse ato "duan apo jo" dhe kërcënoi se do të kërkonte hakmarrje kundër kundërshtarëve të tij.

Ja çfarë pritet që të ndodhë më pas dhe çfarë ndryshimesh mund të bëjë Trampi gjatë mandatit të tij të dytë si president.

Trampi premtoi tarifa doganore, tërheqje të rregullave të klimës.

Trampi ka treguar se do të kërkojë të zgjerojë shumë pushtetin presidencial për të frenuar mospajtimin dhe për të instaluar besnikë në qeverinë federale.

Trampi tha se nuk do të sundonte si diktator nëse do të kthehej në detyrë - “përveç ditës së parë”. Dhe ata që shërbyen në nivele të larta në administratën e tij të parë, duke përfshirë ish-shefin e tij të shtabit dhe një gjeneral të lartë, thanë se Trampi kishte prirje fashiste.

Ai ende mohon humbjen e zgjedhjeve të vitit 2020, dhe si pjesë e kësaj përpjekjeje, ai dikur propozoi "ndërprerjen e të gjitha rregullave, rregulloreve dhe neneve, madje edhe atyre që gjenden në Kushtetutë" - megjithëse është e paqartë se çfarë donte të thoshte ose a mund ta bëni këtë edhe si president.

Ai thotë se kundërshtarët e tij politikë - nga demokratët tek protestuesit e deri te gazetarët – janë “armiku nga brenda” dhe “duhet të ballafaqohen shumë lehtë me ta, nëse është e nevojshme, nga Garda Kombëtare ose, nëse është e nevojshme, nga ushtria”.

Ai dëshiron të falë ata që sulmuan Kapitoll Hillin më 6 janar të vitit 2021.

Ai ka një plan për të shkarkuar "burokratët mashtrues dhe politikanët e karrierës" dhe instalimin e besnikëve në qeverinë federale.

Ai dëshiron të përdorë ushtrinë për të mbledhur një nga përpjekjet më të mëdha për dëbimin nga vendi  në shekullin e kaluar, duke ngritur kampe ndalimi në kufi.

Ai planifikon të shkarkojë prokurorin special Xhek Smit, i cili ngriti dy çështje federale kundër tij pas hetimeve të Departamentit të Drejtësisë në përpjekjet e tij për të përmbysur zgjedhjet presidenciale të vitit 2020 dhe grumbullimin e dokumenteve të klasifikuara.

Ai ka treguar se do të përdorë qeverinë - dhe potencialisht dhunën - për të shënjestruar armiqtë e tij të perceptuar: Ai ka folur për emërimin e një prokurori special për të "ndjekur" presidentin Xho Bajden dhe familjen e tij dhe po konsideron burgosjen e kundërshtarëve të tij politikë.

Gjithashtu pritet gjerësisht që të paktën disa nga planet nga Projekti 2025 të realizohen.

Projekti 2025 është një propozim i shkruar nga drejtuesit e mëparshëm dhe të mundshëm të ardhshëm të administratës së tij, i krijuar për ta tërhequr vendin në orientimin e djathtë.

Ai bën thirrje për ta treguar kujdes për shëndetin riprodhues - veçanërisht pilulat e abortit  të mund të gjenden me vështirësi, eliminimin e Departamentit të Arsimit, mbylljen e agjencisë qeveritare të parashikimit të uraganeve, ndërtimin e kampeve për të ndaluar fëmijët dhe familjet në kufi, ndalimin e personave transgjinorë nga ushtria dhe potencialisht kërkesa për shërbimin e detyrueshëm ushtarak. Trampi u distancua nga dokumenti gjatë fushatës, por shumë nga ata që e shkruan atë shërbyen në administratën e tij të parë dhe mund të bashkoheshin me administratën e ardhshme.

Plani qendror ekonomik i Trampit është të vendosë tarifa për pothuajse të gjitha importet amerikane. Ai thotë se kjo do të ndihmojë në rikthimin e vendeve të punës në prodhim. Shumë ekonomistë thonë se kjo do të trondiste tregtinë globale dhe do të rriste çmimet për të gjithë amerikanët me mijëra dollarë potencialisht në vit, pasi ka kaq shumë mallra që blejnë amerikanët dhe që prodhohen jashtë shtetit. Trampi tha gjithashtu se do të ulë taksat e korporatave dhe do të shfuqizojë taksat e bakshishit, orët jashtë orarit dhe taksat e sigurimeve shoqërore.

Trampi ka thënë se ndryshimi i klimës është një "mashtrim" dhe ka bërë fushatë për t'i dhënë fund iniciativave dhe rregullave të administratës së Bajdenit për klimën që synojnë reduktimin e emetimeve që kontribuojnë në ngrohjen globale dhe motin ekstrem. Në vend të kësaj, Trampi tha se do të zgjeronte shpimet e naftës dhe gazit në Shtetet e Bashkuara.

Ai dhe aleatët e tij kanë hartuar gjithashtu plane për të goditur imigracionin legal, duke e bërë më të vështirë për kompanitë amerikane punësimin e punëtorëve sezonal të lindur jashtë vendit.

Në politikën e jashtme, Trampi mund të prishë më tej rendin botëror duke braktisur NATO-n ose duke dobësuar seriozisht aleancën ushtarake transatlantike 75-vjeçare.

Ai shprehu gjithashtu skepticizëm për vazhdimin e ndihmës së SHBA-së për Ukrainën për të luftuar pushtimin rus. Ai foli pak për luftën në Lindjen e Mesme, por privatisht shprehu mbështetjen për kryeministrin izraelit që "të bëjë atë që ju duhet të bëni".

Ndërsa Trampi gjatë fushatës mendonte nëse do të vendoste apo jo veton ndaj një ndalimi kombëtar të abortit, ai në fillim të muajit të kaluar, postoi në Twitter, se do ta bënte.

Agjenda e tij mori një nxitje sepse republikanët gjithashtu morën përsëri Senatin, i cili po mbushet gjithnjë e më shumë me besnikë të Trampit. Partia Republikane, megjithatë, është ende duke luftuar për të mbajtur kontrollin e Dhomës së Përfaqësuesve. Nëse demokratët fitojnë, ata mund të bllokojnë legjislacionin me një shumicë të thjeshtë.